Szulammit Alloni

Szulammit Alloni

‏שולמית אלוני‎

Data i miejsce urodzenia	29 listopada 1928 Tel Awiw, Palestyna lub Włocławek, II RP
Data i miejsce śmierci	24 stycznia 2014 Kefar Szemarjahu
Minister bez teki
Okres	od 3 czerwca 1974 do 6 listopada 1974
Przynależność polityczna	Ratz
Minister edukacji i kultury
Okres	od 13 lipca 1992 do 11 maja 1993
Przynależność polityczna	Merec
Poprzednik	Zewulun Hammer
Następca	Icchak Rabin
Minister bez teki
Okres	od 11 maja 1993 do 7 czerwca 1993
Przynależność polityczna	Merec
Minister komunikacji
Okres	od 7 czerwca 1993 do 18 czerwca 1996
Przynależność polityczna	Merec
Poprzednik	Mosze Szachal
Następca	Limor Liwnat
Minister nauki i technologii od 22 listopada 1995 minister nauki i sztuki
Okres	od 7 czerwca 1993 do 18 czerwca 1996
Przynależność polityczna	Merec
Poprzednik	Szimon Szitrit
Następca	Ze’ew Binjamin Begin

Szulammit Alloni (ur. 29 listopada 1928 w Tel Awiwie^[1] lub we Włocławku^[2], zm. 24 stycznia 2014 w Kefar Szemarjahu)^[3][1][4] – izraelska polityk, działaczka na rzecz praw człowieka, dziennikarka i nauczycielka. Deputowana do Knesetu w latach 1965-1969 i 1973-1996. Minister w rządach Icchaka Rabina i Szimona Peresa^[1].

Życiorys

Młodość

Urodziła się w Tel Awiwie, wówczas w brytyjskim Mandacie Palestyny^[1][5] lub w Polsce^[6]. Jej rodzice byli imigrantami z Polski. Jej ojciec – Dawid Adler – był stolarzem, a matka – Judyta Adler – krawcową. Podczas II wojny światowej służyli w armii brytyjskiej^[7]. Uczęszczała wraz z młodszym bratem Mordechajem do szkoły w Ra’anannie, a następnie do szkoły rolniczej w Ben Szemen (jej brat utonął w basenie w Ben Szemen)^[7]. Następnie uczyła się w kolegium nauczycielskim^[1]. Należała do żydowskiej organizacji młodzieżowej Ha-Szomer Ha-Cair^[4]. Podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny i wojny o niepodległość służyła w Palmachu, a następnie w armii izraelskiej^[1][7]. Brała udział w bitwie o Stare Miasto w Jerozolimie, gdzie została wzięta do niewoli przez wojska jordańskie^[7][8].

W 1953 ukończyła studia na wydziale prawa Uniwersytetu Hebrajskiego^[1][7].

Działalność polityczna

Wstąpiła do Mapai w 1959^[8]. W 1965 została wybrana po raz pierwszy do Knesetu z listy Koalicji Pracy (koalicji Mapai i Achdut ha-Awoda)^[4]. Deputowana do Knesetu 6, 8, 9, 10, 11, 12 i 13 kadencji, w latach 1965-1969 i 1973-1996^[1].

W latach 1957-65 producentka programów radiowych zajmujących się kwestiami przepisów prawa i procedur prawnych. W wyniku jednego z nich powołano Biuro rzecznika praw obywatelskich^[7][8]. W 1966 założyła Israel Consumer Council (organizację ochrony praw konsumentów) i przez 4 lata była jej przewodniczącą^[8].

W 1973 założyła Ratz (רצ, Ruch dla Praw Obywatelskich i Pokoju), opowiadający się za reformą prawa wyborczego, rozdziałem religii i państwa oraz zmianami w Ustawie Zasadniczej Izraela gwarantującymi prawa człowieka. Jako przewodnicząca Ratzu była członkiem Knesetu w latach 1976-1996.

Od czerwca do listopada 1974 była ministrem bez teki w rządzie premiera Icchaka Rabina^[8]. Ustąpiła ze stanowiska po przystąpieniu do koalicji Narodowej Partii Religijnej (hebr. מפד"ל, Miflaga Datit Leumit, w skrócie Mafdal)^[4].

W wyniku połączenia w 1992 trzech partii: Ratz (רצ, Ruch dla Praw Obywatelskich i Pokoju), Mapam (מפ"ם, Partia Izraelskich Robotników) i Szinui (שינוי, „Zmiana”), powstało ugrupowanie parlamentarne Merec^[9]. Tworzące je partie popierały porozumienie z Palestyńczykami na podstawie kompromisu terytorialnego, utworzenia państwa palestyńskiego, prawa człowieka i obywatela oraz rozdział religii i państwa^[9].

W latach 1992-1996 pełniła funkcje ministra edukacji, ministra bez teki oraz ministra komunikacji, nauki i technologii w rządach Icchaka Rabina i Szimona Peresa^[1].

Po wyborze Josiego Sarida na przewodniczącego Merecu w 1996 roku, wycofała się z życia partyjnego^[4][7].

W trakcie swojej kariery politycznej wspierała pokojowe współistnienie Arabów i Żydów. Uważała, że problemy mogą być rozwiązane na drodze tolerancji i wzajemnego zrozumienia obu stron. Przez wiele lat działała na rzecz pokoju i praw człowieka w Izraelu. Była jedną z najostrzejszych krytyków polityki Izraela wobec Palestyńczyków^[5].

Późniejsze życie

Po wycofaniu się z życia parlamentarnego była wykładowcą z zakresu praw człowieka i wpływu polityki na stanowienie prawa na Uniwersytecie Telawiwskim i Uniwersytecie Ben Guriona^[7].

Zmarła w wieku 85 lat w domu rodzinnym w Kefar Szemarjahu^[4].

Życie prywatne

Od 1952 poślubiła Re’uwena Alloniego, późniejszego założyciela administracji ziemi państwowej w Izraelu oraz szefa administracji cywilnej. Byli małżeństwem przez 36 lat, aż do jego śmierci w 1988^[4][5][7] i mieli trzech synów: Derora – komandor marynarki wojennej Izraela w stanie spoczynku, dyrektora gimnazjum Herclijja; Nimroda oraz Ehuda^[4][7].

Nagrody i wyróżnienia

• 1984 Nagroda Brunona Kreiskiego^[5].
• 1998 Nagroda Praw Człowieka im. Emila Grünzweiga^[5]
• 2000 Nagroda Izraela za całokształt działalności i wkład w rozwój społeczeństwa izraelskiego, pomimo protestów środowisk religijnych^[4][5][7].

Książki

• „Ezrach u-medinato” (hebr. אזרח ומדינתו, tłum. obywatel i jego kraj) – podstawowy podręcznik w zakresie obywatelstwa (I wyd. 1958, X wyd. 1986)
• „Zechujjot ha-jeled be-Jisra’el” (hebr. זכויות הילד בישראל, tłum. prawa dziecka w Izraelu) – 1964
• „Ha-Hesder – mi-medinat chok li-medinat halacha” (hebr. ההסדר – ממדינת חוק למדינת הלכה, tłum. Układ – od państwa prawa do państwa religijnego) – 1970
• „Naszim ki-wene adam”; (hebr. נשים כבני אדם, tłum. kobiety jako istoty ludzkie) – 1976
• „Lo jechola acheret” (hebr. לא יכולה אחרת, tłum. na to nie poradzę) – autobiografia polityczna (1997)
• „Demokratja ba-azikkim” (hebr. דמוקרטיה באזיקים, tłum. demokracja w kajdanach) – o stanie izraelskiej demokracji i ustępowaniu państwa świeckiego przed żądaniami grup religijnych (2008)^[1][4][7].

Przypisy

Bibliografia

• Szulammit Alloni (ang.) – profil na stronie Knesetu.
• JPOST.COM STAFF: Former Meretz leader Shulamit Aloni dies at 85. The Jerusalem Post. [dostęp 2014-01-25]. (ang.).
• Ha-Arec: Shulamit Aloni, former minister and staunch civil rights supporter, dies at 85. Ha-Arec. [dostęp 2014-01-25]. (ang.).
• פרס ישראל מקבלי פרס ישראל בשנת תש"ס קורות חיים (Nagroda Izraela. Laureaci nagrody w roku 5760 kalendarza żydowskiego. Życiorys). ms.education.gov.il. [dostęp 2014-01-25]. (hebr.).
• Szulammit Alloni. Israel Ministry of Foreign Affairs, 2001-04-17. [dostęp 2014-01-25]. (ang.).
• Award Winners 1984 Aloni, Shulamit. kreisky.org. [dostęp 2014-01-25]. (ang.).
• Parliamentary Groups. Meretz. knesset.gov.il. [dostęp 2014-01-25]. (ang.).