Szwarszowice

Szwarszowice

wieś
Wiatrak w Szwarszowicach
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	ostrowiecki
Gmina	Bodzechów
Liczba ludności (2020)	358[1]
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	27-400[2]
Tablice rejestracyjne	TOS
SIMC	0229984[3]
Położenie na mapie gminy Bodzechów Szwarszowice
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Szwarszowice
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Szwarszowice
Położenie na mapie powiatu ostrowieckiego Szwarszowice
50°53′39″N 21°17′32″E/50,894167 21,292222

Szwarszowice – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Bodzechów^[4][3]. Leży przy DW751.

Części wsi

Historia

W dokumentach z XV wieku występuje jako Szwarzischowycze, w 1578 Szwarziszowicze, w XIX wieku jako Swarszowice. Wieś kilkukrotnie zmieniała swoją parafię. W XV wieku należała do parafii Mychów, w 1578 do Mominy, w 1827 do Szewny, w późniejszym okresie ponownie do Mychowa^[5].

Według Długosza w połowie XV wieku miejscowość należała do szlachty herbu Rawa. Miała łany kmiece i karczmę z rolą oddającą dziesięcinę prepozyturze kieleckiej. Na miejscu, w którym stała karczma (ślady starego kamiennego mostu w dawnym biegu drogi) rolnicy do dzisiaj znajdują pamiatki z tamtych czasów. Istnieje legenda o wykopaniu glinianego dzbana ze skarbem przez jednego z tutejszych mieszkańców. Łan należący do Warsza Michowskiego oddawał dziesięcinę kościołowi w Kielcach^[5].

Według rejestru poborowego z 1578 wieś podzielona była pomiędzy kilku właścicieli. Wdowa Anna Olszyna posiadała połowę łanu i jednego zagrodnika. Stanisław Swarzyszowski i Wysocki mieli pół łanu i 3 zagrodników. Michał Swarzisz – połowę łanu, 2 zagrodników i jednego ubogiego komornika. Hieronim Swarz miał ¼ łanu. Stanisław Swarzisz – ¼ łanu i zagrodnika z rolą^[5].

W 1827 Szwarszowice miały 8 domów i 45 mieszkańców. Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego z końca XIX wieku wieś Swarszowice, w parafii Mychów i gminie Częstocice, posiadała 12 domów, 74 mieszkańców, 40 mórg ziemi dworskiej i 94 ziemi włościańskiej^[5].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.

12 lutego 1944 roku oddział Armii Ludowej im. Sowińskiego stoczył w majątku Szwarszowice walkę z żandarmerią niemiecką. Po zakwaterowaniu się oddziału w majątku, w nocy, doszło do walki z oddziałem Armii Krajowej „Białe Barwy” pod dowództwem Konrada Suwalskiego ps. „Cichy”. W kilkugodzinnej walce zginęło czterech alowców. Pozostali poddali się. Oddział przestał istnieć. Źródła powstałe w Polsce Ludowej podają, że 10 z pojmanych zostało rozstrzelanych w pobliskim lesie a pozostałych zwolniono^[6].

Od 1944 roku siedziba Publicznej Szkoły Powszechnej w Szwarszowicach, później Publicznej Szkoły Podstawowej w Szwarszowicach im. I Brygady AL Ziemi Kieleckiej.

Zabytki

• Murowany wiatrak typu holenderskiego, wybudowany w II połowie XIX wieku, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: 502 z 9.09.1957 oraz 563 z 27.08.1970)^[7].

Atrakcje turystyczne

• wąwozy – starorzecza potoku Szwarszowianka, zwane Dołami Kazika; ślady po starożytnych kurhanach i dymarkach. Pozostałości dworu Rychlickich, parku z olbrzymią, historyczną lipą.
• „Stanisławskie minizoo” – modele naturalnej wielkości świętokrzyskiej fauny i flory.

Przypisy