Tadeusz Jakubowski (pułkownik)

Tadeusz Jakubowski

„Bezmian”

Kpt. Tadeusz Jakubowski, dowódca III batalionu 6 pułku piechoty Legionów Polskich wraz z adiutantem. Okres służby w Legionach.
podpułkownik audytor
Data i miejsce urodzenia	12 sierpnia 1891 Kołomyja
Data i miejsce śmierci	1940 Bukareszt
Przebieg służby
Lata służby	1914–1934
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	2 Pułk Piechoty 4 Pułk Piechoty 6 Pułk Piechoty
Stanowiska	dowódca kompanii dowódca batalionu zastępca dowódcy pułku sędzia śledczy prokurator urzędnik
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa
Odznaczenia

Tadeusz Kazimierz Alojzy Jakubowski ps. „Bezmian” (ur. 12 sierpnia 1891 w Kołomyi^[1], zm. 1940 w Bukareszcie) – działacz niepodległościowy, legionista, doktor praw, podpułkownik audytor Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się jako syn radcy skarbowego Wiktora i Bronisławy z d. Lityńskiej^[1]. Maturę zdał w gimnazjum w Bochni. Podczas nauki kierował od 1906 do 1909 organizacją młodzieży postępowo-niepodległościowej „Promień” (na jej podstawie rozwinęła się w Bochni PPS-Frakcja Rewolucyjna). Ponadto przyczynił się w ramach tworzenia Domu Robotniczego i Czytelni Robotniczej w Bochni. Odbywał studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz na tamtejszej Akademii Handlowej^[1]. Nadal działał w Bochni, gdzie w 1910 dokonał przekształcenia „Czytelni Akademickiej” w ekspozyturę Promienistych „Życie”, zaś w jej ramach w 1913 był założycielem pierwszej w mieście biblioteki publicznej. Od 1911 był członkiem Związku Walki Czynnej działając pod pseudonimem „Bezmian”. W sferze wojskowej został absolwentem szkoły podoficerskiej i niższego kursu oficerskiego. W Bochni powołał oddział ZWC i został jego komendantem, zaś od marca był komendantem obwodu Bochnia–Brzesko tej organizacji. W styczniu 1913 powołał w Bochni oddział Związku Strzeleckiego.

Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich^[1]. Służył w III batalionie, potem w II batalionie 2 pułku piechoty w składzie II Brygady. Brał udział w bitwach pod Nadwórną, pod Mołotkowem, pod Zieloną i pod Rafajłową. Awansowany do stopnia porucznika piechoty 18 stycznia 1915. Od 25 kwietnia 1915 był dowódcą 2 kompanii w IV batalionie 2 pułku piechoty. Następnie służył w III batalionie nowo utworzonego 4 pułku piechoty w składzie III Brygady, po czym został dowódcą 10 kompanii, zwyczajową zwanej „bocheńską”. Od 9 września 1915 był dowódcą III batalionu w 6 pułku piechoty w składzie III Brygady. Od 2 grudnia 1915 awansowany do stopnia kapitana piechoty. Następnie był zatrudniony na stanowisku kierownika w VII GUZ we Włocławku. Po tym jak rozwiązano Legiony od czerwca 1917 pełnił funkcję zastępcy dowódcy 6 pułku piechoty. Działał w Polskiej Organizacji Wojskowej^[1].

Po zakończeniu wojny i odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego^[1]. Kontynuował przerwane studia i ukończył je z tytułem doktora praw. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 41. lokatą w korpusie oficerów sądowych^[2]. Od 1923 pełnił stanowisko sędziego śledczego dla spraw szczególnej wagi w Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr V w Krakowie^[3]. 31 października 1924 roku Prezydent RP mianował go prokuratorem przy wojskowych sądach okręgowych, a minister spraw wojskowych przeniósł z dniem 1 listopada 1924 z Dowództwa Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie do Prokuratury przy Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr II w Lublinie na stanowisko prokuratora^[4][5]. Od 1 lipca 1925 odkomenderowany do Korpusu Kontrolerów. 21 czerwca 1927 Prezydent RP mianował go podprokuratorem przy Najwyższym Sądzie Wojskowym w Warszawie, a minister spraw wojskowych przeniósł z Prokuratury przy WSO Nr II do Prokuratury przy NSW na stanowisko podprokuratora^[6][7][8]. 18 lutego 1930 Prezydent RP mianował go sędzią orzekającym w wojskowych sądach okręgowych, a Minister Spraw Wojskowych przeniósł z Prokuratury przy Najwyższym Sądzie Wojskowym do Wojskowego Sądu Okręgowego Nr X w Przemyślu na stanowisku szefa sądu^[9]. 18 czerwca 1930 opublikowano unieważnienie przeniesienia na stanowisko szefa sądu okręgowego^[10]. Z dniem 31 października 1930 został mu przedłużony stan nieczynny o dalsze sześć miesięcy^[11]. Z dniem 30 kwietnia 1931 został mu przedłużony stan nieczynny o kolejnych dwanaście miesięcy^[12][13]. Pozostając w stanie nieczynnym był zatrudniony na stanowisku dyrektora Urzędu Długów Państwa w Ministerstwie Skarbu. Z dniem 30 kwietnia 1932 został przeniesiony do rezerwy^[14]. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Zajmował 1. lokatę na liście starszeństwa oficerów rezerwy sądowych^[15].

Od 1936 do 1939 pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenie Bochniaków (jego wiceprezesami byli ppłk Leopold Okulicki i ppłk Marian Turkowski)^[16]. Został osadnikiem wojskowym w powiecie lidzkim^[17].

Po wybuchu II wojny światowej, w 1939 został internowany w Rumunii, zmarł w Bukareszcie w 1940.

Jego żoną od 1916 była Józefa z d. Łucka^[1], z którą miał syna Kazimierza, ps. „Kazik” – rozstrzelany na Pawiaku w 1944 za udział w konspiracji ZWZ-AK, odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militari.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari^[8]
• Krzyż Niepodległości (17 marca 1931)^[18]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1934)^[19]
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie)^[8]

Upamiętnienie

Po 1990 imieniem Tadeusza Jakubowskiego nazwano ulicę na obszarze Osiedla Niepodległości w Bochni^[16].

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
• Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Tadeusz Jakubowski. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2015-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 marca 2017)].