Sztuka wojenna Sun Zi

Chińskie wydanie z XVIII wieku

Sztuka wojenna Sun Zi[1] (chiń. 孫子兵法, pinyin Sūnzĭ Bīngfǎ) – chińskie wojenne opracowanie napisane w VI wieku p.n.e. przez Sun Zi. Składa się z 13 rozdziałów, każdy z nich jest poświęcony jednemu elementowi sztuki wojennej.

Sun Zi uznawany jest za pierwszą osobę rozróżniającą strategię i taktykę prowadzenia wojny.

Sztuka wojenna jest jednym z najstarszych i najsławniejszych opracowań strategii i ma duży wpływ na planowanie wojenne i nie tylko. Po raz pierwszy przetłumaczona na język zachodni z chińskiego w 1782 przez francuskiego jezuitę Jeana Josepha Marie Amiota.

Rozdziały

  • I. Wyliczenia wstępne (始計, Shǐjì)
  • II. Prowadzenie wojny (作戰, Zuòzhàn)
  • III. Strategia zaczepna (謀攻, Móugōng)
  • IV. Uformowanie (軍行, Jūnxíng)
  • V. Siła (兵勢, Bīngshì)
  • VI. Pustka i pełnia (虛實, Xūshí)
  • VII. Zmagania zbrojne (軍爭, Jūnzhēng)
  • VIII. Dziewięć zmiennych (九變, Jiǔbiàn)
  • IX. Wojsko w marszu (行軍, Xíngjūn)
  • X. Ukształtowanie terenu (地形, Dìxíng)
  • XI. Dziewięć terenów (九地, Jiǔdì)
  • XII. Atak ogniowy (火攻, Huǒgōng)
  • XIII. Szpiegostwo (用間, Yòngjiàn)

5 zasad prowadzenia zwycięskiej wojny

  • jedność moralna ludu z władcą
  • zdolność wodza
  • umiejętne wykorzystanie czasu
  • umiejętne wykorzystanie przestrzeni
  • dobrze wyszkolone i moralnie zwarte wojsko

Tłumaczenia polskie

  • Sun Tzu, Sztuka wojny, wydawnictwo Przedświt, Warszawa 1994 (przekład z tłumaczenia angielskiego, nie podano nazwiska tłumacza)
  • Krzysztof Gawlikowski, O sztuce wojny mistrza Sun i Reguły wojowania mistrza Sun, w: Azja – Pacyfik, t. 1/1998 (przekład fragmentów bezpośrednio z chińskiego oryginału)
  • Sun Zi, Sztuka wojenna, spolszczył Robert Stiller, Vis-à-vis Etiuda, Kraków 2003 (kompilacja dokonana z różnych tłumaczeń angielskich i rosyjskich)
  • Sun Tzu i Sun Pin, Sztuka wojny, tłum. Dariusz Bakałarz, wydawnictwo Helion, Gliwice 2004 (przekład z tłumaczenia angielskiego)
  • Sun Tzu, Sztuka wojny, tłum. Jarosław Zawadzki, Hachette, w serii Biblioteka Filozofów, tom 13, Warszawa 2009, (przekład z oryginału)
  • Sun Zi, Sztuka wojenna, tłum. Monika Wyrwas-Wiśniewska, wydawnictwo Olesiejuk, Ożarów Mazowiecki 2012 (przekład z tłumaczenia angielskiego Jamesa Trappa)
  • Sun Zi i jego Sztuka wojny. Filozofia i praktyka oddziaływania na bieg zdarzeń, tłum. Piotr Plebaniak, Polskie Towarzystwo Geopolityczne, Kraków 2020 (przekład bezp. z klasycznego języka chińskiego stylizowany na polszczyznę Trylogii H. Sienkiewicza).

Przypisy

  1. Spotykane w większości polskich wydań tłumaczenie tytułu jako Sztuka wojny jest kalką z angielskiego The Art of War, niepoprawną językowo.

Bibliografia

  • Leonard Ratajczyk, Historia wojskowości, Wyd. MON, Warszawa 1980.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Bamboo book - binding - UCR.jpg
Autor: vlasta2, bluefootedbooby on flickr.com, Licencja: CC BY 2.0
A Chinese bamboo book, open to display the binding and contents. This copy of The Art of War (on the cover, "孫子兵法") by Sun Tzu is part of a collection at the University of California, Riverside. The cover also reads "乾隆御書", meaning it was either commissioned or transcribed by the Qianlong Emperor.