Szymon Kataszek

Szymon Kataszek
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia4 lipca 1898
Warszawa
Pochodzenieżydowskie
Data i miejsce śmierci22 maja 1943
Warszawa
Instrumentyfortepian
Gatunkijazz, muzyka rozrywkowa, muzyka filmowa
Zawódpianista, kompozytor, dyrygent
Współpracownicy
Zygmunt Karasiński

Szymon Kataszek (ur. 4 lipca 1898 w Warszawie, zm. 22 maja 1943 tamże)[1]polski kompozytor, pianista i dyrygent żydowskiego pochodzenia; pionier jazzu w Polsce[2].

Życiorys

W latach 1910–1914 studiował grę na fortepianie w Instytucie Muzycznym w Warszawie. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej, a następnie służył w Legionach, z których jednak niedługo potem został zwolniony z powodu młodego wieku. W latach 1920-1921 walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1921 wyjechał na krótko do Gdańska, a potem do Berlina w poszukiwaniu pracy. W 1922 zaczął występować w warszawskiej kawiarni „Ziemiańska”. W 1925 powstała Orkiestra Karasińskiego i Kataszka (KiK), która występowała w dancingu Oaza oraz w teatrach rewiowych Morskie Oko, Perskie Oko, a także gościnnie w wielu miastach polskich: Krakowie, Gdańsku, latem w Krynicy.[1]. Był to pierwszy w Polsce jazzowy zespół popularyzujący dixieland i improwizację w stylu chicagowskim[2].

W tym czasie zaczął komponować muzykę taneczną. Pisał też muzykę do rewii oraz piosenki dla teatrów: Qui Pro Quo, Morskie Oko, Rex, Wesoły Wieczór, Perskie Oko. Komponował muzykę do pierwszych polskich filmów dźwiękowych: Serce na ulicy, Legion ulicy (wspólnie z Tadeuszem Górzyńskim) oraz Każdemu wolno kochać i Ostatnia eskapada (oba wspólnie z Zygmuntem Karasińskim)[1]. Z jego kompozycji największą popularność zdobyły tanga: Serce matki, Czemuś o mnie zapomniał, Czy pamiętasz tę noc w Zakopanem (wspólnie z Z. Karasińskim) oraz fokstrot Abram, ja ci zagram[1]. Jego utwory mieli w swoim repertuarze tak znani artyści, jak m.in. Adam Aston, Mieczysław Fogg, Adolf Dymsza, Lucyna Messal, Nora Ney, Zula Pogorzelska, Mira Zimińska czy Chór Dana[2].

Po wybuchu II wojny światowej wyjechał do Lwowa, gdzie prowadził orkiestrę rozrywkową w nocnym klubie „Imperial”. W 1941 powrócił do Warszawy i trafił do getta[2]. W getcie warszawskim był dyrygentem trzydziestoosobowej orkiestry Służby Porządkowej[3][4][5].

Zamordowany podczas egzekucji więźniów Pawiaka[1][2].

Przypisy

  1. a b c d e Leon Tadeusz Błaszczyk, Żydzi w kulturze muzycznej ziem polskich w XIX I XX wieku. Słownik biograficzny, Warszawa: Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, 2014, s. 130, ISBN 978-83-939735-1-4.
  2. a b c d e Anna Iwanicka-Nijakowska, Szymon Kataszek, Polmic [dostęp 2020-05-16].
  3. Maśnicki J., Stepan K., Pleograf. Słownik biograficzny filmu polskiego 1896–1939', Kraków 1996.
  4. Tomasz Lerski, Encyklopedia Kultury Polskiej XX Wieku, Muzyka-Teatr-Film, Polskie Wydawnictwo Naukowo-Encyklopedyczne, 2008, ISBN 83-917189-9-9.
  5. Marian Fuks, Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego, PWN, 1983.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Szymon Kataszek.jpg
Szymon Kataszek (1898-1943)- kompozytor, pianista.