T-38

T-38
Czołg T-38 w muzeum blokady Leningradu w Kirowsku
Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Typ pojazdu	czołg pływający
Trakcja	gąsienicowa
Załoga	2
Historia
Prototypy	1935
Produkcja	1936–1939
Egzemplarze	1382
Dane techniczne
Silnik	1 silnik gaźnikowy, 4-cylindrowy GAZ-AA o mocy 40 KM (w wersji T-38M2 silnik GAZ-M1 o mocy 50 KM)
Transmisja	mechaniczna
Poj. zb. paliwa	115 l
Pancerz	nitowany z płyt walcowanych, grubość: 4–9 mm
Długość	3,78 m
Szerokość	2,33 m
Wysokość	1,63 m
Prześwit	0,30 m
Masa	3300–3800 kg (bojowa)
Moc jedn.	12,1–13,2 KM/t
Nacisk jedn.	0,44 kg/cm²
Osiągi
Prędkość	40–46 km/h (po drodze) 6 km/h (pływania)
Zasięg	220 km (po drodze)
Pokonywanie przeszkód
Rowy (szer.)	1,50 m
Ściany (wys.)	0,45–0,50 m
Kąt podjazdu	30–33°
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 karabin maszynowy DT kal. 7,62 mm (zapas amunicji – 1512 szt.)
Użytkownicy
ZSRR, Finlandia, Rumunia, Niemcy

T-38 – lekki czołg pływający konstrukcji radzieckiej, z okresu przed II wojną światową.

W połowie 1934 roku rozpoczęto prace zmierzające do skonstruowania następcy lekkiego czołgu pływającego T-37A. Powstał czołg oznaczony jako T-43, konstrukcji zakładów w Moskwie i Leningradzie. Powstały też inne konstrukcje prototypowe. Prace te zakończyły się fiaskiem. Postanowiono więc zmodernizować czołg T-37A. Czołg T-38 posiadał, w porównaniu z T-37A, poszerzony kadłub, ulepszone podwozie (motoryzacja) i mechanizm skrętu, zmienioną amortyzację, szersze gąsienice, lepszy napęd w wodzie. Nowy czołg został wprowadzony do produkcji i uzbrojenia w 1936 roku. W 1939 roku w uzbrojeniu Armii Czerwonej znajdowały się 1382 takie wozy.

Wersje czołgu i pojazdy pochodne

• T-38 z radiostacją dla dowódców pododdziałów pancernych.
• T-38M i T-38M1: prototypowe czołgi z planetarnymi mechanizmami skrętu.
• T-38M2: udoskonalony model czołgu z silnikiem o większej mocy i zmienioną skrzynią przekładniową. Osiągał większą prędkość jazdy.
• T-20 Komsomolec: gąsienicowy ciągnik artyleryjski. Produkowany w dużej liczbie.
• SU-45: prototyp działa samobieżnego z armatą przeciwpancerną kal. 45 mm wz. 1932.

Służba

Czołgi T-38 zastępowały w uzbrojeniu pancernych jednostek rozpoznawczych dotychczas używane czołgi T-37A. W chwili wybuchu II wojny światowej proces ten nie został zakończony. Zostały one również przyjęte do uzbrojenia batalionów czołgów we właśnie formowanych korpusach powietrznodesantowych. Nie ma jednak wzmianek na temat przewożenia T-38 samolotami, ani też desantowania ich, choć testowano możliwość zrzucania ich na wodę z samolotów. W roku 1941 oddziały w nie uzbrojone poniosły ciężkie straty. Później m.in. 7 czołgów wspierało próbę sforsowania Newy i utworzenia przyczółka pod Leningradem 26 września 1942 (4 zatonęły, 3 zniszczono na brzegu); maszyny tego typu przerzucane już promem walczyły także w kolejnych dniach na przyczółku^[1]. Wiadomo, że batalion czołgów T-38 brał udział w forsowaniu rzeki Swir na Froncie Karelskim (1944). Zdobycznych czołgów T-38 używano w Finlandii (19 egz.), Rumunii (3 egz.) oraz w jednostkach Wehrmachtu.

Przypisy

Radzieckie pojazdy wojskowe z okresu do 1945 roku Czołgi lekkie BT MS-1 (T-18) T-26 T-27 T-37A T-38 T-40 T-50 T-60 T-70 T-80 Czołgi średnie T-24 T-28 T-34 T-34/85 T-44 Czołgi ciężkie T-35 KW-1 KW-2 KW-85 IS-1 IS-2 IS-3 Działa samobieżne SU-12 SU-57 SU-76I SU-76 SU-85 SU-100 SU-122 SU-152 ISU-122 ISU-152 ZiS-30 ZSU-37 Samochody pancerne BA-I BA-3 BA-6 BA-10 BA-11 BA-20 BA-27 BA-64 D-8 D-12 FAI Inne pojazdy T-20 M-72 NKŁ-16 NKŁ-26 STZ-5 S-2 S-60 S-65 Komintern Woroszyłowiec 9G Kommunar ZiS-5 ZiS-6 GAZ-64 GAZ-67 Katiusza Teletank Prototypy i pojazdy doświadczalne A-20 A-32 AT-1 BA-5 BA-30 BAD-2 D-9 GAZ-TK KSP-76 KW-3 KW-13 PB-4 PB-7 PPG SU-1 SU-2 SU-3 SU-4 SU-5 SU-6 SU-8 SU-14 SU-26 S-51 SMK T-12 T-19 T-22 T-33 T-34M T-43 T-46 T-100 ZiS B-3