TPz 1 Fuchs
 TPz Fuchs | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | Thyssen-Henschel (obecnie Rheinmetall) |
| Typ pojazdu | |
| Trakcja | kołowa (6×6) |
| Załoga | 2 + 10 żołnierzy[1] |
| Historia | |
| Prototypy | lata 60.-lata 70. XX w. |
| Produkcja | od końca lat 70. XX w. |
| Egzemplarze | 1 236[2] |
| Dane techniczne | |
| Silnik | silnik 8-cyl. wysokoprężny OM402A o mocy 320 KM przy 2500 obr./min. |
| Poj. zb. paliwa | 430 l[1] |
| Długość | 6,83 m[1] |
| Szerokość | 2,98 m[1] |
| Wysokość | 2,3 m[1] |
| Prześwit | 0,41 m[1] |
| Masa | 14,4 t[1] 16 t (bojowa) |
| Nacisk jedn. | 0,39 MPa[1] |
| Osiągi | |
| Prędkość | |
| Zasięg | 800 km (po szosie)[3] |
| Pokonywanie przeszkód | |
| Brody (głęb.) | |
| Rowy (szer.) | 1,5 m[1] |
| Ściany (wys.) | 0,6 m[1] |
| Kąt podjazdu | 60%[1] |
| Przechył boczny | 30%[1] |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| brak uzbrojenia stałego | |
| Wyposażenie | |
| 8 wyrzutni granatów dymnych, układ ochrony NBC, układ przeciwpożarowy | |
| Użytkownicy | |
| Niemcy, USA, Arabia Saudyjska, Holandia, Wielka Brytania, Wenezuela | |
TPz 1 Fuchs od Transportpanzer 1 Fuchs (z niem. Lis) – niemiecki kołowy transporter opancerzony.
Transportery Fuchs weszły na wyposażenie Bundeswehry w roku 1979 stając się obok transportera M113 podstawowym środkiem transportu piechoty na polu walki. Na podstawie transportera Fuchs opracowano wiele wersji specjalistycznych. Szczególnie ceniony jest wóz w wariancie rozpoznawania skażeń NBC, który jest zaliczany do najlepszych pojazdów tego typu na świecie[3][1].
Fuchsy sukcesywnie począwszy od 2009 roku, zastępowane są w armii niemieckiej przez nowsze transportery Boxer[4][5].
Historia
Powstała po II wojnie światowej Bundeswehra w początkowym okresie do transportu żołnierzy na polu walki używała amerykańskich transporterów opancerzonych Halftrack oraz brytyjskich Universal Carrier. W roku 1960 Bundeswehra przyjęła na wyposażenie nowoczesne amerykańskie transportery opancerzone M113, wkrótce też rozpoczęto poszukiwania transportera kołowego[1].
Określanie głównych założeń zakończono w roku 1963, a w roku 1964 Ministerstwo Obrony RFN złożyło oficjalne zamówienie na następujące pojazdy kołowe: transporter w układzie 6×6, wóz rozpoznawczy (8×8) i pojazd patrolowy (4×4). W pracach projektowych wzięły: Daimler-Benz oraz jako jedno biuro konstrukcyjne Büssing, Henschel, Klöckner-Humboldt-Deutz, Krupp i Maschinenfabrik Augsburg-Nürnberg[1].
W roku 1969 przedstawiono ostateczne wymagania dla pojazdu w układzie 6×6. Pojazdem bazowym miał być transporter piechoty i w oparciu o niego miały powstać wersje specjalistycznie. Transporter piechoty miał odpowiadać m.in. następującym wymaganiom[1]:
- układ jezdny 6×6 o nacisku na jedną oś rzędu 4 ton
- zdolność pływania
- wyposażenie w system ochrony NBC
- przystosowanie do transportu 10 żołnierzy lub ładunku o masie min. 2 t.
Po przeprowadzeniu testów opracowanych prototypów oznaczonych jako LG493 (Daimler-Benz) i Lkw 6×6 (wspólne biuro konstrukcyjne) uznano wyższość konstrukcji LG493. Po przeprowadzeniu kolejnych testów wojskowych przez Bundeswehrę uznano, że pojazd LG493 spełnia jej wymagania w zakresie mobilności, ochrony przed ostrzałem i odłamkami oraz ładowności[1].
Dostawy nowych transporterów Transportpanzer 1 „Fuchs” dla Bundeswehry rozpoczęto w roku 1979. Pierwsze zamówienie opiewało na 966 sztuk z zamiarem produkcji ok. 160 pojazdów rocznie. Produkcją pojazdów zajęła się firma Thyssen-Henschel[1].
Konstrukcja
Kadłub pojazdu podzielono na trzy przedziały: kierowania, napędowy i desantowy. Wymiary przedziału desantowego wynoszą 3,2×2,5×1,25 m (długość, szerokość, wysokość). Opancerzenie kadłuba zapewnia ochronę przed ostrzałem z broni strzeleckiej oraz odłamkami pocisków artyleryjskich. Z przodu pojazdu umieszczona jest szyba pancerna, przez którą kierowca i dowódca obserwują przestrzeń przed wozem. W razie potrzeby szyba zasłaniana jest osłoną pancerną i wtedy do obserwacji używane są peryskopy. W wyniku doświadczeń wyniesionych z misji ONZ w Somalii i Jugosławii opracowano system dodatkowego opancerzenia pojazdu, który znacząco zwiększa poziom ochrony. Pojazdy z nowym opancerzeniem po raz pierwszy użyto podczas misji IFOR w Bośni[1].
Konstrukcja była następnie ulepszana w kolejnych wersjach. W wersji TPz 1A8 polepszono ochronę przeciw minom i improwizowanym ładunkom wybuchowym, na podstawie doświadczeń niemieckiego kontyngentu wojskowego w Afganistanie – wzmocniono opancerzenie podłogi, wprowadzono podwieszane siedzenia i wprowadzono inne ulepszenia[6]. Pierwszy transporter tej wersji przekazano w marcu 2008[6].
Przedział desantowy żołnierze mogą opuścić przez dwuczęściowe drzwi umieszczone z tyłu pojazdu[1].
Pojazd napędzany jest silnikiem wysokoprężnym z turbodoładowaniem Mercedes Benz OM402A o mocy 320 KM przy 2500 obr./min. Silnik jest zintegrowany z układem napędowym, ponadto możliwa jest wymiana całego tego segmentu w czasie 30 minut. Zastosowana skrzynia biegów posiada sześć biegów do przodu i jeden wstecz[1].
W wodzie pojazd napędzany jest przez dwa pędniki wodne umieszczone za tylnymi kołami. Prędkość pojazdu w wodzie regulowana jest obrotami silnika, a pędniki są obracane, co umożliwia skręcanie w wodzie. Pokonywanie przeszkód wodnych ułatwia falochron podnoszony hydraulicznie[1].
Pojazd posiada układ przeciwpożarowy, który obejmuje tylko przedział napędowy i składa się z dwóch butli wypełnionych Halonem 1211 (każda o masie 5,5 kg)[1].
Przedział desantowy
Rozkładany falochron
Drążek do sterowania pędnikami wodnymi
Warianty i modyfikacje
Warianty wojskowe
- LG493 – prototyp opracowany przez firmę Daimler-Benz w latach 60. XX wieku[1]
- TPz 1 Fuchs – wariant podstawowy przyjęty do Bundeswehry (transporter opancerzony)[1]
- Pojazd dowodzenia FüFu – wariant dowódczy z rozbudowanym systemem łączności, wyposażony w generator o mocy 5 kW[1]
- Pojazd sanitarny – wariant sanitarny zdolny przewozić czterech rannych leżących lub leżących i czterech siedzących[1]
- Pojazd ze stacją zakłócającą Hummel VHF JAMMER – stacja zagłuszająca. Pojazd niewyposażony w pędniki[1]
- Pojazd walki elektronicznej HELAS – wariant przeznaczony do walki elektronicznej. Pojazd niewyposażony w pędniki[1]
- Pojazd z namiernikiem radiowym GSP 3601 HF/VHF, pojazd niewyposażony w pędniki[1]
- Pojazd z radarem RASIT – samobieżny radiolokator artyleryjski[3]
- SpürFuchs – pojazd rozpoznania skażeń NBC. Pojazd ten jest używany w US Army pod nazwą M93 Fox[1][3]
- Pojazd ochrony lotnisk – wersja wyposażona w jednoosobową wieżę TS-15 z armatą kal. 20 mm i karabinem maszynowym kal. 7,62 mm. Wzmocniono, także przednie opancerzenie[1]
- Wóz inżynieryjny – pojazd przeznaczony do przewozu saperów, min i sprzętu do rozminowywania[3]
- Wóz z radarem RATAC – pojazd prototypowy[1]
Warianty cywilne
- Redfox – pojazd pożarniczy[1]
- Smartfox – pojazd analizy zanieczyszczeń i skażeń środowiska[1]
- Recofox – pojazd przeznaczony do prac w ciężkich warunkach terenowych[1]
Modyfikacje
- Fuchs 8×8 – prototyp transportera Fuchs w układzie 8×8 opracowany dla armii holenderskiej. Projekt nie wyszedł poza stadium prototypu[1].
- Fuchs 2 – zmodernizowany pojazd opracowany na podstawie transportera Fuchs przez firmę Rheinmetall Landsysteme. Testy transporterów Fuchs 2 rozpoczęto w roku 2001, a pierwszy zmodernizowany pojazd w wariancie NBC dostarczono do odbiorcy wojskowego (Zjednoczone Emiraty Arabskie) w roku 2007[2].
Użytkownicy
Niemcy: Bundeswehra (od 1979)[1]
Wenezuela 10 pojazdów zmodernizowanych do potrzeb wenezuelskiej armii[a] (od 1983)[1]
Stany Zjednoczone: US Army i USMC – zamerykanizowany wariant SpürFuchs pod nazwą M93 Fox i M93A1 Fox[b], produkowany w USA[1][7]
Arabia Saudyjska: 30 pojazdów w wariancie NBC (od 1991)[8].
Holandia: m.in. pojazd walki elektronicznej HELAS (od 1993)[1]
Wielka Brytania: British Army – pojazdy w wariancie NBC[9]
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Brak systemu NBC, zamontowana wyciągarka i system klimatyzacyjny
- ↑ Zmodernizowana wersja wprowadzona pod koniec lat 90.
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq Michał Nita. Transporter opancerzony Fuchs. „Nowa Technika Wojskowa”. 08/1997, s. 9-13, 1997. Andrzej Kiński – redaktor naczelny. Warszawa: Magnum-X sp. z o.o.. ISSN 1230-1655. (pol.).
- ↑ a b Fuchs 2 Armoured Personnel Carrier, Germany. army-technology.com. [dostęp 2013-04-13]. (ang.).
- ↑ a b c d e Igor Witkowski: Lekkie i średnie opancerzone wozy bojowe. Wyd. I. Warszawa: WiS, 1993, s. 172-176. ISBN 83-86028-02-5.
- ↑ In the Military Vehicle Hot Seat. army-technology.com, 2010-07-22. [dostęp 2013-04-13]. (ang.).
- ↑ Pierwszy Boxer przekazany armii niemieckiej. [w:] Militarium.net [on-line]. [dostęp 2013-04-17]. (pol.).
- ↑ a b Prezentacja Fuchsa 1A8 w: "Raport - Wojsko Technika Obronność" nr 12/2008, s. 73
- ↑ AM-93 Fox NBC Reconnaissance Vehicle. olive-drab.com. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
- ↑ Andrzej Pawlak: Arabia Saudyjska chce kupić więcej broni w Niemczech. dw.de, 2012-12-31. [dostęp 2013-04-13]. (pol.).
- ↑ British Army - Vehicles and Equipment
Bibliografia
- Michał Nita. Transporter opancerzony Fuchs. „Nowa Technika Wojskowa”. 08/1997, s. 9-13, 1997. Andrzej Kiński – redaktor naczelny. Warszawa: Magnum-X sp. z o.o.. ISSN 1230-1655. (pol.).
| Czołgi | |
|---|---|
| Bojowe wozy piechoty | |
| Transportery opancerzone | |
| Artyleria samobieżna |
|
| Pojazdy przeciwlotnicze | |
| Lekkie wozy bojowe | |
| Pojazdy inżynieryjne |
|
| Inne pojazdy | |
| Prototypy |
Media użyte na tej stronie
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Autor: Anderle, Licencja: CC BY 3.0
German TPz Fuchs with third company, Reconnaissance Batallion 8 (Aufklärungsbataillon 8), Armoured Brigade 12 (Panzerbrigade 12) at a show in Amberg, Bavaria.
Autor: British Army, Licencja: OGL v1.0
Fuchs is an amphibious, 6 wheeled vehicle with a water speed of 10 kph, also called TPz1 in Germany where it is manufactured. First purchased in NBC Reconnaissance version by the British Army during the Gulf War, this vehicle will become the core element of the UK's Nuclear, Biological and Chemical Defence Regiment. Currently under development at the Chemical Defence Establishment, the vehicle will be equipped with the joint US/UK Integrated Biological Detection System (IBDS) for NBC Defence work. Configuration 6x6; Road Range 800 kms; Crew 2; Operational Loaded Weight 18 tonnes; Length 7.3m; Width 2.98m; Height 2.43m; Max Road Speed 105 kph; Engine - Mercedes Benz V8 liquid cooled diesel; Armament 1 x 7.62mm machine gun, 6 x Smoke Dischargers
Autor: Sonaz, Licencja: CC BY-SA 2.0 de
Transportraum des TPz Fuchs für maximal 6 Personen. Variante Pionier.
A right front view of a Fuchs Transporterpanzer 1, a German nuclear, biological and chemical (NBC) reconnaissance vehicle being tested during Exercise SALTY DEMO'85. SALTY DEMO'85 is an air base survivability exercise evaluating passive and active defenses, aircraft operation and generation, and base recovery systems.
Autor: Sonaz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Schwimmgriff des Transportpanzer 1 Fuchs. Er dient dem Kommandanten zum Steuern des Fuchs' während der Wasserfahrt.
Autor: DVIDSHUB, Licencja: CC BY 2.0
Monroe Township, N.J. native, Capt. Will Costello (left), recon platoon leader and Chutnshoot, Texas native, Spc. Jessica Kellogg (right), nuclear, biological and chemical specialist, both in Headquarters and Headquarters Company, 1st Brigade Special Troops Battalion, 1st Brigade Combat Team, 1st Cavalry Division, maneuver their M93 Fox vehicle across Blora Lake, Texas during a training exercise, July 31, 2008. The amphibious “Fox” is designed to survive and scout a chemical, biological, radiological and/or nuclear contaminated battlefield.
Autor: Sonaz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Schwallschild des Transportpanzer 1 Fuchs. Das hydraulisch aufklappbare Schild wird während der Wasserfahrt eingesetzt um den Auftrieb des Fahrzeuges zu erhöhen und den Widerstand im Wasser zu reduzieren. Ebenfalls zu sehen das MG3 auf Freirichtlafette.