Türbe
Türbe – turecki grobowiec, mauzoleum, które budowano dla prominentnych osobistości (sułtanów, wodzów, przywódców religijnych). Jego perska nazwa to gonbad. Türbe pojawiły się po raz pierwszy w XI-wiecznym budownictwie seldżuckim w Iranie, a później wskutek seldżuckich podbojów zaczęły się rozprzestrzeniać w Anatolii. Tradycję budowania türbe kontynuowali Turcy osmańscy.
Pierwsze türbe miały postać wieży i osiągały nawet 60 metrów wysokości, przypominając walcowy lub stożkowy kształt seldżuckich namiotów. W XII w. pojawiły się türbe o podstawie w kształcie wielokąta (sześcio- lub ośmiokąta). Najstarsze türbe, które dotrwało do naszych czasów, znajduje się w irańskim Gorganie i zostało wybudowane w latach 1006–1007 (zobacz: Grobowiec w Gonbad-e Kawus). Anatolijskie türbe miały kształt walca lub graniastosłupa, poza wypukłą kopułą. Türbe może stać samodzielnie, ale najczęściej jest częścią jakiegoś kompleksu kultowego, np. meczetu.
W najbliższej odległości od granic Polski można spotkać türbe na Węgrzech, gdzie powstawały w czasie tureckiej okupacji w XVI i XVII w. Wśród nich najbardziej znane jest budapeszteńskie türbe Gül Baby i türbe Idrisa Baby w Peczu.
Türbe Roksolany, żony sułtana Sulejmana Wspaniałego w Stambule
Gonbad-e Kawus, najstarsze znane türbe; Iran
Türbe Diri Baby w Azerbejdżanie
Bibliografia
- türbe, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-05] (ang.).
Media użyte na tej stronie
(c) سیمرغ کوچولو z perskiej Wikipedii, CC BY 2.5
Gonbad-e Qâbûs Mausoleum — in Golestan province, Iran.
- 10th-century Ziyarid dynasty architecture.
(c) Brunner88 z angielskojęzycznej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
You can find this turbe in Budapest on Rose Hill. This building is one of Hungary's best known Turkish-Ottoman monuments. Have been built by Gül Baba from 1543 to 1548. It was seriously damaged in the 16th century, then, in the baroque age catholic chapel had been made of it. In 1885 the Turkish Government had it restored. This view of the turbe was converted in 1962.
Several works of Islamic art can be visited: copies of Koran, prayer rugs, devotional objects.
Even nowadays the turbe is one of Muslims' place of pilgrimage.
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to G.dallorto (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
La türbe (cappella funeraria) di Roxellana nel cimitero della Moschea di Solimano il Magnifico ad Istanbul. Foto di: Giovanni Dall'Orto, 26-5-2006.
