Tadeusz Graff

Tadeusz Graff
Ilustracja
siedzi z Janem Jasielskim w 1916
podpułkownik artylerii podpułkownik artylerii
Data i miejsce urodzenia

17 września 1895
Rozhadów

Data i miejsce śmierci

12 września 1939
Ryczywół

Przebieg służby
Lata służby

1914–1939

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Formacja

Orzełek legionowy.svg Legiony Polskie

Jednostki

3 Pułk Piechoty Legionów,
4 Pułk Piechoty Legionów,
27 Pułk Artylerii Lekkiej,
11 Karpacki Pułk Artylerii Lekkiej,
26 Pułk Artylerii Lekkiej

Stanowiska

d-ca 29 Pułku Artylerii Lekkiej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
II wojna światowa:

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920-1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej

Tadeusz Graff (ur. 17 września 1895 w Rozhadowie, pow. tarnopolski, zm. 12 września 1939 w Ryczywole) – podpułkownik artylerii Wojska Polskiego, żołnierz Legionów Polskich i kampanii wrześniowej.

Życiorys

Urodził się 17 września 1895 w Rozhadowie (pow. tarnopolski) jako syn Stanisława Ignacego[1]. Uczęszczał do Gimnazjum oo. Jezuitów w Chyrowie, gdzie zdał maturę.

Służył w Legionach Polskich. Z 3 pułkiem piechoty uczestniczył w walkach na Przełęczy Pantyrskiej, podczas których został ranny. Następnie został przydzielony do 2 kompanii 4 pułku piechoty. W 1916 zaczął naukę w legionowej szkole chorążych.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości rozpoczął służbę w nowo utworzonym Wojsku Polskim. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w Dowództwie miasta Lwów, pozostając na ewidencji 19 dywizjonu artylerii ciężkiej. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 351. lokatą w korpusie oficerów artylerii. Następnie pełnił służbę w 27 pułku artylerii polowej we Włodzimierzu[2]. W 1925 został przeniesiony do 11 pułku artylerii polowej w Stanisławowie, a w 1928 do 26 pułku artylerii polowej w Skierniewicach. 2 kwietnia 1929 awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 i 4. lokatą w korpusie oficerów artylerii. W 1932 powrócił do 11 Karpackiego pułku artylerii lekkiej w Stanisławowie. W 1938 został wyznaczony na stanowisko I zastępcy dowódcy 29 pułku artylerii lekkiej. Na podpułkownika awansował ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938.

25 sierpnia 1939, w czasie mobilizacji alarmowej, objął dowództwo 29 pal. Na czele tego oddziału walczył w kampanii wrześniowej. 11 września został ciężko ranny i nazajutrz zmarł. Został pochowany na cmentarzu wojskowym w Puławach.

Irena Grzymalska-Graff

Tadeusz Graff prawdopodobnie był dwukrotnie żonaty. Z pierwszego związku miał syna, Andrzeja. Jego drugą żoną była Irena Zofia Grzymalska-Graff (1911–1981), która wraz ze swoimi rodzicami, bratem, pasierbem, Andrzejem i córeczką została deportowana do ZSRR. Straciła tam ojca, brata i córkę. Na podstawie umowy Sikorski-Majski została zwolniona z zesłania i następnie wstąpiła do oddziału sanitarnego przy dowództwie tworzącej się Armii gen. Władysława Andersa. Po ewakuacji na Bliski Wschód została zastępczynią przełożonej Szpitala Nr 2, a w 2 Korpusie Polskim we Włoszech – przełożoną Szpitala Nr 7. Po wojnie, w 1946 wyszła za mąż za rtm. Jana Romanowskiego (1916–1997). Oboje zamieszkali w Kanadzie. Irena Romanowska została pochowana na cmentarzu weteranów Field of Honour w kanadyjskim Pointe-Claire.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Wojskowe Biuro Historyczne, wbh.wp.mil.pl [dostęp 2020-09-24].
  2. Rocznik oficerski 1923 s. 767, 820.
  3. M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości”.
  4. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 61)
  5. M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.

Bibliografia

  • Wiktor Krzysztof Cygan, Słownik biograficzny, tom II, Oficerowie Legionów Polskich 1914–1917, wyd. Barwa i Broń, Warszawa 2006.
  • Jan Wróblewski, Armia „Prusy” 1939, Wyd. Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1986.
  • Józef Jan Korabiowski, W rogatywce i w berecie, wyd. LTW, Łomianki 2004.
  • Jan Harajda, Jan Maciej Jasielski, wyd. własne, Poznań 2004.

Media użyte na tej stronie

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Orzełek legionowy.svg
Orzełek legionowy
PL Epolet pplk.svg
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Chorąży Jasielski oraz chorąży Graff na huśtawce, 1916.jpg
Chorąży Jan Maciej Jasielski (stoi) oraz chorąży Tadeusz Graff (siedzi) na huśtawce. Zdjęcie z okresu walk pozycyjnych Legionów nad Styrem.