Tańczący jastrząb (film)

Tańczący jastrząb
Gatunek

obyczajowy

Rok produkcji

1977

Data premiery

20 stycznia 1978

Kraj produkcji

Polska

Język

polski

Czas trwania

98 minut

Reżyseria

Grzegorz Królikiewicz

Scenariusz

Grzegorz Królikiewicz

Główne role

Franciszek Trzeciak
Beata Tyszkiewicz

Muzyka

Janusz Hajdun

Zdjęcia

Zbigniew Rybczyński

Scenografia

Zbigniew Warpechowski

Kostiumy

Ewa Gralak-Jurczak

Montaż

Halina Nawrocka
Jadwiga Ignatczenko

Produkcja

Zespół Filmowy Profil

Tańczący jastrząb – polski film obyczajowy z 1977 roku w reżyserii Grzegorza Królikiewicza na podstawie powieści Juliana Kawalca pod tym samym tytułem.

Opis fabuły

Michał Toporny jest synem chłopa. Udaje mu się wyrwać ze wsi, zdobywa wykształcenie, zajmuje wysokie stanowiska. Porzuca żonę Marię i syna dla kobiety „z dobrego domu”. To małżeństwo też jest nieudane – Wiesława znajduje sobie kochanka. Michał chce wychować swoich synów z obydwu małżeństw. Razem z nimi odwiedza rodzinną wieś. Samochód, którym jedzie zostaje obrzucony kamieniami, wpada do wody i tonie wraz z Michałem. Jego synowie palą dom, w którym urodził się Michał[1].

Obsada

i inni

Produkcja

Zdjęcia do Tańczącego jastrzębia nakręcił Zbigniew Rybczyński, który eksperymentował z ustawieniami kamery tak, aby uczynić jej spojrzenie autonomicznym. Michał Dondzik pisał, że „dzięki autonomiczności kamery uniemożliwiona zostaje identyfikacja z bohaterami filmu, widz patrzy na wydarzenia z boku, obserwuje je z nietypowych perspektyw”[2]. Na potrzeby sekwencji filmowej z września 1939 roku Rybczyński obmyślił perspektywę zranionego żołnierza („kamerą z ranną ręką”). Scena, gdy Toporny pozbawia żołnierza ręki za pomocą nożyc do strzyżenia owiec, została zrealizowana za pomocą zamocowanej na szelkach atrapy ręki, aby upadła wraz z kamerą na podłoże z pierzyną[3]. Również scena z kamer przemysłowych obrazuje fizyczną metamorfozę bohatera: obraz Topornego na jednym monitorze przedstawia jego wyidealizowany obraz, na drugim – podstarzały wizerunek zmęczonego człowieka. Jak pisze Dondzik: „Zwodniczość obrazu na monitorze pokazującym siłę i witalność została podkreślona zabiegiem audialnym – na ścieżce dźwiękowej słychać nienaturalnie głośne kroki mężczyzny, które miały brzmieć jak u kolosa, olbrzyma”[4]. Do innych wymagających scen sfilmowanych przez Królikiewicza i Rybczyńskiego należało czerwieniejące ucho Topornego, za które ciągnął go w dzieciństwie ojciec (efekt uzyskany poprzez przymocowanie Trzeciakowi żaróweczki do ucha) oraz scena wsysania i wysysania przez sąsiada nitek makaronu (poprzez odwrotne założenie taśmy 35 mm)[4].

Przypisy

Bibliografia

  • Michał Dondzik, Obraz, technologia i film polski. Dziworski, Rybczyński i Królikiewicz, „Kwartalnik Filmowy” (113), 2021, s. 92–113, DOI10.36744/kf.674 [dostęp 2022-11-16].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Grzegorz Królikiewicz (2013).JPG
Autor: Parauszek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grzegorz Królikiewicz 2013, fot. Michał Dondzik.