Szpilówka

Szpilówka
Ilustracja
Widok z Iwkowej
Państwo

 Polska

Pasmo

Pogórze Wiśnickie, Karpaty

Wysokość

516 m n.p.m.

Położenie na mapie powiatu brzeskiego
Mapa konturowa powiatu brzeskiego, na dole po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Szpilówka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Szpilówka”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Szpilówka”
Ziemia49°50′07,0″N 20°33′43,1″E/49,835278 20,561972
Wieża widokowa

Szpilówka (516 m) bądź Spilówka – całkowicie porośnięte lasem wzniesienie znajdujące się na Pogórzu Wiśnickim w długim 20-kilometrowym grzbiecie zwanym pasmem Szpilówki, który ciągnie się od doliny Uszwicy na zachodzie, po dolinę Dunajca na wschodzie[1].

Szpilówka wznosi się nad miejscowością Iwkowa oraz Lipnica Dolna. Jej północne stoki znajdują się na obszarze Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego (jego granica biegnie grzbietem Pasma Szpilówki)[2]. Ze stoków tych spływa jeden z dopływów Piekarskiego Potoku (w zlewni Uszwicy). W północno-wschodnim kierunku Szpilówka tworzy krótki grzbiet zakończony wzniesieniem Ostrej Góry. Po obu jego stronach znajdują się jary potoków. Spływają nimi dopływy Beli (zlewnia Dunajca)[3].

Historia

Około 1962 roku w lesie na Szpilówce powstała tajna baza wojsk Związku Radzieckiego. W niewielkiej placówce na powierzchni około 4 ha stacjonowało około 20 żołnierzy. Część z nich pełniła wartę bezpośrednio na placówce, część mieszkała na obrzeżach Iwkowej. Działalność bazy była otoczona tajemnicą. Miejscowa ludność sądziła, że są w niej wyrzutnie rakiet, bunkry z rakietami atomowymi, a nawet stacja kosmiczna. W rzeczywistości była to stacja anten nadawczo-odbiorczych zasilanych przez agregaty prądotwórcze. Ich pracę słychać było w okolicy. Żołnierze handlowali z miejscową ludnością wymieniając paliwo, głównie za bimber i żywność. Opuścili bazę w 1962 r., potem ponownie powrócili do niej w 1968 r. podczas inwazji na Czechosłowację. Ostatecznie bazę zlikwidowano w 1970 r.[4]

Żołnierze stacjonujący przy stacji anten chronili się w ziemiance. Wkopana była w ziemię, przykryta deskami i obłożona darniną. Ziemianka na potrzeby turystów została odbudowana w jej pierwotnym miejscu[4].

Turystyka

We wrześniu 2018 r. gmina Iwkowa, wzniosła 30-metrową ogólnodostępną stalową wieżę wieżę widokową na Szpilówce wraz z towarzyszącą infrastrukturą techniczno-turystyczną[5].

Przez całe Pasmo Szpilówki prowadzi zielony szlak turystyczny, na wieżę widokową poprowadzono ponadto ścieżkę dydaktyczną.

szlak turystyczny zielony – z Rajbrotu przez Dominiczną Górę, Piekarską Górę, Szpilówkę, Bukowiec i Machulec do Czchowa[2]
Ścieżka edukacyjna czerwona.svg – z Iwkowej do wieży widokowej na Szpilówce

Przypisy

  1. Andrzej Matuszczyk, Beskid Wyspowy, Pruszków: Oficyna Wyd. „Rewasz”, 2001, ISBN 83-85557-86-5.
  2. a b Beskid Wyspowy 1:50 000 Mapa turystyczna, Kraków: 2006, ISBN 83-89165-86-4.
  3. Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [dostęp 2019-07-29].
  4. a b Na podstawie tablicy informacyjnej zamontowanej przy wieży widokowej na Szpilówce.
  5. W Iwkowej powstaje 30-metrowa wieża widokowa https://mojebrzesko.pl/?p=169566 [dostęp 2018-09-23].
Panorama z Iwkowej
Panorama z Iwkowej

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
POL Szlak zielony.svg
Zielony szlak turystyczny.
Iwkowa PW2-2.jpg
Autor: Paweł Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Panorama Iwkowej i doliny Beli. Na wprost Kopy Sołtysie, po prawej stronie Pasmo Szpilówki
Pasmo Szpilówki PW2.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z Iwkowej na Pasmo Szpilówki i dolinę Beli.
Wieżawidokowanaszpilówce PW11.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wieża widokowa na Szpilówce
Lesser Poland Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E