Tadeusz Graff

Tadeusz Graff
Ilustracja
siedzi z Janem Jasielskim w 1916
podpułkownik artylerii podpułkownik artylerii
Data i miejsce urodzenia

17 września 1895
Rozhadów

Data i miejsce śmierci

12 września 1939
Ryczywół

Przebieg służby
Lata służby

1914–1939

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Formacja

Orzełek legionowy.svg Legiony Polskie

Jednostki

3 Pułk Piechoty Legionów,
4 Pułk Piechoty Legionów,
27 Pułk Artylerii Lekkiej,
11 Karpacki Pułk Artylerii Lekkiej,
26 Pułk Artylerii Lekkiej

Stanowiska

d-ca 29 Pułku Artylerii Lekkiej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
II wojna światowa:

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920-1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej

Tadeusz Graff (ur. 17 września 1895 w Rozhadowie, pow. tarnopolski, zm. 12 września 1939 w Ryczywole) – podpułkownik artylerii Wojska Polskiego, żołnierz Legionów Polskich i kampanii wrześniowej.

Życiorys

Urodził się 17 września 1895 w Rozhadowie (pow. tarnopolski) jako syn Stanisława Ignacego[1]. Uczęszczał do Gimnazjum oo. Jezuitów w Chyrowie, gdzie zdał maturę.

Służył w Legionach Polskich. Z 3 pułkiem piechoty uczestniczył w walkach na Przełęczy Pantyrskiej, podczas których został ranny. Następnie został przydzielony do 2 kompanii 4 pułku piechoty. W 1916 zaczął naukę w legionowej szkole chorążych.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości rozpoczął służbę w nowo utworzonym Wojsku Polskim. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w Dowództwie miasta Lwów, pozostając na ewidencji 19 dywizjonu artylerii ciężkiej. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 351. lokatą w korpusie oficerów artylerii. Następnie pełnił służbę w 27 pułku artylerii polowej we Włodzimierzu[2]. W 1925 został przeniesiony do 11 pułku artylerii polowej w Stanisławowie, a w 1928 do 26 pułku artylerii polowej w Skierniewicach. 2 kwietnia 1929 awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 i 4. lokatą w korpusie oficerów artylerii. W 1932 powrócił do 11 Karpackiego pułku artylerii lekkiej w Stanisławowie. W 1938 został wyznaczony na stanowisko I zastępcy dowódcy 29 pułku artylerii lekkiej. Na podpułkownika awansował ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938.

25 sierpnia 1939, w czasie mobilizacji alarmowej, objął dowództwo 29 pal. Na czele tego oddziału walczył w kampanii wrześniowej. 11 września został ciężko ranny i nazajutrz zmarł. Został pochowany na cmentarzu wojskowym w Puławach.

Irena Grzymalska-Graff

Tadeusz Graff prawdopodobnie był dwukrotnie żonaty. Z pierwszego związku miał syna, Andrzeja. Jego drugą żoną była Irena Zofia Grzymalska-Graff (1911–1981), która wraz ze swoimi rodzicami, bratem, pasierbem, Andrzejem i córeczką została deportowana do ZSRR. Straciła tam ojca, brata i córkę. Na podstawie umowy Sikorski-Majski została zwolniona z zesłania i następnie wstąpiła do oddziału sanitarnego przy dowództwie tworzącej się Armii gen. Władysława Andersa. Po ewakuacji na Bliski Wschód została zastępczynią przełożonej Szpitala Nr 2, a w 2 Korpusie Polskim we Włoszech – przełożoną Szpitala Nr 7. Po wojnie, w 1946 wyszła za mąż za rtm. Jana Romanowskiego (1916–1997). Oboje zamieszkali w Kanadzie. Irena Romanowska została pochowana na cmentarzu weteranów Field of Honour w kanadyjskim Pointe-Claire.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Wojskowe Biuro Historyczne, wbh.wp.mil.pl [dostęp 2020-09-24].
  2. Rocznik oficerski 1923 s. 767, 820.
  3. M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości”.
  4. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 61)
  5. M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.

Bibliografia

  • Wiktor Krzysztof Cygan, Słownik biograficzny, tom II, Oficerowie Legionów Polskich 1914–1917, wyd. Barwa i Broń, Warszawa 2006.
  • Jan Wróblewski, Armia „Prusy” 1939, Wyd. Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1986.
  • Józef Jan Korabiowski, W rogatywce i w berecie, wyd. LTW, Łomianki 2004.
  • Jan Harajda, Jan Maciej Jasielski, wyd. własne, Poznań 2004.

Media użyte na tej stronie

PL Epolet pplk.svg
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Orzełek legionowy.svg
Orzełek legionowy
Chorąży Jasielski oraz chorąży Graff na huśtawce, 1916.jpg
Chorąży Jan Maciej Jasielski (stoi) oraz chorąży Tadeusz Graff (siedzi) na huśtawce. Zdjęcie z okresu walk pozycyjnych Legionów nad Styrem.