Tadeusz Błotnicki
.jpg) Tadeusz Błotnicki (przed 1905) | |
| Data i miejsce urodzenia | 8 października 1858 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 28 marca 1928 |
| Miejsce spoczynku | |
| Narodowość | |
Tadeusz Błotnicki herbu Doliwa (ur. 8 października 1858 we Lwowie, zm. 28 marca 1928 w Krakowie) – polski rzeźbiarz, kostiumolog, wykładowca.
Życiorys
Był synem Edwarda Błotnickiego (ur. 9 stycznia 1830 w Tarnowie, zm. 28 maja 1880 we Lwowie, dziennikarz i rysownik) oraz Laury Zofii z domu Hurkiewicz (ur. w 1832 we Lwowie, córka Jana 1798-1861 i Franciszki z Böhmów 1806-1864). Dzieciństwo i lata szkolne spędził we Lwowie. Pierwsze nauki rysunku pobierał u Jędrzeja Grabowskiego i rzeźbiarza Parysa Filippiego. W latach 1875-1877 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych u Marcelego Guyskiego, a następnie w latach 1877-1879 w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu pod kierunkiem Kaspara Zambuscha. Po otrzymaniu stypendium w 1879 wiedzę uzupełniał w Paryżu i Monachium. Na wieść o śmierci ojca w 1880 wrócił do Lwowa. Dla cerkwi św. Jura rzeźbił posąg papieża Piusa IX. Za namową Karola Lanckorońskiego w 1881 wyjechał do Włoch na dalsze studia. We Florencji zaprzyjaźnił się z Teofilem Lenartowiczem, w jego pracowni tworzy popiersia Adama Mickiewicza oraz głowę Chrystusa w marmurze, chwaloną przez Wojciecha Gersona, a dziś znaną z reprodukcji terakotowej. W 1893 wykonał popiersie w brązie św. Ignacego Loyoli, nagrodzone srebrnym medalem na wystawie we Lwowie w 1894. W październiku 1907 został kierownikiem katedry rzeźby i ornamentyki na Politechnice Lwowskiej, zastępując wyjeżdżającego prof. Antoniego Popiela[1]. W 1910 powrócił do Krakowa i przez kolejnych sześć lat wykładał kostiumologię w szkole dramatycznej w Krakowie. Z braku podręcznika opracowuje Historię kostiumów i haftów zachowaną w rękopisie, natomiast w 1930 na jej podstawie zostaje wydany w Krakowie Zarys historii ubiorów z uwzględnieniem haftów.
Obracał się w kręgach artystycznych przedwojennego Krakowa, znał się z Gabrielą Zapolską, która uwieczniła go jako rzeźbiarza Wodnickiego w swojej powieści Kaśka Kariatyda i z Jackiem Malczewskim. Był dwukrotnie żonaty: z aktorką Walerią Solecką (zm. 1889) oraz Marią Parvi, kuzynką Stanisława Wyspiańskiego.
Zmarł 28 marca 1928 w Krakowie[2]. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim 30 marca 1928[3], w kwaterze W, na grobowcu znajduje się medalion z autoportretem artysty.
Dzieła
Był autorem wielu rzeźb i popiersi w Krakowie:
- pomnika Michała Bałuckiego stojącego na Plantach z 1911
- popiersia Stanisława Konarskiego na bramce kościoła Pijarów oraz wewnątrz kościoła
- popiersia Feliksa Księżarskiego na Pałacu Sztuki od strony Plant z 1901
- alegorii Poezji, Dramatu i Komedii na Teatrze Słowackiego
- popiersia upamiętniającego Mariana Raciborskiego w Ogrodzie Botanicznym w Krakowie
- pomników nagrobnych Mikołaja Zyblikiewicza, Marcelego Guyskiego, Antoniny Rożniatowskiej, Oskara Kolberga oraz plakiety (autoportretu) na grobowcu własnym (rodziny Błotnickich) na Cmentarzu Rakowickim
- figury świętego Józefa w kościele Kapucynów
oraz
- pomnika Adama Mickiewicza w Stanisławowie (1898)
- pomnika Adama Mickiewicza w Tarnowie (1900)
- pomnika Adama Mickiewicza w Wieliczce (1903)
- pomnika Tadeusza Kościuszki w Jaśle (1906)
- Tadeusza Kościuszki w Samborze[4]
- pomnika Franciszka Smolki we Lwowie (1913)
- pomnika św. Elżbiety na fasadzie kościoła św. Elżbiety we Lwowie
- popiersia Naczelnika Józefa Piłsudskiego w Przemyślu (1921)[5]
- ostatnią pracą był pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego dla Przemyśla
- popiersia Jana Dobrzańskiego, które w 1884 ofiarował Towarzystwu «Sokół»[6]
- dwóch figur dla bramy triumfalnej na Zamku we Lwowie podczas przyjazdu cesarzewicza Rudolfa w lipcu 1887[7].
- relikwiarzyk bł. Jakub Strepy (1910)[8]
Przypisy
- ↑ Nowe profesor rzeźby i ornamentyki na politechnice we Lwowie. „Nowości Illustrowane”. Nr 42, s. 9, 19 października 1907.
- ↑ Tadeusz Doliwa Błotnicki. Nekrolog. „Ilustrowany Kurier Codzienny”, s. 11, Nr 90 z 30 marca 1928.
- ↑ Pogrzeb ś. p. Tadeusza Błotnickiego. „Nowa Reforma”, s. 4, Nr 76 z 1 kwietnia 1928.
- ↑ Odsłonięcie pomnika Tadeusza Kościuszki w Samborze. „Nowości Illustrowane”. Nr 38, s. 15, 22 września 1906.
- ↑ Odsłonięcie pomnika Naczelnika Państwa w Przemyślu. „Nowości Illustrowane”. Nr 35, s. 3-4, 27 sierpnia 1921.
- ↑ Kronika. Z Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. „Dziennik Polski”. 299, s. 2, 30 grudnia 1884.
- ↑ Cesarzewicz Rudolf we Lwowie. „Kurjer Lwowski”. 183, s. 1, 4 lipca 1887.
- ↑ Relikwiarzyk bł. Jakóba Stepy. „Nowości Illustrowane”. Nr 14, s. 2, 2 kwietnia 1910.
Bibliografia
- Zmarli. Ś. p. Tadeusz Błotnicki. „Nowa Reforma”. Nr 75, s. 4, 31 marca 1928.
- Helena d'Abancourt: Błotnicki Tadeusz. W: Polski Słownik Biograficzny. T. II. Kraków, 1936, s. 141-142.
- Adam Boniecki: Herbarz polski. T. VII, s. 13.
Media użyte na tej stronie
Tadeusz Błotnicki (-1905)
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Grobowiec rzeźbiarza Tadeusza Błotnickiego na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. 2016
Jacek Malczewski - Portret Tadeusza Błotnickiego (1901-1902)