Tadeusz Bisztyga

Tadeusz Bisztyga

podpułkownik saperów
Data i miejsce urodzenia	15 listopada 1893 Kraków
Data i miejsce śmierci	29 stycznia 1958 Edynburg
Przebieg służby
Lata służby	1911–1945
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Błękitna Armia Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	5 Dywizja Piechoty 5 Pułk Saperów Armia „Kraków”
Stanowiska	szef Inżynierii i Saperów DOK IV dowódca batalionu dowódca pułku
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa Wojna polsko-bolszewicka Kampania wrześniowa II wojna światowa
Odznaczenia

Tadeusz Bisztyga (ur. 15 listopada 1893 w Krakowie, zm. 29 stycznia 1958 w Edynburgu) – podpułkownik saperów Wojska Polskiego.

Życiorys

W 1910 ukończył ośmioklasowe III Gimnazjum w Krakowie i złożył maturę. Studiował w Akademii Handlowej w Krakowie przez rok. W latach 1911–1912 ochotniczo szkolił się w jednorocznej pionierskiej szkole oficerskiej w Klosterneuburg pod Wiedniem. Jako podchorąży odbywał staż w 3 pułku strzelców tyrolskich w Roweretto. W latach 1914–1918 przebywał na froncie w składzie 10 batalionu pionierów^[a] na stanowiskach: dowódcy plutonu i kierownika prac fortyfikacyjnych. W lutym 1915 roku dostał się do niewoli rosyjskiej, z której po krótkim pobycie uciekł i wrócił w szeregi armii austriackiej. Pod koniec wojny został przeniesiony na front włoski, gdzie dostał się do niewoli, w której przebywał do stycznia 1919 roku. Następnie włączył się do organizowanego we Włoszech Wojska Polskiego, gdzie był komendantem obozu oficerskiego w Casagiove, dowódcą batalionu piechoty w St. Maria i dowódcą kompanii w batalionie inżynieryjnym (u kpt. Lukasa) w La Mandria di Chivasso. Potem przedostał się do armii gen. Hallera we Francji, z którą przybył do Polski jako dowódca kompanii inżynieryjnej.

Po powrocie do kraju, na stanowisku dowódcy plutonu i kompanii w 12 batalionie saperów, uczestniczył w wojnie polsko-ukraińskiej, a w 1920 roku w składzie 20 batalionu saperów^[1] i potem 3 batalionu saperów zapasowych – jako kierownik wyszkolenia technicznego – w wojnie polsko-bolszewickiej. W bitwie stoczonej 15 czerwca 1920 roku odrzucił swymi saperami bolszewików za Zbrucz, tam został ranny.

Po wojnie, będąc oficerem, ukończył studia prawnicze i pozostał w służbie czynnej^[2]. Był dowódcą 28 batalionu saperów w 1 pułku saperów 1922 roku^[3]. W okresie od 15 stycznia do 17 października 1923 kierował Kursem Doszkolenia Oficerów Saperów, na którym przeszkolił 72 saperów. Od 1923 do 1925 dowodził XXVIII batalionem saperów w 1 pułku saperów Legionów w Modlinie. W połowie roku 1925 został przeniesiony do 4 pułku saperów na dowódcę 7 batalionu saperów^[4]. 31 grudnia 1925 roku został przeniesiony do 5 pułku saperów w Krakowie na stanowisko dowódcy VI batalionu saperów^[5]. W lutym 1926 roku został przesunięty na stanowisko dowódcy XXI batalionu saperów^[6], a w październiku tego roku na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[7]. W kwietniu 1929 został przeniesiony z 5 psap. do kadry oficerów saperów z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Szefostwa Inżynierii Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi na stanowisko szefa^[8][9][b]. W marcu 1931 roku został przeniesiony z Szefostwa Inżynierii OK IV do 2 batalionu saperów w Puławach na stanowisko zastępcy dowódcy batalionu^[12][13][14]. W czerwcu 1933 roku został przeniesiony do 4 batalionu saperów w Przemyślu na stanowisko zastępcy dowódcy batalionu^[15]. W październiku 1935 roku został dowódcą 4 batalionu saperów. W 1938 roku sformował i kierował szkoleniem zmotoryzowanego batalionu saperów, który w sierpniu 1939 roku został przydzielony do 10 Brygady Kawalerii. Następnie do września 1939 roku dowodził 4 pułkiem saperów^[2].

W czasie kampanii wrześniowej kierował mobilizacją szeregu jednostek saperskich, w tym: 2, 22, 24 i 46 bsap oraz Ośrodka Zapasowego Saperów Nr 4. Po zakończeniu kampanii wrześniowej przedostał się do Francji, gdzie był dowódcą saperów 4 Dywizji Piechoty. Po klęsce Francji przetransportowany został do Anglii i tam wyznaczony na dowódcę saperów I Korpusu Polskiego, a następnie na szefa wydziału inżynieryjnego w Sztabie Naczelnego Wodza. Z tego stanowiska, na własną prośbę, został skierowany na dowódcę saperów 1 Brygady Pancernej. Po wojnie osiedlił się w Anglii.

Awanse

• podporucznik – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 listopada 1914^[16]
• porucznik – 1920 warunkowo przyznany do czasu weryfikacji
• kapitan – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
• major – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 8. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów^[17]
• podpułkownik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 i 1. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów^[18]

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (26 marca 1921)^[19]
• Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)^[20][21]
• Order Żelaznej Korony III klasy (Austro-Węgry)
• Krzyż Zasługi Wojskowej III klasy (Austro-Węgry)
• Medal Waleczności I klasy (Austro-Węgry)
• Medal Waleczności II klasy (Austro-Węgry)

Opinie

• Bardzo pracowity, lojalny i ambitny. Nie zawsze wykazywał dostateczną inicjatywę, co prawdopodobnie wynikało z nadmiernej delikatności. Bardzo dobrze orientował się w zagadnieniach taktyczno-technicznych i w zupełności nadaje się na zajmowane stanowisko. /14 września 1938r./ /-/ gen. Kutrzeba.
• Inteligentny ambitny dowódca. Taktycznie - brak doświadczenia we współpracy dla wyższych szczebli dowodzenia. /-/ gen. Szylling.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Zdzisław Barszczewski, Władysław Jasieński: Sylwetki saperów. Warszawa: Dom Wydawniczy „Bellona”, 2001. ISBN 83-11-09287-7.
• Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
• Zdzisław Józef. Cutter: Saperzy Polscy 1918–1939. Wrocław [etc.]: Drukarnia „Teson”, 2001. ISBN 83-87384-05-4.
• Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918–1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939; stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Księgarnia Akademicka Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2006. ISBN 83-7188-899-6.