Szwedzkie odznaczenia

Reforma systemu orderowego z 31 grudnia 1974 zniosła możliwość nadawania orderów dla obywateli szwedzkich, zlikwidowała Order Miecza oraz Order Wazów, a także ograniczyła nadawanie Orderu Gwiazdy Polarnej do odznaczania obcokrajowców i członków szwedzkiej rodziny królewskiej^[1]. W 1975 ten ostatni order otrzymał nowe kolory wstęg i wstążek, zamiast dotychczasowych czarnych dostał niebieskie z żółtymi krawędziami^[2].

Kolejność starszeństwa szwedzkich odznaczeń opisuje instrukcja mundurowa Szwedzkich Sił Zbrojnych z 2009 i regulamin mundurowy tychże z 2015. Odznaczenia podzielono na dwanaście literowanych kategorii^[3]^[4] (na poniższej liście pozostawiono zlikwidowane ordery i medale z dopiskiem przy nazwie w nawiasie „do 1975”):

Baretka	Nazwa polska	Nazwa szwedzka	Rok ustan.	Skróty literowe^[3]
Kat. A. Order Jego Wysokości Króla
	Order Królewski Serafinów	Kungliga Serafimerorden^[5]	1748	R(L)SerafO
Kat. B. Odznaczenia wojenne
	Złoty Krzyż Wojenny Orderu Królewskiego Miecza (do 1975)	Kungliga Svärdsorden krigskors i guld	1952	SOKrg K 1kl
	Srebrny Krzyż Wojenny Orderu Królewskiego Miecza (do 1975)	Kungliga Svärdsorden krigskors i silver	1952	SOKrg K 2kl
	Brązowy Krzyż Wojenny Orderu Królewskiego Miecza (do 1975)	Kungliga Svärdsorden krigskors i brons	1952	SOKrg K 3kl
	Złoty Medal za Męstwo w Polu / na Morzu	Medaljen för tapperhet i fält/till sjöss i guld^[6]^[7]	1789	GMtf(ts)
	Srebrny Medal za Męstwo w Polu / na Morzu	Medaljen för tapperhet i fält/till sjöss i silver^[6]^[7]	1789	SMtf(ts)
	Odznaka Honorowa Floty Wojennej	Örlogsflottans hederstecken	1789
	Złoty Medal Zasługi Sił Zbrojnych z mieczem	Försvarsmaktens förtjänstmedalj med svärd i guld^[8]	2008	FMGMmsv
	Srebrny Medal Zasługi Sił Zbrojnych z mieczem	Försvarsmaktens förtjänstmedalj med svärd i silver^[8]	2008	FMSMmsv
	Złoty Medal Zasługi Sił Zbrojnych	Försvarsmaktens förtjänstmedalj i guld^[8]	2008	FMGM
	Srebrny Medal Zasługi Sił Zbrojnych	Försvarsmaktens förtjänstmedalj i silver^[8]	2008	FMSM
	Złoty Medal Sił Zbrojnych za Rany w Walce (polegli w walce)	Försvarsmaktens medalj för sårade i strid (stupat i strid)^[8]	2011	FMGMsis
	Srebrny Medal Sił Zbrojnych za Rany w Walce z 2 gwiazdkami^[9]	Försvarsmaktens medalj för sårade i strid med 2 stjärn	2011	FMSMsismstjärn
	Srebrny Medal Sił Zbrojnych za Rany w Walce z gwiazdką^[10]	Försvarsmaktens medalj för sårade i strid med stjärn^[8]	2011	FMSMsismstjärn
	Srebrny Medal Sił Zbrojnych za Rany w Walce	Försvarsmaktens medalj för sårade i strid^[8]	2011	FMSMsis
Kat. C. Królewskie odznaczenia pamiątkowe
złoty łańcuch	Odznaka Króla Gustawa III z okazji chrztu Księcia Gustawa Adolfa	Gustav III:s faddertecken vid kronprinsen Gustaf Adolfs dop	1778	GIII:sFadt
	Medal Jubileuszowy Króla Oskara II (25. lat panowania) – 3 wersje	Konung Oscar II:s jubileumsminnestecken^[11]	1897	OII:sJmt
	Medal Pamiątkowy Srebrnego Wesela Księcia Gustawa i Księżnej Wiktorii	Kronprins Gustafs (V) och Kronprinsessan Victorias silverbröllopsmedalj^[11]	1906	GVSbm
	Medal Pamiątkowy Złotego Wesela Króla Oskara II i Królowej Zofii	Konung Oscar II:s och Drottning Sofias guldbröllopsminnestecken^[11]	1907	OIISGbmt
	Medal Jubileuszowy Króla Gustawa V (70. urodziny)	Konung Gustaf V:s jubileumsminnestecken^[11]	1928	GV:sJmt
	Medal Jubileuszowy Króla Gustawa V (90. urodziny)	Konung Gustaf V:s jubileumsminnestecken II^[11]	1948	GV:sJmtII
	Medal Wspomnieniowy Króla Gustawa V (pośmiertny)	Konung Gustav V:s minnestecken^[11]	1951	GV:sMt
	Medal Jubileuszowy Króla Gustawa VI Adolfa (85. urodziny)	Konung Gustav VI Adolfs minnesmedalj^[11]	1967	GVIA:sMM
	Medal Jubileuszowy Króla Karola XVI Gustawa (50. urodziny)	Konung Carl XVI Gustafs jubileumsminnestecken I^[11]	1996	CXVIG:sJmt
	Medal Pamiątkowy Wesela Księżniczki Wiktorii i Księcia Daniela	Kronprinsessan Victorias och Prins Daniels bröllopsminnesmedalj^[11]	2010	VD:sBMM
	Medal Jubileuszowy Króla Karola XVI Gustawa (40. lat panowania)	Konung Carl XVI Gustafs jubileumsminnestecken II^[11]	2013	CXVIG:sJmtII
	Medal Jubileuszowy Króla Karola XVI Gustawa (70. urodziny)	Konung Carl XVI Gustafs jubileumsminnestecken III^[11]	2016	CXVIG:sJmtIII
Kat. D. Medale Jego Wysokości Króla
	Medal Serafinów	Serafimermedaljen^[12]	1748	SerafM
złoty łańcuch	Medal Jego Wysokości Króla (złoty rozm. 12* z brylantami do noszenia na szyi na łańcuchu)	H.M. Konungens medalj (guld av 12:e storleken med briljanter att bäras om halsen i kedja av guld)^[13]	1814	Kon:sGM12mkedjaobr
złoty łańcuch	Medal Jego Wysokości Króla (złoty rozm. 12* do noszenia na szyi na łańcuchu)	H.M. Konungens medalj (guld av 12:e storleken att bäras om halsen i kedja av guld)^[13]	1814	Kon:sGM12mkedja
	Medal Jego Wysokości Króla (złoty rozm. 12* do noszenia na szyi na błękitnej wstędze)	H.M. Konungens medalj (guld av 12:e storleken att bäras om halsen i Serafimerordens band)^[13]	1814	Kon:sGM12mserafb
	Medal Jego Wysokości Króla (złoty rozm. 12* do noszenia na szyi na granatowej wstędze)	H.M. Konungens medalj (guld av 12:e storleken att bäras om halsen i högblått band)^[13]	1814	Kon:sGM12mhb
	Medal Jego Wysokości Króla (złoty rozm. 8* do noszenia na piersi na błękitnej wstążce)	H.M. Konungens medalj (guld av 8:e storleken att bäras på bröstet i Serafimerordens band)^[13]	1814	Kon:sGM8serafb
	Medal Jego Wysokości Króla (złoty rozm. 8* do noszenia na piersi na granatowej wstążce)	H.M. Konungens medalj (guld av 8:e storleken att bäras på bröstet i högblått band)^[13]	1814	Kon:sGM8
	Medal Jego Wysokości Króla (złoty rozm. 5* do noszenia na piersi na granatowej wstążce)	H.M. Konungens medalj (guld av 5:e storleken att bäras på bröstet i högblått band)^[13]	1814	Kon:sGM5
	Medal Jego Wysokości Króla (srebrny rozm. 8* do noszenia na piersi na granatowej wstążce)	H.M. Konungens medalj (silver av 8:e storleken att bäras på bröstet i högblått band)^[13]	1814	Kons:sSM
	Medal Litteris et Artibus (specjalny przypadek)	Medaljen Litteris et Artibus (särskilda fall)^[14]	1853	GMleta
	Medal Litteris et Artibus	Medaljen Litteris et Artibus^[14]	1853	GMleta
	Medal Księcia Eugeniusza	Prins Eugen-medaljen^[15]	1945	EugGM
	Medal Księcia Karola	Prins Carl-medaljen^[16]	1945	CarlGM
Kat. E. Królewskie ordery rycerskie (kawalerskie)
	Order Królewski Miecza – Komandor Krzyża Wielkiego (do 1975)	Kungliga Svärdsorden – Kommendör med stora korset^[17]	1748	KmstkSO
	Order Królewski Miecza – Komandor 1. Klasy (do 1975)	Kungliga Svärdsorden – Kommendör av första klassen^[17]	1748	KSO1kl
	Order Królewski Miecza – Komandor (do 1975)	Kungliga Svärdsorden – Kommendör^[17]	1748	KSO
	Order Królewski Miecza – Kawaler 1. Klasy (do 1975)	Kungliga Svärdsorden – Riddare av första klassen^[17]	1748	RSO1kl
	Order Królewski Miecza – Kawaler 2. Klasy (do 1975)	Kungliga Svärdsorden – Riddare av andra klassen^[17]	1748	RSO
	Order Królewski Gwiazdy Polarnej – Komandor Krzyża Wielkiego (do 1975)	Kungliga Nordstjärneorden – Kommendör med stora korset	1748	KmstkNO
	Order Królewski Gwiazdy Polarnej – Komandor 1. Klasy (do 1975)	Kungliga Nordstjärneorden – Kommendör av första klassen	1748	K1NO
	Order Królewski Gwiazdy Polarnej – Komandor (do 1975)	Kungliga Nordstjärneorden – Kommendör	1748	KNO
	Order Królewski Gwiazdy Polarnej – Kawaler (do 1975)	Kungliga Nordstjärneorden – Riddare	1748	RNO
	Order Królewski Gwiazdy Polarnej – Komandor Krzyża Wielkiego	Kungliga Nordstjärneorden – Kommendör med stora korset^[2]	1748	KmstkNO
	Order Królewski Gwiazdy Polarnej – Komandor 1. Klasy	Kungliga Nordstjärneorden – Kommendör av första klassen^[2]	1748	K1NO
	Order Królewski Gwiazdy Polarnej – Komandor	Kungliga Nordstjärneorden – Kommendör^[2]	1748	KNO
	Order Królewski Gwiazdy Polarnej – Kawaler 1. Klasy	Kungliga Nordstjärneorden – Riddare av första klassen^[2]	1748	KNO/LNO
	Order Królewski Gwiazdy Polarnej – Kawaler 2. Klasy	Kungliga Nordstjärneorden – Riddare av andra klassen^[2]	1748	RNO/LNO
	Order Królewski Wazów – Komandor Krzyża Wielkiego (do 1975)	Kungliga Vasaorden – Kommendör med stora korset^[18]	1772	KmstkVO
	Order Królewski Wazów – Komandor 1. Klasy (do 1975)	Kungliga Vasaorden – Kommendör av första klassen^[18]	1772	KVO1kl
	Order Królewski Wazów – Komandor (do 1975)	Kungliga Vasaorden – Kommendör^[18]	1772	KVO
	Order Królewski Wazów – Kawaler 1. Klasy (do 1975)	Kungliga Vasaorden – Riddare av första klassen^[18]	1772	RVO1kl
	Order Królewski Wazów – Kawaler 2. Klasy (do 1975)	Kungliga Vasaorden – Riddare av andra klassen^[18]	1772	RVO
	Odznaka Królewska Wazów (do 1975)	Kungliga Vasatecknet	1895	Vt
	Order Karola XIII	Carl XIII:s orden^[19]	1748	RCXIIIO
Kat. F. Oficjalne szwedzkie medale orderowe
	Medal Serafinów (do 1975)	Kungliga Serafimermedaljen^[12]	1748	SerafM
	Medal Królewski Miecza (do 1975)	Kungliga Svärdsmedaljen	1850	SVSM
	Medal Królewski Gwiazdy Polarnej	Kungliga Nordstjärnemedaljen^[2]	1986	NOGM
	Złoty Medal Królewski Wazów (do 1975)	Kungliga Vasamedaljen i guld	1895	VGM
	Srebrny Medal Królewski Wazów (do 1975)	Kungliga Vasamedaljen i silver	1895	VSM
Kat. G. Nadawane przez rząd królewskie medale
	Medal Illis quorum meruere labores	Medaljen „Illis quorum meruere labores”^[20]	1785	GMiq
	Złoty Medal Sui memores alios fecere merendo	Medaljen „Sui memores alios fecere merendo” i guld (ost. nadanie w 1970^[21])	1832	GMsm
	Srebrny Medal Sui memores alios fecere merendo	Medaljen „Sui memores alios fecere merendo” i silver (ost. nadanie w 1970^[21])	1832	SMsm
	Medal za Sławne Czyny (złoty rozm. 8*)	Medaljen för berömliga gärningar (guld av 8:e storleken)^[20]	1832	GMbg
	Medal za Sławne Czyny (złoty rozm. 5*)	Medaljen för berömliga gärningar (guld av 5:e storleken)^[20]	1832	GMbg5
złoty łańcuch	Medal Zasługi Obywatelskiej (złoty rozm. 18* na łańcuchu)	Medaljen för medborgerlig förtjänst (guld av 18:e storleken i kedja)^[20]	1832	GMmf18mkedja
	Medal Zasługi Obywatelskiej (złoty rozm. 12*)	Medaljen för medborgerlig förtjänst (guld av 12:e storleken)^[20]	1832	GMmf12
	Medal Zasługi Obywatelskiej (złoty rozm. 8*)	Medaljen för medborgerlig förtjänst (guld av 8:e storleken)^[20]	1832	GMmf8
	Medal Zasługi Obywatelskiej (złoty rozm. 5*)	Medaljen för medborgerlig förtjänst (guld av 5:e storleken)^[20]	1832	GMmf5
	Medal Zasługi Obywatelskiej (srebrny rozm. 8*)	Medaljen för medborgerlig förtjänst (silver av 8:e storleken)^[20]	1832	SMmf8
	Medal za Staranną Opiekę nad Reniferami (złoty)	Medaljen för omsorgsfull renvård (guld)^[20]	1897	GMren
	Medal za Staranną Opiekę nad Reniferami (srebrny)	Medaljen för omsorgsfull renvård (silver)^[20]	1897	SMren
Kat. H. Medale o jednorazowym charakterze (nadawane decyzją króla)
	Medal Jego Wysokości Króla z okazji jubileuszu 200-lecia USA	H.M. Konungens medalj med anledning av Amerikas Förenta Staters 200‐årsjubileum	1976
Kat. I. Pozostałe szwedzkie oficjalne medale (resortowe)
	różne
Kat. J. Półoficjalne szwedzkie ordery
	Kawaler z Prawa Orderu św. Jana	Rättsriddare av Johanniterorden	1920	RRJohO
	Kawaler Orderu św. Jana	Riddare av Johanniterorden	1920	RJohO
Kat. K. Półoficjalne szwedzkie odznaczenia (w większości z wizerunkiem monarchy i królewskiej korony)
	różne
Kat. L. Pozostałe szwedzkie medale i odznaki z wizerunkiem monarchy i/lub symbolu państwowego (korony)
	różne
Odznaczenia państw zagranicznych
	różne
Odznaczenia międzynarodowe
	różne

* Rozmiary szwedzkich medali^[3]:

18:e storleken – rozm. 18 (średnica 56 mm, noszony na łańcuchu lub wstędze na szyi)
15:e storleken – rozm. 15 (średnica 51 mm, noszony na łańcuchu lub wstędze na szyi)
12:e storleken – rozm. 12 (średnica 43 mm, noszony na łańcuchu lub wstędze na szyi)
8:e storleken – rozm. 8 (średnica 33 mm, noszony na wstążce na piersi)
6:e storleken – rozm. 6 (średnica 27 mm, noszony na wstążce na piersi)
5:e storleken – rozm. 5 (średnica 24 mm, noszony na wstążce na piersi)

Przypisy

↑ Ordenskungörelse (1974:768), www.riksdagen.se (szw.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Nordstjärneorden, www.kungahuset.se (szw.)
↑ ^a ^b ^c 9: Utmärkelser [w:] „Instruktion för Försvarsmakten Uniformsbestämmelser 2009”. Sztokholm: Försvarsmakten, 2012, s. 8-9, 16-27 (szw.)
↑ Reglemente Uniformsbestämmelser 2015, Sztokholm: Försvarsmakten, 2015, s. 365-378 (szw.)
↑ Serafimerorden, www.kungahuset.se (szw.)
↑ ^a ^b Ian Wiséhn: Svenska Tapperhetsmedaljer har också utdelats i fredstid. „Svensk Numismatisk Tidskrift” (6) 2006, s. 145 (szw.)
↑ ^a ^b Tapperhetsmedaljer [w:] Nordisk Familjebok. Konversationslexikon och Realencyklopedi. Sztokholm: 1919. s. 455-456 (szw.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Försvarsmaktens medaljer,www.forsvarsmakten.se
↑ + 2 gwiazdki za trzykrotne nadanie
↑ + gwiazdka za ponowne nadanie
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Kungliga jubileums- och minnestecken, www.kungahuset.se (szw.)
↑ ^a ^b Serafimermedaljen, www.kungahuset.se (szw.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h H.M. Konungens medalj, www.kungahuset.se (szw.)
↑ ^a ^b Litteris et Artibus, www.kungahuset.se (szw.)
↑ Prins Eugen-medaljen, www.kungahuset.se (szw.)
↑ Prins Carl-medaljen, www.kungahuset.se (szw.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Svärdsorden, www.kungahuset.se (szw.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Vasaorden, www.kungahuset.se (szw.)
↑ Ordensväsendet. kungahuset.se. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-12)]., www.kungahuset.se (szw.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Medaljer och utmärkelser, www.regeringen.se (szw.)
↑ ^a ^b Redovisning av förslag till en regeringens belöningsmedalj. medalj.nu. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-02)].. Sztokholm: Statens försvarshistoriska museer, 2011, s. 2

Bibliografia

Robert Södermark: Kungliga svenska riddarordnarna. Lund 1897 (szw.)
H. J. S. Kleberg (red.): Kungl. Svenska Riddarordnarna. Sztokholm–Malmö 1935 (szw.)
Kungl. Svenska Riddarordnarna. Bind 1. Sztokholm 1935 (szw.)
Arvid Berghman: Nordiska Ordnar och Dekorationer. Sztokholm 1949 (szw.)
Paul Ohm Hieronymussen: Europæiske ordner i farver. Kopenhaga 1966, s. 107-110 (duń.)
Kungl. Svenska Riddarordnarna. Sztokholm 1975 (szw.)
F. Löwenhielm: Svenska ordnar och medaljer. Sztokholm 1987 (szw.)
Tom C. Bergroth: Kungliga Carl den XIII:s Orden. Sztokholm 2002 (szw.)
Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Warszawa-Kraków 1939, s. 518-521

[1] Ordenskungörelse (1974:768), www.riksdagen.se (szw.)

[ogp-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Nordstjärneorden, www.kungahuset.se (szw.)

[9u-3] 9: Utmärkelser [w:] „Instruktion för Försvarsmakten Uniformsbestämmelser 2009”. Sztokholm: Försvarsmakten, 2012, s. 8-9, 16-27 (szw.)

[4] Reglemente Uniformsbestämmelser 2015, Sztokholm: Försvarsmakten, 2015, s. 365-378 (szw.)

[5] Serafimerorden, www.kungahuset.se (szw.)

[IW-6] Ian Wiséhn: Svenska Tapperhetsmedaljer har också utdelats i fredstid. „Svensk Numismatisk Tidskrift” (6) 2006, s. 145 (szw.)

[lexikon-7] Tapperhetsmedaljer [w:] Nordisk Familjebok. Konversationslexikon och Realencyklopedi. Sztokholm: 1919. s. 455-456 (szw.)

[fmm-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Försvarsmaktens medaljer,www.forsvarsmakten.se

[9] + 2 gwiazdki za trzykrotne nadanie

[10] + gwiazdka za ponowne nadanie

[kjom-11] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Kungliga jubileums- och minnestecken, www.kungahuset.se (szw.)

[sm-12] Serafimermedaljen, www.kungahuset.se (szw.)

[mjwk-13] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h H.M. Konungens medalj, www.kungahuset.se (szw.)

[lea-14] Litteris et Artibus, www.kungahuset.se (szw.)

[15] Prins Eugen-medaljen, www.kungahuset.se (szw.)

[16] Prins Carl-medaljen, www.kungahuset.se (szw.)

[om-17] Svärdsorden, www.kungahuset.se (szw.)

[ow-18] Vasaorden, www.kungahuset.se (szw.)

[19] Ordensväsendet. kungahuset.se. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-12)]., www.kungahuset.se (szw.)

[mou-20] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Medaljer och utmärkelser, www.regeringen.se (szw.)

[sfhm-21] Redovisning av förslag till en regeringens belöningsmedalj. medalj.nu. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-02)].. Sztokholm: Statens försvarshistoriska museer, 2011, s. 2

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

Rodzaj odznaczenia	order krzyż medal gwiazda odznaka dystynktorium
Elementy insygniów	godło łańcuch orderowy gwiazda orderowa rozetka galonik okucie wstęga orderowa
Formy zredukowane	cywilna: miniaturka orderowa mundurowa: baretka
Lista odznaczeń w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie
Lista baretek w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie organizacjach międzynarodowych
Prawo	kapituła orderu odznaczenie państwowe order domowy order kobiecy
System odznaczeń w Polsce	Komisja Heraldyczna polski system orderowo-odznaczeniowy (lista) polskie odznaczenia resortowe polskie odznaczenia samorządowe

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Szwedzkie odznaczenia

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie