Túrin Turambar

Túrin Turambar
Neithan, Gorthol, Agarwaen, Thurin, Adanedhel, Mormegil, Turindo, Zguba Glaurunga
Książę Dor-lóminu
Postać z mitologii Śródziemia
WystąpieniaSilmarillion, Niedokończone opowieści, Dzieci Húrina
Dane biograficzne
PochodzenieDor-lómin, Doriath, Talath Dirnen, Brethil
Przynależnośćczłowiek, Adan
Data urodzenia463 PE
Data śmierci499 PE
RodzinaHúrin Thalion (ojciec)
Morwena Eledhwen (matka)
Niënor (współmałżonek)
Urwena Lalaith, Niënor (rodzeństwo)
Wyobrażenie Túrina i Niënor w Brethilu

Túrin Turambar (ur. 463 roku Pierwszej Ery w Dor-lóminie, zm. 499 roku Pierwszej Ery w Cabed-en-Aras) – postać ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia, władca Dor-lóminu, syn Húrina Thaliona i Morweny, brat Urweny Lalaith oraz Niënor Níniel, której w wyniku splotu zdarzeń został mężem.

Znany pod licznymi imionami Neithan, Gorthol, Agarwaen syn Úmartha, Thurin, Adanedhel, Mormegil i Turambar, które często przybierał po to, by uciec przed klątwą Morgotha.

Występuje w Dzieciach Húrina[1], Silmarillionie i Niedokończonych opowieściach, wspominany jest we Władcy Pierścieni.

Życiorys

Rodowód i dzieciństwo

Urodził się w Dor-lóminie. Z powodu klęski w Nirnaeth Arnoediad, pojmania Húrina i zagrożenia rodzimej krainy musiał ujść do Doriathu, pod opiekę Thingola, który pokochał go jak syna. Tam też poznał swojego przyjaciela Belega. Po pewnym czasie otrzymał od Thingola spuściznę swojego rodu, Smoczy Hełm. Uciekł jednak z Doriathu, aby nie zostać posądzonym o zabicie Saerosa.

Wygnanie

Po długiej wędrówce spotkał banitów, których przywódcą był wówczas Forweg. Túrin przedstawił się nieznajomym jako Neithan (sind. Skrzywdzony). Niebawem zajął miejsce Forwega. Wkrótce, z rozkazu króla Doriathu, na poszukiwania Túrina wyruszył Beleg, który przyniósł mu informacje o tym, że Thingol uznał go za niewinnego i może powrócić do Doriathu. Jednak syn Húrina odmówił, uznając swój powrót za niegodny. Pewnego dnia banici pojmali krasnoluda Mîma i jako okup zamieszkali w jego domu. Krasnolud jednak zdradził ich orkom, którzy wkrótce napadli na miejsce zamieszkania banitów. W bitwie zginęło wielu ludzi. Przeżył, choć ciężko ranny, Beleg i Túrin wzięty żywcem do niewoli. Beleg szybko ruszył w pościg za orkami. Na swej drodze spotkał Gwindora, który uciekł z Angbandu. Razem w nocy uwolnili Túrina. Jednak ten gdy zobaczył ich, pomyślał, że są to orkowie, wyrwał Belegowi miecz z ręki i zabił go. Túrin długo nie mógł pogodzić się ze śmiercią najlepszego przyjaciela.

W Nargothrondzie

Gwindor zaprowadził Túrina do Nargothrondu, jednego z królestw elfów, które wciąż opierały się Morgothowi. Aby go nie rozpoznano, przybrał imię Agarwaen, syn Úmartha (sind. Splamiony Krwią, syn Złego Losu). Zakochała się w nim córka króla Nargothrondu, Orodretha, Finduilas. Jego prawdziwe imię wyjawił zakochany w Finduilas Gwindor, który obawiał się, że zły los pisany Túrinowi może skrzywdzić też jego ukochaną. W Nargothrondzie był znany także pod mianem Adanedhel (sind. człowiek-elf, gdyż przypominał elfa zarówno z wyglądu, jak i pod względem umiejętności), Finduilas nazywała go imieniem Thurin (sind. Tajemnica). Z czasem dzięki swoim umiejętnościom Túrin osiągnął popularność oraz władzę, większą, niż Orodreth. Został dowódcą wojsk Nargothrondu. Zmienił sposób walki elfów z królestwa. Zaniechał dotychczasowej strategii atakowania z zaskoczenia małymi siłami: przygotował królestwo do otwartej walki i wyprowadził w pole całą armię. W bitwie z siłami Morgotha, wśród których był smok Glaurung, przegrał. Doprowadził tym samym do ujawnienia miejsca, w którym znajdował się Nargothrond. Gród został zajęty przez Glaurunga, a ukryte w nim elfy wzięte do niewoli.

Sam Túrin próbował ratować pojmane kobiety i stanął naprzeciw smoka, ale został przez niego zaczarowany. Pod wpływem czaru Túrin zapomniał o wziętej do niewoli Finduilas i wyruszył na poszukiwanie swojej matki i siostry. Gdy okazało się, że Glaurung skłamał i nie cierpią one w Dor-lóminie. Túrin ruszył na poszukiwania Findulas, lecz było już jednak zbyt późno. Królewna elfów została zamordowana przez orków tuż przed tym, zanim rozgromili ich ludzie z Brethilu pod przywództwem Dorlasa. Findulas została pochowana w pobliżu miejsca, gdzie zginęła, w miejscu zwanym odtąd Haudh-en-Elleth (Mogiła Księżniczki Elfów).

W Brethilu

Szukając Findulas, Túrin dotarł do Brethilu, gdzie spotkał Dorlasa i dowiedział się, jaki los spotkał królewnę. Postanowił zamieszkać wśród ludu Halethy, przyjmując nowe imię: Turambar (w mowie Elfów Wysokiego Rodu: Pan Losu) i próbując uciec od ciążącej na nim klątwie. W czasie pobytu w Brethilu zyskał przyjaźń tamtejszego ludu, broniąc granic lasu przed orkami. Pewnego razu znalazł na kurhanie Níniel, półżywą dziewczynę, którą była jego siostra Niënor, dotkniętą amnezją wywołaną przez smoka Glaurunga. Nie pamiętała niczego z tego, co się wydarzyło przed jej spotkaniem z Túrinem, który nigdy wcześniej nie widział swojej siostry, gdyż jako dziecko opuścił rodzinny Dor-lómin przed jej urodzeniem. Nie znając jej tożsamości, nadał jej imię Níniel (Dziewczyna we Łzach). Odtąd mieszkała wśród Haladinów, gdzie zakochał się w niej ich przywódca, Brandir. Níniel jednak zakochała się ze wzajemnością w Túrinie, który szybko osiągnął dużą popularność, a wraz z nią władzę. Nie wiedząc, że są rodzeństwem, para pobrała się, a niedługo później Níniel spodziewała się dziecka.

W tym samym czasie Glaurung wyszedł ze spustoszonego Nargothrondu i ruszył do Brethilu. Túrin wyszedł mu naprzeciw i zaplanował zasadzkę w Cabed-en-Aras, w miejscu, gdzie Teiglin płynął stromym jarem. Tam pokonał smoka, wbijając mu miecz Gurthang w brzuch, kiedy smok przekraczał jar z rzeką. Túrin został jednak ranny i zemdlał obok konającego smoka. Tak znalazła ich Níniel, która wbrew prośbom Brandira, poszła szukać męża. Glaurung tuż przed śmiercią wyznał jej prawdę o pochodzeniu jej i Túrin, i o kazirodztwie, jakiego się dopuścili. Smok umarł, a zrozpaczona Niënor, odzyskawszy pamięć, popełniła samobójstwo rzucając się do rzeki. Świadkiem tego był Brandir i opowiedział o wszystkim Túrinowi, gdy ten się ocknął. Syn Húrina nie uwierzył, co doprowadziło to do waśni, w wyniku której Túrin zabił Brandira. Jakiś czas później spotkał w lesie dawnego przyjaciela z Doriathu, Mablunga, który opowiedział mu, jak Niënor uciekła do lasu Brethil i słuch o niej zaginął. Wówczas Túrin zrozumiał, że jego żona Níniel była faktycznie jego siostrą Niënor, i że niesprawiedliwie zabił Brandira. Oszalały z bólu, dotarł do Cabed-en-Aras i tam popełnił samobójstwo, rzucając się na swój własny miecz. Pochowano go w Kamieniu Nieszczęśliwych razem z matką, Smoczym Hełmem i Gurthangiem.

Przepowiednia

Niekanoniczna, Druga Przepowiednia Mandosa mówi, że ostatecznie Túrin pomści siebie, swoją rodzinę i wszystkich ludzi podczas Dagor Dagorath, kiedy to zabije Morgotha. Zostanie także włączony między synów Valarów.

Etymologia

Imię Túrin pochodzi z sindarinu i znaczy w tej mowie Zwycięski duch. Jego przydomek Turambar oznacza Pan Losu, choć jest przez samego Turina interpretowany jako Pan Mrocznego Cienia[2].

Przypisy

  1. J.R.R. Tolkien: Dzieci Hurina. Warszawa, ul Mińska 65: Amber, 2006, s. 12.
  2. J.R.R. Tolkien Niedokończone opowieści przekład Radosław Kot wydawnictwo Amber Warszawa 2006.

Media użyte na tej stronie

Brethil.jpg
Autor: Neral, Licencja: CC BY 3.0
Túrin and Nienor in Brethil