Tadeusz Bętkowski
 podpułkownik lekarz | |
| Data i miejsce urodzenia | 28 października 1889 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 10 kwietnia 1966 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | przed 1918–1962 |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki | 7 Szpital Okręgowy |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  _BAR.svg){kind=small}       | |
Tadeusz Józef Bętkowski, ps. „Tata” (ur. 28 października 1889 w Złotym Potoku, zm. 10 kwietnia 1966[1] w Warszawie) – lekarz chirurg, podpułkownik Wojska Polskiego.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Leona i Marii z Supperów. W latach 1900–1906 uczęszczał do Gimnazjum w Jarosławiu, maturę zdał 25 września 1907 w Gimnazjum Franciszka Józefa w Drohobyczu[2]. Studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Lwowskiego (1907–1913), następnie pracował w Klinice Chirurgicznej we Lwowie pod kierownictwem Ludwika Rydygiera. Służył w armii austriackiej w czasie I wojny światowej. 13 marca 1915 uzyskał stopień doktora wszech nauk lekarskich (na Uniwersytecie Karola w Pradze). W niepodległej Polsce wstąpił do Wojska Polskiego, kierował oddziałami chirurgicznymi kilku szpitali wojskowych, m.in. w Krakowie i Rzeszowie oraz 7 Szpitala Okręgowego w Poznaniu. Awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku i 8. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, w grupie lekarzy[3][4]. We wrześniu 1939 roku był komendantem Stacji Segregacyjno-Rozdzielczej Szpitala Ewakuacyjnego nr 11, od 1 października został komendantem Szpitala dla Jeńców Polskich w Radomiu[2]. Od listopada 1939 r. do wybuchu powstania warszawskiego był naczelnym chirurgiem Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie. Uczestniczył również w tajnym nauczaniu. W czasie powstania warszawskiego kierował Służbą Zdrowia Komendy Głównej Armii Krajowej.
Po upadku powstania był naczelnym chirurgiem Polskiego Szpitala Wojskowego, działającego w polskim obozie Stalagu IV B/H w Zeithain, dokąd w październiku 1944 przywieziono 1029 rannych i chorych powstańców. Przywieziono też lekarzy i personel medyczny oraz ocalone z ruin Warszawy wyposażenie sali operacyjnej, aparat rentgenowski oraz materiały opatrunkowe i lekarstwa. Znakomite rezultaty zabiegów chirurgicznych doktora Bętkowskiego w niezmiernie ciężkich warunkach wzbudziły podziw chirurgów niemieckich, którzy przyjeżdżali z Drezna na obserwacje[5].
15 sierpnia 1945 roku powrócił do Polski. Kierował Oddziałem Chirurgicznym Szpitala PCK w Toruniu. W marcu 1946 roku powołany został do służby czynnej w ludowym Wojsku Polskim na stanowisko ordynatora Oddziału Chirurgicznego I Szpitala Okręgowego w Warszawie. W następnym roku został kierownikiem Oddziału Chirurgicznego Szpitala Ministerstwa Obrony Narodowej. Od 1958 roku był związany z Wojskową Akademią Medyczną. W listopadzie 1962 roku został przeniesiony w stan spoczynku.
Ogłosił około 20 prac naukowych, m.in. Chirurgia ćwiczeń fizycznych i sportu.
Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B14-1-20)[1].
Ordery i odznaczenia
- Order Sztandaru Pracy II klasy
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi
- Srebrny Krzyż Zasługi (16 marca 1928)[6]
- Złoty Krzyż Zasługi Wojskowej na Wstędze Medalu Waleczności z Mieczami (Austro-Węgry)
- Brązowy Krzyż Zasługi Wojskowej na Wstędze Krzyża Zasługi z Mieczami (Austro-Węgry)
- Srebrny Medal Waleczności I klasy (Austro-Węgry)
- Krzyż Wojskowy Karola (Austro-Węgry)
- Medal dla Rannych (Austro-Węgry)
Przypisy
- ↑ a b Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
- ↑ a b Powstańcze Biogramy - Tadeusz Bętkowski, www.1944.pl [dostęp 2022-05-23] (pol.).
- ↑ Lista starszeństwa 1931 ↓, s. 9.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 323, 872.
- ↑ Stanisław Iwankiewicz, Polski Szpital Wojskowy w Zeithain, [w:] Miesięcznik informacyjny AM we Wrocławiu, rok X, nr 2 (82) [online], AM we Wrocławiu, listopad 2003 [dostęp 2020-05-26] [zarchiwizowane z adresu 2012-11-02] (pol.).
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 89 „za zasługi na polu wiedzy lekarskiej w wojsku”.
Bibliografia
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych korpusu sanitarnego. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1931. [dostęp 2016-09-13].
- Rocznik Oficerski 1932. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1932. [dostęp 2016-06-11].
- Czesław Jeśmian, Tadeusz Bętkowski, [w:] Sylwetki chirurgów polskich (pod redakcją Józefa Bogusza i Witolda Rudowskiego), Ossolineum, 1982 [1].
- Tadeusz Bętkowski, Powstańcze Biogramy, Muzeum Powstania Warszawskiego [2].
Media użyte na tej stronie
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
Baretka: Wstążka Wojenna (Kriegsbande) z okuciem złotych mieczy dla odznaczeń austro-węgierskich (m.in.: Militär-Verdienstkreuz; Militär-Verdienstmedaille (Signum Laudis); Franz-Joseph-Orden; Tapferkeitsmedaille).
Baretka Krzyża Wojskowego Karola – Austro-Węgry. (Karl-Truppenkreuz)
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Medalu Rannych (Austria)
.png)
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.Baretka: Wstążka Wojenna (Kriegsbande) dla odznaczeń austro-węgierskich (m.in.: Militär-Verdienstkreuz; Militär-Verdienstmedaille (Signum Laudis); Franz-Joseph-Orden; Tapferkeitsmedaille).