Tłustosz śródziemnomorski

Tłustosz śródziemnomorski

Eysarcoris ventralis
(Westwood, 1837)
Imago
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	pluskwiaki
Podrząd	pluskwiaki różnoskrzydłe
Rodzina	tarczówkowate
Podrodzina	Pentatominae
Plemię	Eysarcorini
Rodzaj	Eysarcoris
Gatunek	tłustosz śródziemnomorski
Synonimy Pentatoma ventralis Westwood, 1837 Pentatoma ventralis var. pallicornis Westwood, 1837 Pentatoma inconspicuum Herrich-Schaeffer, 1844: Eysarcoris distactus Dallas, 1851 Eysarcoris misellus Stål, 1854c Eusarcoris helferi Fieber, 1861 Stollia rectipes Ellenrieder, 1862 Eysarcoris epistomalis Mulsant & Rey, 1866 Eysarcoris mayeti Mulsant & Rey, 1872 Eusarcoris pseudoaeneus Jakovlev, 1869 Eysarcoris inconspicuus var. simplex Puton, 1881 Eusarcoris scutellaris Jakovlev, 1885 Eusarcoris egenus Jakovlev, 1900 Eusarcocoris sindellus Distant, 1902 Eusarcoris schmidti Jakovlev, 1902 Eysarcoris inconspicuus var. kwanvonensis Yang, 1934 Eysarcoris tangens Stichel, 1961 Eysarcoris confusus Fuente, 1972 Eysarcoris uniformis Fuente, 1972 Eysarcoris hispalensis Fuente, 1972 Eysarcoris luisae Fuente, 1972

Tłustosz śródziemnomorski^[1] (Eysarcoris ventralis) – gatunek pluskwiaka z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny tarczówkowatych. Zamieszkuje krainy: palearktyczną, etiopską i orientalną oraz Hawaje.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1837 roku przez Johna Obadiah Westwooda pod nazwą Pentatoma ventralis. Jako miejsce typowe wskazał on Bengal^[2].

Morfologia

Pluskwiak o dość krępym, w zarysie krótko-owalnym ciele długości od 5 do 6 mm. W ubarwieniu jego przeważa kolor szarożółty lub szarobrązowy z gęstym punktowaniem ciemno- do czarnobrązowego koloru. Głowa ma boki czarnobrązowe do czarnych, a wierzch szarożółty z parą jasnych kropek przed oczami. Nadustek jest wolny i tak długi jak policzki lub trochę dłuższy od nich. Czułki buduje pięć członów, z których trzy pierwsze i nasada czwartego są żółte, a dalsza ich część brązowa. Przedplecze ma przednią krawędź prostą do lekko zaokrąglonej, pozbawioną wcięcia przy głowie. Boczne krawędzie przedplecza są w przedniej połowie proste, a jego boczne kąty są zaokrąglone i nie wystają poza nasady półpokryw, co odróżnia go od tłustosza zielarza. Ciemne punktowanie w przedniej części przedplecza jest mniejsze niż u tłustoszy zielarza i zielonobrzuchego. Znacznie krótsza od przykrywki półpokryw tarczka ma część nasadową pozbawioną dużej plamy czarnej, lecz zaopatrzoną w parę małych, okrągłych, jasnych wypukłości w kątach bocznych oraz małą, czarną plamkę u wierzchołka. Półpokrywy mają zakrywki wystające poza szczyt odwłoka, bezbarwne do brązowawych. Na śródpiersiu znajduje się żeberko między odnóżami. Barwa odnóży jest jasna z ciemnym nakrapianiem ud i punktowaniem goleni. Listewka brzeżna odwłoka jest czarna z wąskimi rozjaśnieniami przy zewnętrznych krawędziach segmentów. Spód odwłoka pośrodku jest czarny, a po bokach jasny^[3].

Ekologia i występowanie

Owad ten bytuje w szerokim spektrum siedlisk, od suchych przez wilgotne po mokre^[4], w tym w lasach, na ich skrajach, na nasłonecznionych zboczach, ciepłych terenach otwartych, a w strefie subtropikalnej i tropikalnej na łąkach i polach uprawnych^[1][5][4]. Jest polifagicznym fitofagiem ssącym soki z szerokiego spektrum roślin z rodzin traw, ciborowatych, sitowatych, kapustowatych, bobowatych i selerowatych. Zimują postacie dorosłe w kępach traw i pod opadłym listowiem. W Europie Środkowej aktywne mogą stawać się już w marcu, a okres rozrodczy przypada zwykle na koniec maja^[5].

Gatunek szeroko rozsiedlony w Starym Świecie. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Malty, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Serbii, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji oraz europejskich części Rosji i Turcji^[6][7]. W Afryce podawany jest z Azorów, Madery, Wysp Kanaryjskich, Maroka, Algierii, Tunezji, Libii, Egiptu, Republiki Zielonego Przylądka^[6] i kontynentalnej części krainy etiopskiej^[6][5]. W palearktycznej Azji znany jest z Cypru, anatolijskiej części Turcji, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu, Syrii, Izraela, Synaju, Iraku, Arabii Saudyjskiej, Kuwejtu, Kataru, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Omanu, Jemenu, Kazachstanu, Turkmenistanu, Uzbekistanu, Tadżykistanu, Kirgistanu, Iranu, Afganistanu, Chin, Korei, Japonii i Tajwanu. Poza tym występuje w krainie orientalnej^[6] (w tym w Indiach i Mjanmie^[8]) i na Hawajach^[6], gdzie prawdopodobnie został zawleczony^[5].

W Polsce owad ten stwierdzony został tylko dwukrotnie, raz na Górnym Śląsku i raz w Beskidzie Wschodnim, przy czym ten pierwszy rekord powstać mógł w wyniku zawleczenia z transportem winogron^[4]. Na Słowacji również jest gatunkiem bardzo rzadkim, występującym tylko na południu kraju^[5][3].

Przypisy