Szumsk (miasto)
 Cerkiew prawosławna Przemienienia Pańskiego,wspólnie użytkowana przez Kościół Prawosławny Ukrainy i UKP PM | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Obwód | |||||
| Powierzchnia | 5 km² | ||||
| Populacja (2017) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy | +380-3558 | ||||
| Kod pocztowy | 47104 | ||||
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||
 50°07′N 26°07′E/50,116667 26,116667 | |||||
Portal  Ukraina | |||||
Szumsk (ukr. Шумськ) – miasto na Ukrainie, w obwodzie tarnopolskim, siedziba rejonu szumskiego, do 1945 w Polsce, w województwie wołyńskim, w powiecie krzemienieckim, siedziba gminy Szumsk.
Historia
Szumsk jest jedną z najwcześniej wzmiankowanych miejscowości na Wołyniu (1149). W 1637 roku założono tu klasztor bazylianów, zniszczony wraz z całym miastem podczas powstania Chmielnickiego. W 1715 roku Stanisław Maliński ufundował klasztor franciszkanów, po powstaniu listopadowym skasowany; kościół klasztorny zamieniono na cerkiew prawosławną[2].
W okresie międzywojennym miejscowość była siedzibą gminy Szumsk. Miasteczko było zamieszkane głównie przez ludność żydowską (70%), która została wymordowana przez Niemców z pomocą ukraińskiej policji 8 sierpnia 1942 roku podczas likwidacji getta; za miastem znajduje się zbiorowa mogiła 1792 rozstrzelanych mieszkańców[3].
W nocy z 20 na 21 marca 1943 na Szumsk napadła bojówka złożona ze zbiegłych policjantów ukraińskich i banderowców, wywlekając z domów kilku Polaków i zabijając na terenie byłego getta. Miasto stało się schronieniem dla około 3 tys. Polaków uciekających z wiosek przed rzeziami UPA; wsie gminy w znacznej części były polskie. Niemcy utworzyli w Szumsku oddział policji złożony z Polaków, który dawał ochronę uchodźcom[4].
Armia Czerwona zajęła Szumsk 26 lutego 1944 roku[3]. Polacy zostali ekspatriowani z miasta w maju 1945 roku[4].
Po wojnie ludność ukraińska została poddana represjom, liczne wywózki na wschód, procesy upowców.
Architektura
- cerkiew Przemienienia Pańskiego (dawny kościół franciszkanów) – zdaniem Grzegorza Rąkowskiego główny zabytek miasta[2]
- młyn z pocz. XX wieku[2]
- Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP – ufundowany w 1852 roku służył wiernym do 1945 roku; następnie użytkowany jako magazyn, w 1985 roku wysadzony w powietrze. Świątynię odbudowano według starych planów po upadku ZSRR[2]
- zamek[5] – w XIX wieku był w ruinie[2]
Przypisy
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2017 року. Державна служба статистики України. Київ, 2017. стор.66
- ↑ a b c d e Grzegorz Rąkowski, Wołyń. Przewodnik po Ukrainie Zachodniej. Część I, Pruszków: Rewasz, 2005, s. 393-394, ISBN 83-89188-32-5, OCLC 69330692.
- ↑ a b Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Red. I.A. Altman, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6 s. 1098
- ↑ a b Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, Warszawa: „von borowiecky”, 2000, s. 456-457, ISBN 83-87689-34-3, OCLC 749680885.
- ↑ Szumsk. [dostęp 2013-09-07].
Bibliografia
- Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, Warszawa, 1880–1902, s. 77.
Linki zewnętrzne
- Szumsk, mko, powiat krzemieniecki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 77.
- Szumsk, mko, powiat krzemieniecki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 647.
- Zamek w Szumsku
| rejon czortkowski |
|
|---|---|
| rejon krzemieniecki |
|
| rejon tarnopolski |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Ukraine
Coats of arms of Ternopil oblast since 2003.
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Районы Тернопольской области с 17 июля 2020 года
Church of the Immaculate Conception, Shumsk.
Прапор Шумська
Герб Шумська
Church of Transfiguration, Shumsk.