Szurpiły
| Artykuł | 54°13'05"N 22°52'36"E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 54°14'N, 22°53'E |
| - błąd | 20917 m |
| Odległość | 483 m |
| wieś | |
 Zabudowania w Szurpiłach niedaleko Góry Zamkowej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna | 87 |
| Kod pocztowy | 16-404[3] |
| Tablice rejestracyjne | BSU |
| SIMC | 0759452[4] |
Położenie na mapie gminy Jeleniewo _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Jeleniewo") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu suwalskiego  | |
 54°13′05″N 22°52′36″E/54,218056 22,876667 | |
Szurpiły – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim, w gminie Jeleniewo[4][5].
Położenie
Wieś leży na południowy zachód od jeziora Szurpiły[6], na Pojezierzu Suwalskim, 2,5 km od drogi wojewódzkiej nr 655. Do siedziby gminy – Jeleniewa są 4 km, a do siedziby powiatu – Suwałk około 14 km.
Historia
Od IX wieku rozwijały się jako osada jaćwieska[7]. W X–XI wieku gród został spalony najprawdopodobniej w czasie wypraw wielkich książąt kijowskich Włodzimierza Wielkiego i jego syna Jarosława Mądrego[8][7]. Były siedzibą jednego z kunigasów, Ŝjurpy[9], którego imię jako posła pod rokiem 1273 odnotowuje Latopis Halicko-Wołyński[7]. Ślady archeologiczne zajmują obszar kilkunastu hektarów wraz z grodziskiem na Górze Zamkowej oraz 5 sąsiednimi osadami, gdzie zachowały się ślady obróbki żelaza oraz warsztatów tkackich. Badania archeologiczne wskazują, że ostatecznie pod koniec XIII wieku doszło do pokojowego opuszczenia osady i nawrótu puszczy[8].
Szurpiły zostały ponownie założone w 1667 przez kamedułów wigierskich ok. 2 km od dawnej osady[10]. Wcześniej w tym miejscu pracowali drwale i węglarze którzy zajmowali się wycinaniem i wypalaniem Puszczy Augustowskiej[10].
Wieś królewska ekonomii grodzieńskiej położona była w końcu XVIII wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego[11]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Zabytki i atrakcje turystyczne
We wsi znajduje się zabytkowy dziewiętnastowieczny drewniany krzyż oraz stare zabytkowe domy[6]. Około dwa kilometry za wsią jest grodzisko Szurpiły[10]. We wsi zaczyna się i kończy szlak turystyczny „Na Zamkową Górę”.
W miejscowości znajduje się wiele gospodarstw agroturystycznych.
Przypisy
- ↑ Wieś Szurpiły w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2021-11-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1259 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b Szurpiły na www.suwalki.pttk.pl
- ↑ a b c Gród jaćwieskiego wodza Szjurpy (Šjurpy) i jego system obronny, [w:] Materiały konferencyjne Ochrona krajobrazu kulturowego, Suwalski Park Krajobrazowy, 15 września 2011, s. 27–36 [dostęp 2022-06-12].
- ↑ a b Ludwika Sawicka: Ci wspaniali Jaćwingowie. Przegląd, 2009-10-18. [dostęp 2021-09-01]. (pol.).
- ↑ Wykład popularnonaukowy o Jaćwingach. Nauka w Polsce. [dostęp 2021-09-01]. (pol.).
- ↑ a b c Wieś Szurpiły. [dostęp 2021-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-16)].
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 86.
Linki zewnętrzne
- Szurpiły 2, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 82.
- Siedziba gminy: Jeleniewo
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Jeleniewo, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.50 N
- S: 52.17 N
- W: 21.45 E
- E: 24.10 E
Autor:
Mapa powiatu suwalskiego, Polska
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Herb gminy Jeleniewo, powiat suwalski, podlaskie, Polska
Autor: Witia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zabudowania w Szurpiłach w pobliżu Góry Zamkowej.