Tønder

Tønder
Herb
Państwo	Dania
Region	Dania Południowa - Jutlandia
Gmina	Tønder
Powierzchnia	6,79[1] km²
Wysokość	3[1] m n.p.m.
Populacja (2019) • liczba ludności • gęstość	7659[1] 1127,0[1] os./km²
Kod pocztowy	6270 Tønder
Położenie na mapie Danii Tønder
54°56′34″N 8°51′50″E/54,942778 8,863889
Strona internetowa
Portal Dania

Tønder – miasto w Danii, w regionie Dania Południowa, siedziba administracyjna gminy Tønder^[2].

Tønder leży w południowo-zachodniej Jutlandii, około 5 km od granicy duńsko-niemieckiej. W okolicy miasta znajduje się największy obszar tzw. madów morskich w Danii. Tønder wyróżnia piękna zabytkowa architektura. Co roku w sierpniu odbywa się tutaj tradycyjny Tønderfestival, na którym króluje muzyka folkowa i jazz. W okresie bożonarodzeniowym atrakcją są świąteczne jarmarki. Życie kulturalne miasta jest bardzo zróżnicowane dzięki ponad 200 stowarzyszeniom, w tym mniejszości niemieckiej^[3].

Historia

Pierwsze wzmianki o Tønder pojawiły się w zapiskach arabskiego geografa Al-Idrisiego w 1130 roku pod nazwą Tundira. W 1243 roku Tønder uzyskało lubeckie prawa miejskie^[3]. Miasto było początkowo miastem portowym (o czym świadczy herb z trójżaglowym statkiem i niektóre nazwy ulic, np. Skibbrogade, Skibbroen), straciło jednak bezpośredni dostęp do morza w latach 50. XVI wieku podczas budowy systemu tam morskich. Powodem dla budowy tam były poważne powodzie z roku 1532 – poziom wody w miejskim kościele sięgał 1,8 m.

Rozwój miasta postępował dzięki handlowi z północnymi Niemcami oraz Holandią. Rozwijało się również koronkarstwo - pod koniec XVI wieku miasto stało się centrum tego rzemiosła w Danii.

Kultura

W mieście znajduje się muzeum kultury - Kulturhistorie Tønder (wcześniej Tønder Museum)^[4]. W 1972 roku założono Muzeum Sztuki w Tønder, prezentujące zwiedzającym szeroką kolekcję dzieł sztuki głównie współczesnych duńskich artystów. Obie placówki są częścią Museum Sønderjylland.

Tønder znane jest z charakterystycznej formy koronek klockowych^[5], zwanych tønderkniplinger (koronki z Tønder). Co trzy lata organizowany jest w mieście festiwal koronkarski, który przyciąga turystów z całego świata^[6].

Wzór koronki klockowej z Tønder

Z Tønder związani są m.in. skrzypek Siegfried Saloman^[7], malarz Conrad Christian Bøhndel oraz słynny projektant mebli Hans Wegner.

Zabytki i atrakcje turystyczne

Tønder może pochwalić się zachowaną zabytkową architekturą, którą szczególnie można podziwiać przechadzając się po rynku (Torvet) oraz zabytkowymi uliczkami Vestergade i Ulgade.

Kamienica przy Vestergade

Niektóre z atrakcji Tønder, wymienione na oficjalnej stronie miasta^[8]:

• Det Gamle Apotek^[9] (Det Store Apotek) – „Stara apteka”, w której mieści się muzeum aptekarstwa. Wejście do budynku zdobi barokowy portal.
• Tønderhus
• Wieża wodna i wystawa Wegnera^[10]
• Muzeum Zeppelinów
• Skulpturhaven - park rzeźb
• Ruiny zamku Trøjborg

Stara apteka przy Østergade 1

Wieża wodna z wystawą Wegnera

Przypisy