Tadeusz Bernadzikiewicz

Tadeusz Teodor Bernadzikiewicz
Data i miejsce urodzenia

24 marca 1906
Opatkowice (Kraków)

Data i miejsce śmierci

prawdopodobnie w sierpniu 1944
prawdopodobnie Pruszków

Przyczyna śmierci

zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach

Miejsce spoczynku

nieznane, symboliczny grób na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Zawód, zajęcie

taternik, prawnik i ekonomista

Rodzice

Władysław Bernadzikiewicz i Stefania z d. Wieczorek

Grób Tadeusza Bernadzikiewicza na Cmentarzu Powązkowskim

Tadeusz Teodor Bernadzikiewicz (ur. 24 marca 1906 w Opatkowicach (obecnie wchodzących w skład Dzielnicy X Swoszowice Krakowa)[1][2], zm. prawdopodobnie w sierpniu 1944 w Pruszkowie) – polski taternik, alpinista i speleolog, prawnik i ekonomista.

Życiorys

Był wychowankiem warszawskiego gimnazjum im. Mikołaja Reja, podobnie jak jego młodszy brat Stefan Bernadzikiewicz i Henryk Mogilnicki, którzy również zostali wspinaczami[3]. W 1928 roku ukończył studia na Uniwersytecie Warszawskim, w 1935 roku uzyskał doktorat w dziedzinie prawa[1][4] albo ekonomii[2]. W latach 1929–1935 pracował jako referent w Ministerstwie Skarbu, następnie – w biurze prasowym Centralnego Związku Przemysłu Polskiego[1].

Współpracował z czasopismami: Polityka Gospodarcza, Gospodarka Narodowa, Polska Gospodarcza, Przegląd Gospodarczy, Kurier Polski, Kurier Warszawski i Gazeta Warszawska[1].

W czasie powstania warszawskiego został aresztowany i osadzony w obozie w Pruszkowie, gdzie zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach[2].

Opublikował m.in. książki:

  • Zagadnienie rentowności gospodarki państwowej (1932)
  • Nowe prawo o bilansach: geneza – system – ocena (1934)
  • Wyniki bilansowe a rzeczywiste przedsiębiorstw państwowych w Polsce (1935)
  • Zagadnienie rentowności przedsiębiorstw (1935)
  • Przerosty etatyzmu: uwagi o gospodarce państwowej w Polsce (1935)[1]
  • Mała reforma etatyzmu (1937)
  • Dekret o lasach państwowych z dnia 30 września 1936 r.: geneza – system – ocena (1937)
  • Udział państwa w spółkach handlowych (1938)
  • Koncern państwowy w Polsce (Towarzystwo Wydawnicze Młodych Prawników i Ekonomistów, Warszawa 1938)[5].

Alpinizm

Według przez siebie napisanego biogramu był alpinistą od 1920 roku (według innych źródeł – od 1922 roku[6]), od 1925 roku (od 1926 roku[6]) uprawiał wspinaczkę[1]. O wspólnych wycieczkach w Tatry z braćmi Bernadzikiewiczami w 1925 roku wspomina Tomasz Piskorski[7]. W 1928 roku Bernadzikiewicz dokonał m.in. II wejścia zachodnią ścianą Kościelca, a od 1929 roku poprowadził w Tatrach szereg nowych dróg, m.in. na Niżniej Wysokiej Gerlachowskiej, Spądze, Rysach, Rumanowym Szczycie (w 1932 roku środkiem północno-wschodniej ściany Rumanowego Szczytu, z Bolesławem Chwaścińskim), Durnym Szczycie i Małej Buczynowej Turni[6]. Spenetrował też większość znanych wtedy jaskiń tatrzańskich[2].

W 1935 roku uczestniczył w wyprawie w Kaukaz, gdzie dokonał (m.in. z Bolesławem Chwaścińskim) pierwszego wejścia szczytowego na Nookau-Sauz-Kaya (4035 m n.p.m.). W latach 1936 i 1937 wspinał się w austriackich Alpach i w Masywie Mont Blanc, wszedł na Mont Blanc granią Innominaty. Na Korsyce w 1938 roku wszedł z żoną[6] nowymi drogami na Monte Cinto (2706 m n.p.m., jeden z najwybitniejszych szczytów w Europie) i Capo Rosso di Trinbolaccia. W roku 1939[8] wspinał się w Ruwenzori (Góry Księżycowe) w Afryce Wschodniej, gdzie m.in. wszedł na wcześniej niezdobyte szczyty: Tatra Peak, Okusoma (4550 m) i Humphreys, a nowymi drogami wszedł na Bottego, Szczyt Małgorzaty (najwyższy szczyt Góry Stanleya, 5109 m n.p.m.) oraz na Alberta (5087 m). Wszedł na wygasły wulkan Muhavura (4127 m) i czynny wulkan (Nyamuragira, 3058 m)[2][9][10].

Aktywnie pracował w organizacjach taternickich, od 1930 roku był członkiem Klubu Wysokogórskiego Oddział Warszawski Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, a potem także Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego. Brał czynny udział w zjednoczeniu polskich organizacji taternickich i w 1935 roku wszedł w skład pierwszego zarządu Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego[1]. W 1937 roku został sekretarzem Polskiego Towarzystwa Wypraw Badawczych. Ogłosił szereg artykułów o treści górskiej w „Taterniku” i innych czasopismach poświęconych górom[6].

Napisał książkę (wydaną w 1955 roku): Polska safari w Górach Księżycowych[2].

Został upamiętniony nazwą szczytu w Ruwenzori: góra Okusoma została nazwana Bernadzikiewicz Peak[2][6].

Życie rodzinne

Był synem Władysława i Stefanii z domu Wieczorek (~1883–1928)[11]. Miał młodszego brata Stefana, również taternika i himalaistę. Pierwszego grudnia 1936 roku ożenił się z Zofią Eugenią Wysocką (ur. około 1910 roku)[12], z którą wcześniej wspinał się w Tatrach.

Na warszawskim cmentarzu Powązkowskim znajduje się symboliczny grób obu braci Bernadzikiewiczów (kwatera 238-5-9)[4].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Bernadzikiewicz Tadeusz, [w:] Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 38.
  2. ↑ a b c d e f g Jan i Małgorzata Kiełkowscy: Wielka Encyklopedia Gór i Alpinizmu. T. 6: Ludzie gór. Katowice: Stapis, 2013, s. 79. ISBN 978-83-61050-89-6.
  3. ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
  4. ↑ a b Cmentarz Stare Powązki: Stefania Bernadzikiewicz, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2021-04-10].
  5. ↑ OCLC Identities: Bernadzikiewicz, Tadeusz (1906-1944?), worldcat.org [dostęp 2021-04-10].
  6. ↑ a b c d e f Bernadzikiewicz Tadeusz, z-ne.pl [dostęp 2021-04-10].
  7. ↑ Tomasz Piskorski, Pamiętniki, zeszyt 200, Archiwum Akt Nowych, 1925.
  8. ↑ Jan i Małgorzata Kiełkowscy: Wielka Encyklopedia Gór i Alpinizmu. T. 7: Suplement, słownik, indeks. Katowice: Stapis, 2017, s. 85. ISBN 978-83-7967-058-1.
  9. ↑ Tadeusz Pawłowski. Polska wyprawa w Ruwenzori. „Wierchy. Rocznik poświęcony górom”. 17, s. 71–77, 1947. Kraków: Polskie Towarzystwo Tatrzańskie. [dostęp 2021-04-10]. 
  10. ↑ Sprawozdanie z prac grupy alpinistycznej, Warszawa, sierpień 1939. „Taternik”. Zeszyt poświęcony wyprawie do Afryki wschodniej. 2–3 (121–122), s. 38–49, 1940. Warszawa: Klub Wysokogórski PTT, Reprint wykonano z egzemplarza znajdującego się w zbiorach Ośrodka Dokumentacji Tatrzańskiej TPN, Zakopane, 2009. [dostęp 2021-04-10]. 
  11. ↑ Marek Minakowski, Profil Tadeusza Bernadzikiewicza w Wielkiej genealogii Minakowskiego, www.wielcy.pl [dostęp 2021-04-10].
  12. ↑ Akt małżeństwa Tadeusza Bernadzikiewicza z Zofią Eugenią Wysocką, metryki.genealodzy.pl, Warszawa, parafia Wszystkich Świętych, akt nr 720, 1936 [dostęp 2021-04-10].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Tadeusz Bernadzikiewicz grób.jpg
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób Tadeusza Bernadzikiewicza na Cmentarzu Powązkowskim