Tadeusz Gromnicki
 | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 26 grudnia 1851 |
| Data i miejsce śmierci | 17 grudnia 1939 |
| Profesor nauk teologicznych[1] | |
| Specjalność: Prawo kanoniczne | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | 1879 – filozofia |
| Doktorat | 1889 – teologia |
| Habilitacja | 1891 – prawo kanoniczne |
| Profesura | 1891 |
| Dziekan | |
| Wydział | Wydział Teologiczny UJ |
| Okres zatrudn. | 1895–1897, 1904–1905, 1907–1908, 1913–1914 |
| Rektor[2] | |
| Uczelnia | |
| Okres spraw. | 1902–1903 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
 | |
.jpg)
Tadeusz Gromnicki (ur. 26 grudnia 1851 w Kopyczyńcach, zm. 17 grudnia 1939 w Krakowie) – polski naukowiec i duchowny, ksiądz kanonik, doktor filozofii, profesor teologii, historyk kościoła i prawa kanonicznego, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1902–1903.
Życiorys
Urodził się 26 grudnia 1851 w Kopyczyńcach[3] jako syn Antoniego Gromnickiego (oficjał w Galicyjskiej Kasie Oszczędności) oraz Tekli z domu Soleckiej herbu Ostoja. Pochodził ze szlacheckiego rodu Gromnickich z Omelan, pieczętującego się herbem Prawdzic. Kuzyn Stanisława Gromnickiego, proboszcza w Buczaczu. Ukończył gimnazjum we Lwowie i gimnazjum w Brzeżanach (jako eksternista w 1875[4]). Następnie wstąpił do Seminarium we Lwowie i rozpoczął studia na Wydziale Teologii Uniwersytetu Lwowskiego. Po ukończeniu studiów, został w 1874 wyświęcony na księdza.
Podjął pracę w duszpasterstwie w Kulikowie, a następnie we Lwowie, gdzie przez sześć lat uczył religii w szkole miejskiej oraz studiował filozofię na Uniwersytecie Lwowskim. W 1879 ukończył studia na Wydziale Filozofii ze stopniem doktora. W 1880 podjął pracę na stanowisku adiunkta Wydziału Teologicznego Uniwersytetu we Lwowie, aby po czterech latach zostać mianowanym profesorem nadzwyczajnym i objąć katedrę Wydziału Teologicznego na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1889 uzyskał stopień doktora teologii na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, a dwa lata później stopień profesora zwyczajnego prawa kanonicznego.
Pięciokrotnie piastował funkcję dziekana Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego; w latach: 1895–1897, 1904–1905, 1907–1908, 1913–1914. W 1902 został obrany rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego i tym samym był posłem wiralnym na Sejmie Krajowym.
Był wieloletnim współpracownikiem Akademii Umiejętności. Dodatkowo pełnił funkcję sędziego pro- i synodalnego w kurii diecezji krakowskiej. W 1919 mianowany przez papieża Benedykta XV prałatem domowym papieskim. W 1921 uhonorowany został godnością kanonika w tzw. kanonii uniwersyteckiej w katedrze krakowskiej. W 1923, podczas synodu diecezji krakowskiej, był przewodniczącym komisji prawniczej. W 1927 mianowany został profesorem honorowym Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zmarł 17 grudnia 1939 w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera PAS LD-zach-grob. Kapituły Metropolitalnej)[1].
Jego dorobek naukowy obejmuje liczne publikacje z zakresu prawa i historii[1].
Odznaczenie
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)[5]
Publikacje
- Lwów miasto, historia i stan jego, Lwów 1879
- Święci Cyryl i Metody, Kraków 1880
- Synody prowincjonalne oraz czynności niektórych funkcjonariuszów apostolskich w Polsce do r. 1357, Kraków 1885
- Ormjanie w Polsce: ich historja, prawa i przywileje, Warszawa 1899
- Szkoła ludowa a Kościół w Austrii i trzy najnowsze wnioski szkólne, Poznań 1889
- Geschichte der theologischen Facultät an der K.K. Jagellonischen Universität in Krakau, Wien 1893
- Synody prowincjonalne oraz czynności niektórych funkcyonaryuszów apostolskich w Polsce, Kraków 1908
- Świętopietrze w Polsce, Drukarnia A. Koziańskiego, Kraków 1908[6]
- Forma zawierania zaręczyn i małżeństw : według dekretu „Ne Temere” z dnia 2 sierpnia 1907 roku z uwzględnieniem prawa austryackiego, niemieckiego i rosyjskiech, Kraków, Warszawa 1910[7]
- Nowy Kodeks Prawa Kanonicznego o małżeństwie w zestawieniu z dotychczasowym prawem w: Polonia Sacra T. 2, Kraków 1918[8]
Referaty
- Referat o małżeństwach mieszanych (wygłoszony na synodzie diecezji krakowskiej w 1923 r., ogłoszony drukiem w aktach synodu)
- Teorya o początku prawa kościelnego: odczyt inauguracyjny w Uniwersytecie Jagiellońskim wygłoszony dnia 11 października 1902 r., Kraków 1902
- Do młodzieży: przemowa wygłoszona przy imatrykulacyi uczniów Uniw. Jagiell., Kraków 1902
Przypisy
- ↑ a b c Lista Pamięci. Tadeusz Gromnicki. uj.edu.pl. [dostęp 2015-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-15)].
- ↑ Poczet Rektorów UJ. uj.edu.pl. [dostęp 2015-07-31]. (pol.).
- ↑ Kazimierz Figlewicz, Kronika Katedry na Wawelu 1934–1982, Jacek Urban (oprac.), Ewelina Zych (oprac.), Kraków: Wyd. Archiwum i Biblioteka Krakowskiej Kapituły Katedralnej, 2014, s. 94, ISBN 978-83-61793-16-8, OCLC 951398662.
- ↑ Sprawozdanie dyrektora C. K. Wyższego Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1875. Lwów, 1875, s. 61.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 464 „za wybitne zasługi na polu nauki i wychowywania młodzieży w duchu patriotycznym położone w latach 1905–1918”.
- ↑ Świętopietrze w Polsce. kpbc.umk.pl. [dostęp 2015-08-05]. (pol.).
- ↑ Forma zawierania zaręczyn i małżeństw : według dekretu „Ne Temere” z dnia 2 sierpnia 1907 roku z uwzględnieniem prawa austryackiego, niemieckiego i rosyjskiech. rcin.org.pl. [dostęp 2015-08-05].
- ↑ Nowy Kodeks Prawa Kanonicznego o Małżeństwie w zestawieniu z prawem dotychczasowem, „Polonia Sacra” (2), Kraków 1918 [dostęp 2018-06-15].
Bibliografia
- Ks. Jan Krzemieniecki: Gromnicki Tadeusz (1851–1939). W: Polski Słownik Biograficzny. T. VIII. Wrocław – Kraków – Warszawa : Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1959–1960, s. 633–634.
- Seweryn Uruski: Gromniccy h. Prawdzic. W: Rodzina. Herbarz szlachty polskiej. T. 5. Warszawa, 1904.
- Nowy rektor Wszechnicy Jagiellońskiej. „Ilustracya Polska”. Nr 41, s. 965, 10 października 1902.
Media użyte na tej stronie
Tadeusz Gromnicki
Zdjęcie ks. prof. Tadeusza Gromnickiego pochodzące ze zbiorów rodzinnych
.svg)
Flag of the Austro-Hungarian Monarchy (1867-1918)