Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu

Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu

Data założenia	10 listopada 1911[1]
Typ szpitala	szpital kliniczny
Państwo	Polska
Adres	ul. Przybyszewskiego 49 60-355 Poznań[2]
Dyrektor	dr n. med. Krystyna Mackiewicz[3]
Łóżka szpitalne	580[4]
Oddziały szpitalne	36
Położenie na mapie Poznania Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu
52°24′13″N 16°53′13″E/52,403611 16,886944
Strona internetowa

Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu (do 2022 Szpital Kliniczny im. Heliodora Święcickiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu) – szpital kliniczny Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Główną siedzibą szpitala jest zabytkowy kompleks budynków dawnego Zakładu Diakonisek^[5] przy ul. Przybyszewskiego 49. Znajduje się on na poznańskim Ostrorogu, w obszarze administracyjnym osiedla Stary Grunwald. Do szpitala przynależy Hospicjum Palium oraz szpitale przy ul. Grunwaldzkiej 16/18, przy ul. Długiej 1/2, a także przy ul. Szamarzewskiego 82/84.

Historia

Johanna Bade

Tablica pamiątkowa poświęcona Krzysztofowi Komedzie Trzcińskiemu

Dawny dom macierzysty diakonis

Skrzydło szpitala otwarte w 2002 (OIT)

Szpital przy Grunwaldzkiej, należący do Szpitala im. Heliodora Święcickiego (2014)

Szpital przy ul. Długiej 1/2 włączony w 2022 w strukturę SKHS, poprzednio Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego

Budynek poradni, dawniej pralnia

Jedna z uliczek na terenie szpitala

Budynek dydaktyczny, Zakład Patomorfologii Klinicznej. Widok od ul. Przybyszewskiego

Budynek administracyjny

Zakład prowadzony był przez ewangelickie siostry diakonisy, a inicjatorką budowy i pierwszą przełożoną była Johanna Bade, która zmarła kilka miesięcy przed otwarciem placówki^[1][6]. Decyzja o budowie podyktowana była ograniczoną pojemnością domu przy Königsstraße. Pieniądze na budowę pozyskano ze zbiórek pieniędzy w Niemczech^[7]. Szpital został otwarty 1 września 1911^[a] i poświęcony 10 listopada 1911, po ponad 2 latach budowy^[1][8].

Na początku w szpitalu działało 6 oddziałów w 210 pomieszczeniach (300 łóżek). Jednocześnie budynki szpitala służyły za miejsce zebrań pastorów ewangelickich, kursów dla pastorów i ich żon. Szpital stanowił centrum Kościoła ewangelickiego w Prowincji Poznańskiej^[1][6].

W 1913 pacjentem szpitala był Bernhard zur Lippe-Biesterfeld, książę Holandii, leczony z powodu błonicy. 25 sierpnia 1913 szpital odwiedziła Wiktoria Luiza Pruska, księżniczka Hanoweru i Brunszwiku^[1].

Podczas I wojny światowej szpital był lazaretem, oddział chirurgiczny dla rannych żołnierzy miał 100 łóżek^[1][9].

W 1920 przy zakładzie zaczęła funkcjonować szkoła pielęgniarek. Od 1923 trwał konflikt pomiędzy szpitalem a Kasą Chorych^[9]. Ministerstwo Zdrowia nakazało bojkotować szpital i nie kierować tam pacjentów. Konflikt zażegnano w 1924. W 1928 diakoniski zawarły umowę ze Szpitalem Miejskim. W okresie międzywojennym szpital był jedynym niemieckim szpitalem w Poznaniu^[1].

Podczas II wojny światowej szpital przeszedł pod zarząd okupanta. Zwalniano polskich pracowników administracji szpitala. W 1942 placówkę połączono z lazaretem dla rannych podczas walk na froncie wschodnim. W czasie bitwy o Poznań od 22 stycznia 1945 szpital ewakuowano (wyjazd 280 sióstr do Poczdamu, Drezna i Berlina), a 24 i 25 stycznia wojska radzieckie podchodziły pod teren Grunwaldu. Po zajęciu szpitala stał się on lazaretem dla żołnierzy radzieckich, m.in. rannych w czasie walk o Cytadelę. W tym czasie Rosjanie zniszczyli budynki, np. przebijając stropy w całym pionie (dla prowizorycznych ubikacji), a także zniszczyli sprzęt medyczny i wyposażenie szpitala^[1][10].

8 listopada 1946 szpital przeszedł pod zarząd Uniwersytetu Poznańskiego^[b]. W 1947 udało się uporządkować około 50% powierzchni szpitala i uruchomić dwa oddziały, a do 1949 – jeszcze jeden^[c]. Wtedy nadano szpitalowi imię Heliodora Święcickiego. Po powstaniu Akademii Lekarskiej w 1950 przejęła ona od Uniwersytetu budynki szpitala^[1].

1 lutego 1950 uruchomiona została Klinika Chirurgii, pod kierownictwem prof. Romana Drewsa, a w 1952 Katedra i Klinika Neurochirurgii. Na początku lat 60. XX wieku uruchomiono Klinikę Chirurgii Szczękowej (1961) i Klinikę Chorób Pasożytniczych (1962). Na przełomie lat 60. i 70. XX wieku powołano Pracownię Foniatryczna Kliniki Otolaryngologicznej (1968–1970), Oddział Radiologii, Klinikę Gastroenterologii i Żywienia Człowieka, Klinikę Nefrologii oraz Klinikę Endokrynologii. W 1982 utworzona została Klinika Foniatrii i Audiologii (w miejsce Instytutu Chorób Układu Nerwowego i Narządów Zmysłów), a pod koniec 1984 Klinika Neurologii Rozwojowej. W 1993 powołano Katedrę i Klinikę Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Endokrynologicznej^[1].

30 lipca 1985 dokonano tu pierwszej w Poznaniu operacji przeszczepienia nerki. We wrześniu tego samego roku, w wyniku podania pacjentom skażonego pasztetu, zatruciu bakterią salmonelli uległo 126 osób^[11]. W maju 1986 oddano do użytku specjalistyczne pomieszczenia Kliniki Nefrologii. W budynku tym znalazły się także poradnie: neurologiczna, endokrynologiczna, gastroenterologiczna oraz sala dydaktyczna dla studentów^[12].

Z okazji stulecia szpitala, 10 listopada 2011, dyrektor Krystyna Mackiewicz odsłoniła jubileuszową tablicę pamiątkową^[1].

W 2013 w struktury szpitala został włączony Specjalistyczny Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu (szpital przy ul. Grunwaldzkiej i Collegium Stomatologicum)^[13].

W związku z budową Centralnego Zintegrowanego Szpitala Klinicznego 1 stycznia 2022 Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego został przejęty przez Szpital Kliniczny im. Heliodora Święcickiego^[14]. 18 czerwca 2021 ustanowiono wspólną dyrekcję dla obu szpitali, dyrektorem obu szpitali została Krystyna Mackiewicz^[15].

Budynki

Projekt budynków opracowali Emil i Georg Zillmannowie z Charlottenburga. W czerwcu 1909 wmurowany został kamień węgielny pod budowę^[7].

8 listopada 1978 zabudowania danego Zakładu Diakonisek zostały wpisane do rejestru zabytków pod numerem A-206. W skład zabudowań zabytkowych wchodzą: plebania, budynek szpitala z domem sióstr i kaplicą, budynek oddziału dla zakaźnie chorych, pralnia i maszynownia, kaplica – kostnica^[5][4].

Szpital rozbudowywano od 1973, od strony ul. Marcelińskiej. W 1986 został oddany do użytku nowy pawilon (fot. tablicy). W 2002 ukończono budowę budynku OIT (intensywna terapia, kardiologia interwencyjna); otwarcie nastąpiło 23 października 2002 w obecności Ministra Zdrowia Mariusza Łapińskiego. W 2011 wyremontowane zostały pokrycia dachowe i kaplica, wybudowano przeszklony łącznik oraz zainstalowano monitoring^[1][4].

Osiągnięcia

• W połowie lat 50. XX wieku w Zakładzie Patomorfologii po raz pierwszy w Polsce zastosowano metodę mikroskopii fluorescencyjnej^[1].
• 8 listopada 1958 w II Klinice Chorób Wewnętrznych odbyła się pierwsza w Polsce hemodializa^[4][1].
• W szpitalu (Ośrodek Izotopów Promieniotwórczych, utworzony jako pierwszy w kraju w 1950) po raz pierwszy w kraju podano jod (¹³¹I) w terapii nadczynności tarczycy oraz fosfor promieniotwórczy (³²P) w leczeniu czerwienicy prawdziwej^[1].
• 28 lutego 1978 w szpitalu, po raz pierwszy w krajach RWPG, zaczęto diagnozować pacjentów metodą tomografii komputerowej^[4][16].
• Prof. Jerzy Kosowicz (II Klinika Chorób Wewnętrznych) jako pierwszy w świecie opisał zmiany w układzie kostnym występujące w wielu endokrynopatiach^[d][1].
• Od 1994 w szpitalu przeprowadza się operacje wszczepienia implantu ślimakowego osobom niesłyszącym^[e]; do 2002 przeprowadzono 150 operacji tego typu^[1][4].
• W rankingu „Newsweek” z 2002 roku Oddział Otolaryngologii uzyskał I miejsce w Polsce, a w 2005 roku w rankingu „Wprost” I miejsce w zakresie otolaryngologii (leczenie nowotworów krtani i wszczepiania implantów ślimakowych) i neurochirurgii (wszczepianie implantów pnia mózgu oraz usuwania nerwiaków nerwu słuchowego)^[1].
• Od 2005 szpital wdrażał procedury zapewnienia jakości i w 2009 otrzymał certyfikat ISO9001:2009^[17][1][4].

Nazwy

• od 1911: Zakład/Szpital Diakonisek^[1]
• od 1947: Pierwszy Szpital Uniwersytecki im. Heliodora Święcickiego przy ul. Przybyszewskiego 49^[1]
• od 1950: Szpital im. H. Święcickiego przy Alei Przybyszewskiego (jako jedna z 5 jednostek Państwowego Szpitala Klinicznego)^[1]
• od 1955: Państwowy Szpital Kliniczny nr 2^[1]
• od 2007: Szpital Kliniczny im. H. Święcickiego Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu^[1]
• od 2023 Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu^[18]

Struktura

Poradnie^[19]

Przy szpitalu funkcjonują m.in. poradnie: audiologii i foniatrii, kardiologiczna, leczenia bólu, nefrologiczna, neurochirurgiczna, neurologiczna wieku rozwojowego, otolaryngologiczna, proktologiczna, logopedyczna, hepatologiczna, gastroenterologiczna, endokrynologiczna, dermatologiczna, chorób odzwierzęcych i pasożytniczych, chorób metabolicznych, chirurgii twarzowo-szczękowej, chirurgii przewodu pokarmowego, neurologiczna oraz Zakład Medycyny Rodzinnej (Podstawowa Opieka Zdrowotna).

Oddziały^[20]

ul. Przybyszewskiego 49

• Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Leczenia Bólu
• Audiologii i Foniatrii
• Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Onkologii Gastroenterologicznej
• Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej
• Chirurgii Szczękowo-Twarzowej
• Chorób Tropikalnych i Pasożytniczych
• Dermatologii
• Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych
• Gastroenterologii, Chorób Metabolicznych, Wewnętrznych i Dietetyki
• Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób Wewnętrznych
• Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych
• Neurochirurgii i Neurotraumatologii
• Neurologii
• Neurologii Dzieci i Młodzieży
• Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej

ul. Grunwaldzka 16/18

• Anestezjologii i Intensywnej Terapii
• Chorób Wewnętrznych i Diabetologii
• Gastroenterologii
• Kardiologii i Pulmonologii
• Okulistyki
• Onkologii Klinicznej i Doświadczalnej
• Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu

Filia – Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego (od 2022)

ul. Długa 1/2

• Anestezjologii i Intensywnej Terapii
• Chirurgii Ogólnej i Naczyń
• Hipertensjologii, Angiologii i Chorób Wewnętrznych
• Kardiochirurgii i Transplantologii
• Kardiologii

ul. Szamarzewskiego 82/84

• Anestezjologii i Intensywnej Terapii
• Chemioterapii
• Chirurgii Onkologicznej
• Ginekologii Onkologicznej
• Hematologii i Transplantologii Szpiku
• Nadciśnienia Tętniczego i Zaburzeń Metabolicznych
• Okulistyki
• Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej

os. Rusa 55

• Hospicjum Palium

ul. Głogowska 14

• Szpital Tymczasowy MTP

Dyrektorzy

Zobacz też

W pobliżu

• ulica Grunwaldzka:
  • kaplica ewangelicko-augsburska w Parku Manitiusa

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Maria Wojtczak. Poznańskie siostry Diakoniski (1866-1945). „Kronika Miasta Poznania”. 4/1996, s. 252-265. Wydawnictwo Miejskie. (pol.). 

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa szpitala
• pf. Tak leczono przed wojną. Poznański szpital na starych zdjęciach. „Gazeta Wyborcza Poznań”, 2013-05-19. (pol.). 
• Archiwalne zdjęcia szpitala. [w:] fotopolska.eu [on-line]. [dostęp 2013-08-08]. (pol.).