Tańce w San Antonio de la Florida
 | |
| Autor | Francisco Goya |
|---|---|
| Data powstania | |
| Medium | olej na płótnie |
| Wymiary | 272 × 295 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Tańce w San Antonio de la Florida lub Taniec nad brzegiem Manzanares[1] (hiszp. El baile de San Antonio de la Florida lub Baile a orillas del Manzanares) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi.
Seria kartonów do tapiserii
To dzieło należało do serii kartonów do tapiserii – olejnych obrazów o znacznych rozmiarach przygotowywanych jako wzór dla warsztatów tkackich Królewskiej Manufaktury Tapiserii Santa Bárbara w Madrycie. Na ich podstawie tkano barwne gobeliny, które zdobiły wnętrza królewskich posiadłości[2]. Przeznaczenie kartonów przedstawiało dla pracy malarza pewne ograniczenia, gdyż wykonany przez niego projekt musiał być odpowiednio łatwy do zastosowania w warsztacie tkackim. Obraz nie mógł przedstawiać zbyt wielu detali lub ulubionych przez Goyę przenikających się delikatnych odcieni barw[3][4].
Goya wykonał tę serię dla Karola IV (wtedy jeszcze infanta, księcia Asturii), i jego żony Marii Ludwiki Parmeńskiej, z przeznaczeniem do jadalni Królewskiego Pałacu El Pardo. Pracował nad tą serią w latach 1776–1778, a większość prac ukończył latem 1777 roku. Oprócz Tańców w San Antonio de la Florida w skład serii wchodziły także: Parasolka, Bójka przed Nową Karczmą, Podwieczorek na wsi, Spacer w Andaluzji, Pijący, Latawiec, Gracze w karty, Dzieci zrywające owoce i Dzieci nadymające pęcherz. Tematem serii były pogodne scenki rodzajowe, ukazujące hiszpańskie zwyczaje i zabawy[5]. Goya wycenił jeden z najbardziej udanych kartonów – Parasolkę – na 500 reali (reales de vellón), a za całą serię otrzymał ich 18 000. Była to druga seria kartonów wykonana przez Goyę dla książęcej pary. Pierwsza, ukończona w 1775 roku przedstawiała motywy związane z łowami, między innymi Polowanie na przepiórki[6]. O ile pierwsza seria opierała się na szkicach nadwornego malarza Francisca Bayeu i silnie imitowała jego styl, druga zawierała oryginalne projekty Goi i ujawniała jego rozwijający się talent malarski.
Analiza
Ta sielankowa scena doskonale trafiała w gusta pochodzącej z Włoch i uwielbiającej rozrywki księżnej Marii Ludwiki, która poleciła Goi przedstawić na projektach wesołe sceny ludowe. Scena rozgrywa się na obrzeżach Madrytu, nad brzegiem rzeki Manzanares. W oddali widać ledwo widoczną pustelnię San Antonio de la Florida, a po lewej zarys madryckiej Bazyliki San Francisco el Grande. Dwie pary tańczą popularne segudillas w rytm żywo przyklaskującego mężczyzny i muzyki siedzących na ziemi grajków. Ich instrumenty muzyczne to hiszpańskie bandurria i vihuela. Obok grajków tańcom przygląda się wojskowy, młoda dziewczyna i inne postaci[7].
Kompozycja to otwarty krąg – wydaje się, że artysta chce zaprosić widza do tańca i zabawy. Goya przedstawił stroje z niezwykła dbałością o szczegóły – mężczyźni noszą stroje dworzan, a kobiety to hiszpańskie majas – osoby z niższych warstw społecznych, które charakteryzował m.in. oryginalny i kolorowy ubiór. W ten sposób Goya miesza na swoim obrazie różne warstwy społeczne.
Historia obrazu
Goya otrzymał za ten projekt 8 000 reali (reales de vellón). Pierwszy gobelin na podstawie tego projektu utkano już w 1778 roku, a następne trzy kolejno w latach 1786, 1801 i 1832. Królowa Izabela II podarowała jeden z tych gobelinów belgijskiemu monarsze Leopolodowi I[7].
Około 1856–1857 roku razem z innymi kartonami do tapiserii obraz trafił do piwnic madryckiego Pałacu Królewskiego. Odnaleziony przez Gregoria Cruzadę Villaamila obraz został włączony do zbiorów Muzeum Prado w 1870 roku[8].
Przypisy
- ↑ Joanna Aleksandrowicz: Pomiędzy płótnem a ekranem: Inspiracje twórczością Goi w kinie hiszpańskim. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2012, s. 182-185. ISBN 978-83-226-2065-6.
- ↑ Rose Marie Hagen, Rainer Hagen: Francisco Goya. Taschen, 2003, s. 7-12. ISBN 83-89192-40-3.
- ↑ Kazimierz Zawanowski: Francisco Goya y Lucientes. Warszawa: Arkady (W kręgu sztuki), 1975, s. 7.
- ↑ Francisco Goya. Poznań: Oxford Educational, 2006. ISBN 83-7425-497-1.
- ↑ José Enrique García Melero: Arte español de la Ilustración y del siglo XIX: En torno a la imagen del pasado. Encuentro, 1998, s. 115. ISBN 84-7490-478-1.
- ↑ José Manuel Arnaiz: Francisco de Goya, cartones y tapices. Espasa Calpe, 1987, s. 80–82. ISBN 84-2395-284-3.
- ↑ a b Gregorio Cruzada Villaamil: Los tapices de Goya. Madryt: M. Rivadeneyra, 1870, s. 113-114.
- ↑ Museo Nacional del Prado: El baile a orillas del Manzanares (hiszp.). [dostęp 2012-09-25].