Tadeusz Adam Majewski

Tadeusz Adam Feliks Majewski

pułkownik dyplomowany broni pancernych
Data i miejsce urodzenia	26 sierpnia 1899 Lwów
Data i miejsce śmierci	20 czerwca 1969 Toronto
Przebieg służby
Lata służby	1916-1946
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	6 Batalion Pancerny 1 Pułk Czołgów 16 Brygada Pancerna 10 Brygada Kawalerii Pancernej Sztab Naczelnego Wodza 1 Dywizja Pancerna
Stanowiska	dowódca batalionu pancernego dowódca pułku pancernego dowódca brygady pancernej zastępca szefa Sztabu Naczelnego Wodza dla Spraw Wojska zastępca dowódcy dywizji
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa kampania francuska 1940 kampania 1944-1945
Odznaczenia

Tadeusz Adam Feliks Majewski^[a] (ur. 26 sierpnia 1899 we Lwowie, zm. 20 czerwca 1969 w Toronto) – pułkownik dyplomowany broni pancernych Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, mianowany generałem brygady przez Władysława Andersa w 1964 roku.

Życiorys

Urodził się 26 sierpnia 1899 roku we Lwowie. W listopadzie 1916 roku wstąpił do Legionów Polskich. Początkowo pełnił służbę w 1 pułku piechoty, a następnie w 1 pułku artylerii. W lutym 1918 roku został internowany w Huszt, a w kwietniu tego roku wcielony do cesarskiej i królewskiej armii i wysłany na front włoski, gdzie dostał się do niewoli. W grudniu 1918 roku wstąpił do polskich oddziałów wojskowych we Włoszech będących częścią Armii Polskiej we Francji. Pełnił funkcję adiutanta III grupy 6 pułku artylerii polowej, a po scaleniu z „armią krajową” - adiutanta III dywizjonu 12 pułku artylerii polowej.

W grudniu 1919 roku został przeniesiony do 1 pułku czołgów na stanowisko dowódcy plutonu. Później objął dowództwo kompanii czołgów. 19 stycznia 1921 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu porucznika, w artylerii, „w grupie oficerów byłej armii generała Hallera”^[2]. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w II batalionie 1 pułku czołgów, a jego oddziałem macierzystym był nadal 12 pułku artylerii polowej^[3] 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 372. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[4].

Od maja do października 1922 roku był słuchaczem kursu broni pancernej w Żurawicy, a od października 1923 roku do sierpnia 1924 roku kursu broni pancernej we Francji. Pełniąc służbę w 1 pułku czołgów pozostawał oficerem nadetatowym 12 pap w Złoczowie^[5]. Po powrocie do kraju został referentem czołgów w Wydziale Wojsk Samochodowych Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie. W grudniu 1923 roku został przeniesiony z korpusu oficerów artylerii do korpusu oficerów piechoty z równoczesnym wcieleniem do 17 pułku piechoty w Rzeszowie^[6]. 21 listopada 1924 roku został przydzielony do Centralnej Szkoły Czołgów w Żurawicy na stanowisko wykładowcy^[7][8]. 1 grudnia 1924 roku awansował na kapitana ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 493. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[9]. W listopadzie otrzymał przeniesienie z Centralnej Szkoły Czołgów do Departamentu V Wojsk Technicznych Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisko referenta czołgów^[10]. W 1928 roku został przeniesiony do kadry oficerów piechoty i przydzielony do Biura Konstrukcyjnego Broni Pancernych Instytutu Badań Inżynieryjnych^[11].

W czerwcu 1930 roku został przeniesiony z Instytutu Badań Inżynieryjnych do 1 pułku czołgów w Żurawicy. Od 15 czerwca do 15 września 1930 roku odbył staż we Włoszech, w jednostce artylerii, i praktykę w 12 pułku piechoty w Wadowicach. Od 15 października do 15 grudnia 1930 roku był słuchaczem Kursu Próbnego przy Wyższej Szkole Wojennej^[12]. 5 stycznia 1931 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, charakterze słuchacza dwuletniego Kursu 1930–1932^[13]. 1 listopada 1932 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Oddziału III Sztabu Głównego w Warszawie. 4 lutego 1934 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku i 26. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[14]. W listopadzie 1937 roku objął dowództwo 6 batalionu pancernego we Lwowie. Na podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 roku i 86. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[15]. W kampanii wrześniowej 1939 roku pełnił służbę w Oddziale III Sztabu Armii „Karpaty”^[16]. W czasie kampanii przedostał się na Węgry, a później do Francji.

W czasie kampanii francuskiej 1940 roku walczył jako dowódca 1 pułku czołgów, występującego w składzie 10 Brygady Kawalerii Pancernej. „Bił się pod Champaubert i zdobył na krótko Montbard. Potem z grupą żołnierzy, a wreszcie sam przedzierał się na południe. Dzięki cywilnemu ubraniu zdołał dotrzeć do Marsylii. Tam pod pozorem wyjazdu do Chin uzyskał wizę, co wystarczyło, by odpowiednie konsulaty ostemplowały paszport wizami tranzytowymi: hiszpańską i portugalską. Nie zagrożony wyjechał do Lizbony, stamtąd zaś do Liverpoolu”^[17].

25 września 1940 roku objął dowództwo Zgrupowania Żołnierzy Broni Pancernej^[18][19]. 11 października 1940 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy 1 pułku czołgów^[20][21]. Od 7 grudnia 1940 roku przebywał na leczeniu w szpitalu RAF w Blackpool^[22]. 7 marca 1941 roku powrócił ze szpitala i objął dowództwo pułku^[23]. 19 września 1941 roku objął dowództwo 16 Brygady Czołgów^[24][25]. 8 kwietnia 1942 roku dowodzona przez niego jednostka została włączona w skład 1 Dywizji Pancernej, a 13 sierpnia 1942 roku przemianowana na 16 Brygadę Pancerną^[26]. 23 listopada 1942 roku został awansowany na pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1943 roku w korpusie oficerów broni pancernych^[26]. 21 września 1943 roku dowodzona przez niego jednostka została przez Naczelnego Wodza przeformowana w „10/16 Brygadę Pancerną”, a już 16 października 1943 roku przemianowana na 10 Brygadę Kawalerii Pancernej. Obowiązki dowódcy 10 BKPanc objął 5 listopada 1943 roku^[27]. Na czele tej brygady walczył w kampanii 1944–1945 we Francji, Belgii, Holandii i Niemczech. Brał udział w wyzwoleniu Bredy. Generał brygady Stanisław Maczek we wspomnieniach stwierdził, że „jego wiedzy wojskowej, umiarowi i taktowi personalnemu, zawdzięczamy w dużej mierze fakt, że scalenie się dywizji pancernej, mimo antagonizmów poszczególnych broni, poszło szybko i gładko”^[28].

W styczniu 1945 roku został wyznaczony na stanowisko zastępcy szefa Sztabu Naczelnego Wodza dla Spraw Wojska w Londynie^[29]. W październiku 1945 roku został zastępcą dowódcy 1 Dywizji Pancernej. Od października 1946 roku do lutego 1949 roku pełnił służbę w Inspektoracie Generalnym Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Po demobilizacji wyjechał do Kanady. Naczelny Wódz, generał broni Władysław Anders awansował go generałem brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1964 roku w korpusie generałów^[30]. Zmarł 20 czerwca 1969 roku w Toronto. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie^[30] (kwatera 170-5-12)^[31].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari za kampanię 1944-1945^[32]
• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari za wojnę 1920
• Krzyż Walecznych po raz 1 i 2 za kampanię francuską 1940, po raz 3 za kampanię 1944-1945^[33]
• Złoty Krzyż Zasługi
• Medal Niepodległości
• Medal Międzysojuszniczy „Médaille Interalliée”
• Krzyż Komandorski Orderu Imperium Brytyjskiego^[34]
• Krzyż Komandorski Orderu Leopolda z palmami^[35]
• Krzyż Kawalerski I klasy Orderu Królewskiego Miecza – 11 listopada 1936^[36]
• Krzyż Oficerski Orderu Korony Włoch – 11 listopada 1936^[36]
• Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej^[37]
• Krzyż Wojenny za kampanię francuską 1940^[38]
• Krzyż Wojenny z palmami za kampanię francuską 1940^[39]
• Order Wybitnej Służby za kampanię 1944-1945^[34]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• 1. Pułk Czołgów. Rozkazy dzienne 1941 r., Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. R.4.
• 2. Batalion Czołgów. Rozkazy dzienne 1940 r., Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. R.2.
• Ryszard Dalecki: Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 r.. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989. ISBN 83-03-02830-8.
• Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych zestawiona na podstawie Dzienników Personalnych Naczelnego Wodza i Ministra Obrony Narodowej oraz Rozkazów Dziennych 1 Dywizji Pancernej. W: Stanisław Maczek: Od podwody do czołga. Wyd. III (I krajowe). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1990, s. 249-293.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Stanisław Kopański: Wspomnienia wojenne 1939-1946. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1990. ISBN 83-11-07819-X.
• Stanisław Maczek: Od podwody do czołga. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1990.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Juliusz Tym: 1. Dywizja Pancerna. Organizacja i wyszkolenie. Warszawa: ZP Grupa Sp. z o.o., 2009. ISBN 978-83-61529-27-9.