Szwedzki Korpus Ochotniczy

Działania bojowe Szwedzkiego Korpusu Ochotniczego w rejonie miasta Salla

Dowódca Szwedzkiego Korpusu Ochotniczego gen. Ernst Linder i szef sztabu ppłk Carl August Ehrensvärd w Tornio

Szwedzki Korpus Ochotniczy (szw. Svenska Frivilligkåren) – ochotnicza formacja wojskowa złożona ze Szwedów, Duńczyków i Norwegów podczas wojny zimowej między ZSRR i Finlandią.

Historia

Podczas trwania wojny zimowej Szwecja zachowała neutralność, ale pomimo tego przesyłała do Finlandii pomoc wojskową. 4 grudnia 1939 r. z inicjatywy ppłk. Carla Augusta Ehrensvärda, ppłk. Magnusa Dyrssena i ppłk. Vikinga Tamma powstał w Szwecji Komitet Fiński (Finlandskommittän), który zaczął organizować werbunek ochotników na pomoc Finom. Początkowo szwedzkie władze ograniczały jego działalność, ale z powodu społecznej presji zrezygnowały z tego. Ponadto dowództwo szwedzkich sił zbrojnych postanowiło, że żołnierze, którzy zgłoszą się na wojnę z ZSRR, zostaną oficjalnie zwolnieni ze służby wojskowej na ten okres, a następnie ponownie przywróceni. Uzyskali też zgodę na zgłaszanie się z całym osobistym wyposażeniem i uzbrojeniem, co było szczególnie ważne dla strony fińskiej. Początkowo zgłosiło się ok. 5 tys. ochotników. W późniejszym okresie ta liczba jeszcze wzrosła. Szwedzcy ochotnicy przeszli przeszkolenie w Tornio i Kemi przy granicy z Finlandią. Po przybyciu do Finlandii został sformowany na początku stycznia 1940 r. Szwedzki Korpus Ochotniczy, liczący ponad 9,6 tys. ludzi. W jego skład – oprócz Szwedów – weszli też ochotnicy z Danii i Norwegii, aby zaakcentować skandynawską jedność. Na czele ponad 1-tysięcznego kontyngentu duńskiego stał kpt. Jagd, a następnie emerytowany ppłk Valdemar Tretow-Loof. Dowódcą całego korpusu został generał w stanie spoczynku Ernst Linder. Funkcję szefa sztabu pełnił ppłk C. A. Ehrensvärd. Korpus składał się z trzech batalionów piechoty, kompanii saperów, łączności i przeciwpancernej oraz trzech baterii artylerii. Już 12 stycznia do akcji wszedł ochotniczy 19 Pułk Lotniczy, złożony ze szwedzkich pilotów myśliwskich. W tym czasie w północnej Finlandii rozmieszczono oddział przeciwlotniczy. Reszta korpusu rozpoczęła działania bojowe 28 lutego na północnym odcinku frontu w rejonie miasta Salla. Korpusowi podporządkowano fiński Oddział Willamo. Jeszcze tego samego dnia dwa wzmocnione bataliony korpusu przyszły z pomocą pięciu fińskim batalionom, walczącym na zachód od Zatoki Viipuri. 1 marca zginął dowódca 1 Batalionu ppłk M. Dyrssen. Wkrótce nastąpił spokojny okres na tym odcinku frontu, gdyż Sowieci skoncentrowali swoje siły na Przesmyku Karelskim, aby przełamać Linię Mannerheima. Po zakończeniu wojny 13 marca 1940 r., korpus został rozwiązany 2 dni później. Tego dnia marsz. Carl Gustaf Mannerheim podczas odwiedzin korpusu mianował gen. E. Lindera generałem kawalerii armii fińskiej. Łączne straty korpusu wyniosły 28 zabitych, w tym 2 Norwegów, 50 rannych i 140 żołnierzy z odmrożeniami.

Skład organizacyjny

• I Stridsgruppen – d-ca ppłk Magnus Dyrssen, od 1 marca 1940 r. kpt. Carl Carlsson Bonde, ppłk Carl-Oscar Agell
  • 1 skyttekompaniet
  • 2 skyttekompaniet
  • 3 skyttekompaniet
  • 4 jägarkompaniet
  • 5 tunga kompaniet
  • 1 batteriet
  • 1 plogplutonen
  • 1 signalplutonen
• II Stridsgruppen – d-ca ppłk Viking Tamm
  • 1 skyttekompaniet
  • 2 skyttekompaniet
  • 3 skyttekompaniet
  • 4 jägarkompaniet
  • 5 tunga kompaniet
  • 2 batteriet
  • 2 plogplutonen
  • 2 signalplutonen
• III Stridsgruppen – d-ca ppłk Martin Ekström
  • 1 skyttekompaniet
  • 2 skyttekompaniet
  • 3 skyttekompaniet
  • 4 jägarkompaniet
  • 5 tunga kompaniet
  • 3 batteriet
  • 3 plogplutonen
  • 3 signalplutonen

Wyposażenie

Korpus miał 83 motocykle, 83 samochody różnego rodzaju, 350 ciężarówek i 13 traktorów do holowania dział. Z broni ciężkiej był uzbrojony w działa 75 mm M/02, działa przeciwlotnicze 75 mm, działka przeciwlotnicze 40 mm M/36, działka automatyczne 40 mm, działka przeciwpancerne 37 mm M/38, moździerze 80 mm M/29, karabiny przeciwpancerne 13 mm.

Linki zewnętrzne

• Svenska Finlandsfrivilligas Minnesförening (szw.). svenskafrivilliga.com.
• Foreign volunteers in the Winter War (ang.). Axis History. [dostęp 2018-12-29].