Tłumaczów

Tłumaczów

wieś
Kościół w Tłumaczowie
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Radków
Wysokość	335-380[1] m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	561[2]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-410[3]
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0855138
Położenie na mapie gminy Radków Tłumaczów
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Tłumaczów
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Tłumaczów
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Tłumaczów
50°33′10″N 16°25′56″E/50,552778 16,432222

Galeria: dwór, kościół, posterunek

Dwór w Tłumaczowie

Dwór w Tłumaczowie

Dwór w Tłumaczowie

Dwór w Tłumaczowie

Tłumaczów. Kościół

Tłumaczów. Kościół

Były posterunek graniczny w Tłumaczowie

Tłumaczów (niem. Tuntschendorf) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Radków^[4][5], na pograniczu Gór Suchych i Obniżenia Ścinawki w Sudetach Środkowych.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Położenie

Tłumaczów to duża wieś łańcuchowa o długości około 3,5 km, położona nad rzeką Ścinawką, w dolinie u stóp góry Gardzień, na południowy zachód od Nowej Rudy, na wysokości około 335-380^[1]. W Tłumaczowie istniało drogowe przejście graniczne z Czechami Tłumaczów – Otovice, skąd niedaleko do skalnego miasta (Teplice nad Metují-Adršpach). 21 grudnia 2007 r. na mocy Układu z Schengen przejście graniczne zostało zlikwidowane.

Integralne części wsi

Historia

Pierwsza wzmianka o Tłumaczowie pochodzi z 1348 roku, w 1475 augustianie z Kłodzka utworzyli tu alodium^[6]. W czasie wojny trzydziestoletniej z 1621 roku dwustu protestanckich mieszkańców wsi zostało wymordowanych przez wojska cesarskie^[6]. W XIX wieku część miejscowości należała do hrabiego von Magnisa, a większość do rodziny von Gotzen^[6]. W tym czasie we wsi istniały: kościół, szkoła, kilka młynów wodnych, kamieniołomów wapienników i gorzelni, oraz urząd celny^[6]. W roku 1889 wybudowano linię kolejową ze Ścinawki Średniej przez Tłumaczów do Otovic po czeskiej stronie granicy^[6].

Transport kolejowy

Przez wieś przebiega towarowa linia kolejowa Ścinawka Średnia – Tłumaczów^[7].

Zabytki

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty^[8]:

• kościół filialny pw. śś. Piotra i Pawła z XVIII wieku, przebudowany w drugiej połowie XIX wieku,
• zespół dworski:
  • dwór z pierwszej ćwierci XIX wieku, przebudowany pod koniec XIX wieku,
  • park z początku XIX wieku.

Inne zabytki:

• liczne budynki mieszkalne i gospodarcze z XIX i XX wieku^[1].

Kultura i sport

W Tłumaczowie działa ludowy zespół "Tłumaczowianie", Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Tłumaczów "Gardzień" oraz Zespół Sportowy LZS Granica Tłumaczów, który występuje w B klasie^[9].

Turystyka

Walory krajobrazowe miejscowości to m.in. rozległy widok z góry Gardzień zarówno na polską, jak i na czeską część Gór Stołowych (obecnie rozpoczęły tu swoją działalność kopalnie melafiru). W miejscowości znajduje się między innymi barokowy Kościół pw. św. Piotra i Pawła, pochodzący z roku 1661. Niedaleko jest stąd do Parku Narodowego Gór Stołowych, do barokowej bazyliki Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Wambierzycach, ze znajdującej się w niej XIII-wieczną figurką Wambierzyckiej Królowej Rodzin oraz Kalwarii Wambierzyckiej. Niewiele dalej znajduje się szereg miejscowości uzdrowiskowych ziemi kłodzkiej, takich, jak Polanica-Zdrój, Kudowa-Zdrój, czy Duszniki-Zdrój.
Przez Tłumaczów prowadzą dwa znakowane szlaki turystyczne:

• droga Szklary-Samborowice - Jagielno - Przeworno - Gromnik - Biały Kościół – Nieszkowice – Żelowice – Ostra Góra – Niemcza - Gilów - Piława Dolna - Owiesno - Góra Parkowa - Bielawa - Kalenica - Zdrojowisko - Nowa Ruda - Przełęcz pod Krępcem - Sarny - Tłumaczów – Gajów - Radków - Skalne Wrota - Pasterka - Przełęcz między Szczelińcem Wlk. a Szczelińcem Małym - Karłów - Lisia Przełęcz - Białe Skały - Skalne Grzyby - Batorów - Skała Józefa - Duszniki-Zdrój - Schronisko PTTK „Pod Muflonem” - Szczytna - Zamek Leśna - Polanica-Zdrój - Łomnicka Równia - Huta - Bystrzyca Kłodzka - Igliczna - Międzygórze - Przełęcz Puchacza^[10],
• prowadzący wzdłuż granicy, do Chełmska Śląskiego^[6].

Zobacz też

• Kamieniołom trachybazaltu w Tłumaczowie

Przypisy

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 15: Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy. Wrocław: I-BiS, 1994, ISBN 83-85773-06-1
• WaldemarW. Brygier WaldemarW., TomaszT. Dudziak TomaszT., IwonaI. Chomiak IwonaI., Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .

Linki zewnętrzne

• Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona