Szurpiły

Artykuł

54°13'05"N 22°52'36"E

- błąd

38 m

WD

54°14'N, 22°53'E

- błąd

20917 m

Odległość

483 m

Szurpiły
wieś
Ilustracja
Zabudowania w Szurpiłach niedaleko Góry Zamkowej
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

suwalski

Gmina

Jeleniewo

Liczba ludności (2011)

156[1][2]

Strefa numeracyjna

87

Kod pocztowy

16-404[3]

Tablice rejestracyjne

BSU

SIMC

0759452[4]

Położenie na mapie gminy Jeleniewo
Mapa konturowa gminy Jeleniewo, w centrum znajduje się punkt z opisem „Szurpiły”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Szurpiły”
Położenie na mapie powiatu suwalskiego
Mapa konturowa powiatu suwalskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Szurpiły”
Ziemia54°13′05″N 22°52′36″E/54,218056 22,876667

Szurpiływieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim, w gminie Jeleniewo[4][5].

Położenie

Wieś leży na południowy zachód od jeziora Szurpiły[6], na Pojezierzu Suwalskim, 2,5 km od drogi wojewódzkiej nr 655. Do siedziby gminy – Jeleniewa są 4 km, a do siedziby powiatu – Suwałk około 14 km.

Historia

Od IX wieku rozwijały się jako osada jaćwieska[7]. W X–XI wieku gród został spalony najprawdopodobniej w czasie wypraw wielkich książąt kijowskich Włodzimierza Wielkiego i jego syna Jarosława Mądrego[8][7]. Były siedzibą jednego z kunigasów, Ŝjurpy[9], którego imię jako posła pod rokiem 1273 odnotowuje Latopis Halicko-Wołyński[7]. Ślady archeologiczne zajmują obszar kilkunastu hektarów wraz z grodziskiem na Górze Zamkowej oraz 5 sąsiednimi osadami, gdzie zachowały się ślady obróbki żelaza oraz warsztatów tkackich. Badania archeologiczne wskazują, że ostatecznie pod koniec XIII wieku doszło do pokojowego opuszczenia osady i nawrótu puszczy[8].

Szurpiły zostały ponownie założone w 1667 przez kamedułów wigierskich ok. 2 km od dawnej osady[10]. Wcześniej w tym miejscu pracowali drwale i węglarze którzy zajmowali się wycinaniem i wypalaniem Puszczy Augustowskiej[10].

Wieś królewska ekonomii grodzieńskiej położona była w końcu XVIII wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego[11]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Zabytki i atrakcje turystyczne

We wsi znajduje się zabytkowy dziewiętnastowieczny drewniany krzyż oraz stare zabytkowe domy[6]. Około dwa kilometry za wsią jest grodzisko Szurpiły[10]. We wsi zaczyna się i kończy szlak turystyczny „Na Zamkową Górę”.

W miejscowości znajduje się wiele gospodarstw agroturystycznych.

Przypisy

  1. Wieś Szurpiły w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2021-11-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1259 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. a b Szurpiły na www.suwalki.pttk.pl
  7. a b c Gród jaćwieskiego wodza Szjurpy (Šjurpy) i jego system obronny, [w:] Materiały konferencyjne Ochrona krajobrazu kulturowego, Suwalski Park Krajobrazowy, 15 września 2011, s. 27–36 [dostęp 2022-06-12].
  8. a b Ludwika Sawicka: Ci wspaniali Jaćwingowie. Przegląd, 2009-10-18. [dostęp 2021-09-01]. (pol.).
  9. Wykład popularnonaukowy o Jaćwingach. Nauka w Polsce. [dostęp 2021-09-01]. (pol.).
  10. a b c Wieś Szurpiły. [dostęp 2021-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-16)].
  11. Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 86.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Jeleniewo (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Jeleniewo, Polska
Szurpily 01.jpg
Autor: Witia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zabudowania w Szurpiłach w pobliżu Góry Zamkowej.
POL gmina Jeleniewo COA.svg
Herb gminy Jeleniewo, powiat suwalski, podlaskie, Polska
Powiat suwalski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu suwalskiego, Polska