Szymon Dzierzgowski

Grób Szymona i Wacława Dzierzgowskich na cmentarzu Powązkowskim

Szymon Dzierzgowski (ur. 27 października 1866 w Radomicach, zm. 6 grudnia 1928 w Warszawie) – polski chemik, higienista, myśliciel polityczny i monarchista. Wywodził się po kądzieli z senatorskich rodów Hutten-Czapskich.

Wykształcenie i praca zawodowa

Ukończył Politechnikę w Zurychu, a w 1900 roku uzyskał doktorat z filozofii na Uniwersytecie w Zurychu. Po zakończeniu studiów objął kierownictwo Wydziału Higieny Cesarskiego Instytutu Medycyny Eksperymentalnej w Petersburgu, a w okresie I wojny światowej był dyrektorem tego instytutu. Po wybuchu Rewolucji Październikowej powrócił do Polski i podjął pracę na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1912 członek rzeczywisty Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, od 1921 członek korespondencyjny Polskiej Akademii Umiejętności^[1].

Działalność polityczna

W lipcu 1917 roku został członkiem Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego w Moskwie^[2]. Swą działalność polityczną zainicjował wstępując do Straży Narodowej płk. Czesława Mączyńskiego, później działał w ruchu monarchistycznym. W styczniu 1924 założył pismo "Pro Patria", wkrótce został prezesem Zarządu Tymczasowego Obozu Monarchistów Polskich, a od 27 lutego 1926 wicemarszałkiem Rady Naczelnej Zjednoczenia Monarchistów Polskich. Podczas przewrotu majowego Dzierzgowski wziął czynny udział w obronie rządu Wincentego Witosa, w rezultacie czego przez kilka tygodni był więziony.

Poglądy

W swej argumentacji na rzecz monarchii odwoływał się do socjobiologii, twierdząc, że ustrój monarchiczny jest najbardziej zgodny z biologicznymi prawami, które rządzą światem organicznym. Według Dzierzgowskiego biologiczny instynkt samozachowawczy krystalizuje się w instytucji rodziny dając początek rodowi, plemieniu, narodowi, a w końcu państwu. Instynkt samozachowawczy znajduje też wyraz w miłości rodziców do potomstwa, co na poziomie politycznym odzwierciedla się w stosunku monarchy do poddanych.

Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 173, rząd 6, miejsce 33, 34)^[3][4].

Jego bratem był Wacław Dzierzgowski (1865-1927, polski urzędnik ministerialny w II Rzeczypospolitej).

Wybrane prace

• Demokracja i monarchia (Warszawa 1925)
• Wyjaśnienie naszych programowych tez politycznych, ("Pro Patria" 1927 passim)
• Król źródłem władzy ("Pro Fide Rege et Lege" 2/1927, 3/1928)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Biogram Dzierzgowskiego autorstwa Jacka Bartyzela. haggard.w.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-16)].
• Publikacje Szymona Dzierzgowskiego w bibliotece Polona