Szpanowscy

Szpanowski – polskie nazwisko utworzone od nazwy miejscowości Szpanów na Wołyniu (dzisiaj w obwodzie rówieńskim, Ukraina). Nazwisko to nosili członkowie historycznego rodu Czapliców. Wśród nich wymienić można:

• Kadian Czaplic Szpanowski (zm. po 1528) – syn Iwana, prawosławny ziemianin wołyński, sympatyk unitarianizmu
• Teodor (Fiodor) Czaplic Szpanowski (zm. 1611) – syn Kadiana, sędzia ziemski łucki, z bratem Piotrem (Iwanem) podzielił się dobrami szpanowskimi, chociaż sam był wyznania prawosławnego posłał synów na Akademię Rakowską braci polskich
• Jan Czaplic Szpanowski (zm. 1604) – syn Piotra, członek wspólnoty braci polskich, wojski łucki, kasztelan kijowski, w 1599 r. wybrany przez protestanckich Senatorów na obrońcę praw politycznych dysydentów
• Jerzy Czaplic Szpanowski (zm. 1649) – członek wspólnoty braci polskich, syn Teodora (Fiodora), pan na Kisielinie i Dmitrowcach, założyciel wspólnoty braci polskich w Kisielinie
• Marcin Czaplic Szpanowski (zm. 1637) – członek wspólnoty braci polskich, syn Teodora (Fiodora), pan na Hłupaninie, założyciel wspólnoty ariańskiej w Beresku, poseł na sejm
• Aleksander Czaplic Szpanowski (zm. 1664) – syn Jerzego, członek wspólnoty braci polskich, protektor wspólnoty ariańskiej w Kisielinie, wygnany ok. 1660 r. do Prus Książęcych
• Józef Czaplic Szpanowski (zm. 1655) – syn Mikołaja Czaplica, władyka (prawosławny biskup) łucki i ostrogski zatwierdzony na stanowisku przez króla Jana Kazimierza

Nazwisko „Szpanowski” występuje w spisach adresowych XIX-wiecznej Warszawy.

Z początku XX w. znany jest:

• Franciszek Szpanowski (ur. 1892?) – w 1926 r. muzyk Radiowej Orkiestry Symfonicznej w Berlinie (niem. Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin).

W końcu lat 90. XX w. znanych było w Polsce ponad 120 osób noszących to nazwisko (najwięcej w byłym województwie toruńskim i olsztyńskim na terenach należących obecnie do województwa warmińsko-mazurskiego) i w obecnym powiecie sierpeckim w woj. mazowieckim.

Bibliografia

• Polski Słownik Biograficzny, hasła: Czaplic Szpanowski Jan, Czaplic Szpanowski Jerzy, Czaplic Szpanowski Józef, Czaplic Szpanowski Kadjan, Czaplic Szpanowski Marcin, Czaplic Szpanowski Teodor, t. IV, ss. 170-172, 1938
• Marzena Liedke, Mieszane związki małżeńskie a polonizacja możnych Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI w., w: Białoruskie Zeszyty Historyczne Nr 7, Białystok 1997
• Marzena Liedke. Szlachta ruska Wielkiego Księstwa Litewskiego a reformacja. „Białoruskie Zeszyty Historyczne”. Nr 18, Białystok, 2002