Szurpek porosły

Szurpek porosły
Ilustracja
(c) James Lindsey at Ecology of Commanster, CC BY-SA 3.0

Szurpek porosły na skale
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadamchy
Klasaprątniki
Rządszurpkowce
Rodzinaszurpkowate
Rodzajszurpek
Gatunekszurpek porosły
Nazwa systematyczna
Orthotrichum lyellii (Hook.) Taylor
Muscol. Brit.:76, pl. 22. 1818[3]
Liść z rozmnóżkami

Szurpek porosły (Orthotrichum lyellii (Hook.) Taylor) – gatunek mchu należący do rodziny szurpkowatych (Orthotrichaceae). Nazwa łacińska mchu pochodzi od nazwiska Charlesa Lyella[4].

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek występuje w Europie środkowej i zachodniej, w Skandynawii, w Danii i na Kaukazie. Ponadto występuje w Algierii oraz w zachodniej części Ameryki Północnej. W Polsce gatunek znajdowany na całym niżu oraz w niższych położeniach górskich[5].

Morfologia

Pokrój
Mech plagiotropowy o zbitych żółtozielonych darniach (starsze darnie mają kolor brązowy).
Budowa gametofitu
Łodygi brązowe o długości 0,5-4 cm okryte są liśćmi o długości 2,5-3 mm. Liście mają kształt równowąskolancetowaty, są łódkowate i krótko zaostrzone na szczycie. Z brzegów i powierzchni liści wyrastają wielokomórkowe rozmnóżki o barwie zielonej (w młodości), później zmieniającej się w czerwonobrązową. Komórki blaszki liściowej o zgrubiałych błonach. W przekroju poprzecznym widoczne są brodawki o długości równej połowie szerokości komórki.
Budowa sporofitu
Puszka podłużnie jajowata o barwie bladożółtej. Perystom jest podwójny[5].

Ekologia

Gatunek rośnie na pniach drzew leśnych (dąb, buk, jodła, świerk), rzadziej na głazach narzutowych[5].

Zagrożenie i ochrona

Roślina objęta jest w Polsce częściową ochroną gatunkową na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 w sprawie ochrony gatunkowej roślin[6]. W latach 2004–2014 podlegała ochronie ścisłej[7].

Siedlisko szurpka porosłego w Polsce ujęte w systemie ochrony zagrożonych składników różnorodności biologicznej kontynentu europejskiego „Natura 2000”[8] to Doliny Erozyje Wysoczyzny Elbląskiej.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. ↑ B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2015-06-01] (ang.).
  3. ↑ Orthotrichum lyellii Hook. & Taylor (ang.). W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2015-06-04].
  4. ↑ Journal of botany: British and foreign, Volume 37 (ang.). [dostęp 2011-01-24].
  5. ↑ a b c Bronisław Szafran: Mchy (Musci). T. II. Warszawa: PWN, 1961, s. 32.
  6. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. nr 0, poz. 1409).
  7. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).
  8. ↑ Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000: Orthotrichum lyellii (pol.). [dostęp 2011-01-23].

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Orthotrichum lyellii 3983.JPG
Orthotrichum lyellii
Orthotrichum.lyellii.jpg
(c) James Lindsey at Ecology of Commanster, CC BY-SA 3.0

Picture taken in Commanster, Belgian High Ardennes .


Species:

Orthotrichum lyellii