Tadeusz Grodyński

Tadeusz Grodyński

Data i miejsce urodzenia	29 października 1888 Kraków
Data i miejsce śmierci	24 maja 1958 Londyn
Minister skarbu (p.o)
Okres	od 8 lutego 1929 do 13 kwietnia 1929
Poprzednik	Gabriel Czechowicz
Następca	Ignacy Matuszewski
Wiceminister skarbu
Okres	od 1935 do 1939
Odznaczenia

Tadeusz Grodyński (ur. 29 października 1888 w Krakowie, zm. 24 maja 1958 w Londynie) – polski ekonomista, działacz państwowy II Rzeczypospolitej, skarbowiec, jeden z najwybitniejszych znawców zagadnień budżetowych.

Życiorys

Ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie, uzyskując w 1906 świadectwo dojrzałości. Następnie studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, otrzymując w 1910 absolutorium i uzyskując w 1911 po złożeniu wymaganych egzaminów stopnia doktora prawa. W 1911 podjął pracę w Prokuratorii Skarbu we Lwowie. W latach 1912–1914 odbył studia z zakresu międzynarodowego prawa publicznego i prywatnego na Wydziale Prawa Uniwersytetu Paryskiego i w sekcji dyplomatycznej École Libre des Sciences Politiques. W 1916 został powołany do Ministerstwa Skarbu w Wiedniu. Od 1918 pracował w Ministerstwie Skarbu, w latach 1919–1926 jako naczelnik wydziału, następnie dyrektor Departamentu Finansów, w latach 1926–1927 dyrektor Departamentu Budżetowego. W latach 1927–1931 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Skarbu, w latach 1935–1939 wiceminister skarbu. Od 8 lutego do 13 kwietnia 1929, po dymisji Gabriela Czechowicza kierownik Ministerstwa Skarbu w rządzie Kazimierza Bartla.

Od 1922 wykładał w Wyższej Szkole Handlowej (późniejszej Szkole Głównej Handlowej) w Warszawie. Wykładowcą był do wybuchu II wojny światowej. W grudniu 1931 habilitował się na Wydziale Prawa i Administracji UJ jako docent prawa skarbowego i nauki skarbowości. W 1936 został mianowany profesorem zwyczajnym prawa budżetowego Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 30. XX w. profesor w katedrze skarbowości Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Autor monograficznego opracowania systemu skarbowości polskiej. Specjalista prawa budżetowego i skarbowego oraz międzynarodowego prywatnego. Główne jego prace poświęcone były prawu budżetowemu: wydane w 1925 roku Prawo budżetowe, w 1932 roku - Zasady budżetowania w Polsce i za granicą, oraz najobszerniejsza praca wydana w 1938 roku - Zasady prawa budżetowego. Był jednym z najwybitniejszych w Polsce specjalistów w zakresie prawa budżetowego, twórcą opartego na obcych wzorach, lecz z dużą dozą samodzielności, polskiego systemu budżetowania i wybitnym znawcą zagadnień finansów publicznych. W zakresie międzynarodowego prawa prywatnego ogłosił w 1914 jedną z podstawowych prac: Międzynarodowe prawo prywatne w Polsce. W opinii historyka gospodarki prof. Zbigniewa Landaua był najwybitniejszym polskim znawcą zagadnień skarbowych w okresie II Rzeczypospolitej^[1].

Po wrześniu 1939 na emigracji w Wielkiej Brytanii. Od 1940 do 1958 roku pełnił na emigracji funkcję członka kolegium Najwyższej Izby Kontroli Państwa. Aktywny w życiu społecznym wychodźstwa. Na emigracji wykładał polskie prawo budżetowe na Wydziale Prawa w Oksfordzie (1944–1947) w Szkole Nauk Politycznych i Społecznych (1949–1951). Po utworzeniu Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie w 1951 roku został jego profesorem zwyczajnym i przewodniczącym Komisji Wydziałowej Ekonomicznej. Prezes Stowarzyszenia Ekonomistów Polskich w Zjednoczonym Królestwie, przewodniczący Komisji Rewizyjnej Komitetu Obywatelskiego Pomocy Uchodźcom Polskim, prezes Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.

Do śmierci pełni stanowisko Głównego Komisarza Wyborczego oraz był członkiem Kapituły Orderu Odrodzenia Polski^[2][3].

Zmarł 24 maja 1958 w Londynie. Pochowany na cmentarzu North Sheen^[4].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)^[5][6]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)^[7]

Prace

• Ustawodawstwo emigracyjne na tle porównawczym ze szczególnym uwzględnieniem ustawy austriackiej 1904 r. (1912)
• Pomoc prawna w obrocie międzynarodowym na tle konferencji haskich i austriackiego procesu cywilnego (1913)
• Międzynarodowe prawo prywatne na tle stosunków między dzielnicami Polski (1914)
• Polskie prawo budżetowe (1925)
• Zasady gospodarki budżetowej w Polsce na tle porównawczem, Kraków 1932
• Budżety Francji i Niemiec w dobie kryzysu (1935)
• Budżet w Trzeciej Rzeszy (1935)
• Zasady prawa budżetowego (1938)

Przypisy

Bibliografia

• Kto był kim w II Rzeczypospolitej, pod red. prof. Jacka. M. Majchrowskiego, Warszawa 1994, wyd. I.
• Apoloniusz Kostecki (red.): Z dziejów katedr skarbowości i prawa skarbowego oraz katedr prawa finansowego w Polsce. Kraków: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, 2010, s. 95–96. ISBN 978-83-7571-098-4. [dostęp 2022-06-10].