TKD
![]() TKD | |
Dane podstawowe | |
Państwo | |
---|---|
Typ pojazdu | |
Załoga | 2 (dowódca-strzelec, kierowca) |
Historia | |
Prototypy | 1932 |
Produkcja | 1932–1937 |
Wycofanie | 1939 |
Egzemplarze | 3 egzemplarze |
Dane techniczne | |
Silnik | Polski Fiat 1228, sześciocylindrowy |
Długość | 3,26 m |
Szerokość | 1,8 m |
Wysokość | 1,24 m |
Prześwit | 0,3 m |
Masa | 3,1 t |
Osiągi | |
Prędkość | 42 km/h |
Pokonywanie przeszkód | |
Rowy (szer.) | 0,5 m |
Ściany (wys.) | 1,2 m |
Dane operacyjne | |
Uzbrojenie | |
armata kal. 47 mm wz. 25 „Pocisk” | |
Użytkownicy | |
Polska |
TKD – polskie eksperymentalne działo samobieżne na bazie czołgu TK z 1932 roku, określane według nazewnictwa z tamtego okresu jako wóz towarzyszący oraz czołg TK uzbrojony w działko (TKD).
Historia
W czasie projektowania prototypów TK-1 i TK-2 konstruktorzy, opierając się na brytyjskich prospektach zabudowy podwozia tankietki Carden-Lloyda, na której czołg ten bazował, postanowili zbudować wiele modeli pochodnych. Jedną z odmian miał być czołg TK z możliwością ustawienia na nim działka kalibru 37 mm, planowany jako samobieżna broń przeciwpancerna i wsparcia dla brygad kawalerii. Problemem był jednak brak odpowiedniego działa.
W kwietniu 1932 roku inż. J. Łapuszewski z BK Br.Panc WIBI ukończył projekt wozu TK z działkiem 47 mm „Pocisk” na bazie podwozia TK o wzmocnionym zawieszeniu i szerszych gąsienicach. Masa pojazdu wzrosła do 3 ton, co nie wpłynęło jednak zbytnio na własności trakcyjne i prędkość maksymalną. Armata zamontowana została wraz z tarczą na odkrytym od góry przedziale bojowym, zamocowanie jej pozwalało na ostrzał w płaszczyźnie pionowej w granicach +230 do -120 i w małym zakresie w poziomej.
W maju 1932 na wersję TKD przebudowano egzemplarz nr ser. 1159 na prototyp i w czerwcu odbył próbne strzelania. Do końca czerwca przebudowano na tę wersję dalsze trzy pojazdy o numerach 1156, 1157 i 1158. Po dalszych próbach sformowano z nich pluton, który brał udział w jesiennych ćwiczeniach w 1932 i w lecie 1933 jako odwód przeciwpancerny w składzie brygady kawalerii. Uznano TKD za udane pod względem taktycznym, lecz niedoskonałe technicznie i próby ich trwały do 1935 roku. W latach 1933-1934 stanowiły uzbrojenie plutonu w Doświadczalnej Grupie Pancerno-Motorowej, potem plutonu doświadczalnego batalionu pancerno-motorowego w CW Br.Panc.
Próby TKD przeprowadzono też z 37 mm armatą przeciwpancerną, stanowiącą odmianę modelu Puteaux z czołgu Renault 1917 FT oraz z 47 mm armatą czołgową Vickers (wóz nr 1159).
W 1937 cztery TKD podawane są na stanie sprzętu pancernego, później w składzie 10. Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej (pluton działek towarzyszących wraz z dwoma TKS-D) w czasie ćwiczeń jesienią 1938. Prosto z ćwiczeń skierowano je do Grupy Operacyjnej Śląsk i użyto w trakcie zajmowania Zaolzia. W 1939 miały one brać udział w obronie Warszawy, co jednak jest wątpliwe, bo pancerz ich wykonano ze zwykłej blachy.
Bibliografia
- Janusz Magnuski: Karaluchy przeciw panzerom. Wyd. I. Warszawa: Pelta, 1995, s. 19-20. ISBN 83-85314-06-7. (pol.).
Linki zewnętrzne
- Tankietka TKD. weu1918-1939.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-09)].
- Działa samobieżne TKD i TKS-D
Media użyte na tej stronie
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
TKD - lekkie działo samobieżne na podwoziu tankietki TK