Tadeusz Browicz

Tadeusz Browicz
Ilustracja
Tadeusz Browicz (przed 1901)
Data i miejsce urodzenia

15 października 1847
Lwów

Data śmierci

19 marca 1928

Narodowość

polska

Tadeusz Browicz (ur. 15 października 1847 we Lwowie, zm. 19 marca 1928) – polski lekarz anatom i patolog, rektor UJ, członek Polskiej Akademii Umiejętności, zastępca prezesa Wydziału Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Krakowie w 1886 roku[1].

Życiorys

Urodził się 15 października 1847 we Lwowie[2]. W latach 1867–72 studiował medycynę w Krakowie, gdzie w 1873 uzyskał stopień doktora wszech nauk lekarskich. Przez kilka lat pracował jako asystent w Zakładzie Anatomii Patologicznej pod kierunkiem prof. Alfreda Biesiadeckiego, a następnie prof. Ludwika Teichmanna. Habilitował się w 1875 w UJ na podstawie pracy o zmianach pozimniczych wątroby, śledziony i szpiku kostnego, a po wyjeździe Biesiadeckiego, objął w 1876 kierownictwo Zakładu jako profesor nadzwyczajny. W 1880 został profesorem zwyczajnym. Dwukrotnie, w 1886 i 1893 wybierany dziekanem Wydziału Lekarskiego, a od 1894 rektorem UJ. Członek Akademii Umiejętności. W 1901 roku mianowany członkiem czeskiej Akademii Nauk i Umiejętności[3].

Zajmował się w szczególności patologią zapaleń i nowotworów, bakteriologią, patofizjologią krwi oraz terminologią medyczną. W 1874 roku odkrył pałeczkę duru brzusznego. W roku 1898 opisał jako pierwszy (przed niemieckim anatomem K. W. Kupfferem, który się z nim konsultował) komórki gwiaździste układu siateczkowo-śródbłonkowego w naczyniach krwionośnych wątroby (tzw. komórki Browicza-Kupffera), a rok później opisał komórki wad mięśnia sercowego (tzw. komórki okruchonośne Browicza)[4]. W 1900 roku stworzył teorię budowy początkowych fragmentów dróg żółciowych i teorię powstawania żółtaczek. Browicz przyczynił się także do wzbogacenia polskiego słownictwa medycznego a owocem jego prac był opublikowany w 1905 r. "Słownik lekarski polski". Był założycielem Towarzystwa Higienicznego Krakowa.

Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w grobowcu rodzinnym, w kwaterze XIa[5].

Prace

  • "Pasożyty roślinne w durze jelitowym" (1874)[6]
  • "O śródnaczyniowych komórkach we włosowatych krwionośnych naczyniach zrazików wątroby" (1898)
  • "Drogi odżywcze w komórce wątrobowej" (1900)
  • "Patogeneza żółtaczki" (1900)
  • "Szkice anatomiczno-patologiczne" (1921)[7]
  • "Uwagi w sprawie nowotworzenia komórek, tkanek, guzów chorobowych" (1924)

Zobacz też

Przypisy

  1. Pamiętnik Sokoła Krakowskiego 1885-1896, Kraków 1896, s. 31.
  2. Marzena Cieszyńska, Tadeusz Browicz - biografia, 20 stycznia 2010.
  3. Piękna owacja. Czas 1901 nr 277 z 2 grudnia s. 3
  4. Andrzej Śródka, Ryszard W. Gryglewski, Wojciech Szczepański: Browicz or Kupffer Cells? Polish Journal of Pathology, Vol.57/4, Kraków 2006, 183–185, ISSN 1233-9687
  5. Karolina Grodziska-Ożóg, Cmentarz Rakowicki w Krakowie (1803-1939), wyd. II, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1987, s. 100
  6. Tadeusz Browicz, Pasorzyty [!] roślinne w durze jelitowym, Odb.: Rozprawy i Sprawozdania Wydz. Matem.-Przyr. Akad. Umiej. w Krakowie. T. 1, Kraków 1874., polona.pl [dostęp 2020-01-17].
  7. Tadeusz Browicz, Szkice anatomiczno-patologiczne. Ser. 1, polona.pl [dostęp 2020-01-17].

Bibliografia

  • R. Szymańska, M. Schmidt-Pospuła: Z historii badań Tadeusza Browicza (1847–1928) i Karola Kupfera (1829–1902) nad komórkami siateczkowo-śródbłonkowymi wątroby. Archiwum Historii Medycyny 1979

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie