Tadeusz Jedynak (generał)

Tadeusz Jedynak

generał brygady pilot
Data i miejsce urodzenia	4 kwietnia 1919 Lwów, Polska
Data i miejsce śmierci	23 stycznia 1987 Warszawa, Polska
Przebieg służby
Lata służby	1944–1967
Siły zbrojne	Armia Czerwona, ludowe Wojsko Polskie
Formacja	Wojska Lotnicze
Jednostki	Zarząd II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego
Stanowiska	zastępca szefa Zarządu II Sztabu Generalnego WP
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Tadeusz Jedynak

Wzrost	175 cm
Pozycja	napastnik
Kariera juniorska
Lata Klub 1935–1937 Pogoń Lwów
Kariera seniorska
Lata Klub Wyst. Gole 1937–1939 Pogoń Lwów 15 (3) 1939–1940 Spartak Lwów 1941 Dynamo Kijów

Grób Tadeusza Jedynaka na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Tadeusz Jedynak (ur. 4 kwietnia 1919 we Lwowie, zm. 23 stycznia 1987 w Warszawie) – polski wojskowy, pilot, od 1961 generał brygady ludowego Wojska Polskiego.

Był oficerem wywiadu wojskowego, zastępcą szefa Zarządu II Sztabu Generalnego WP (1955–1965), w 1965 pełnił obowiązki szefa Zarządu II Sztabu Generalnego.

Życiorys

Młodość

W latach 1926–1930 uczył się w szkole powszechnej we Lwowie, następnie w IV Państwowym Gimnazjum im. Jana Długosza w tym mieście. W 1938 zdał tzw. małą maturę i rozpoczął studia w Akademii Handlu Zagranicznego we Lwowie. Od 1939 pracował równocześnie jako dyżurny rozdzielczej stacji gazowej.

Kariera piłkarska

Był wychowankiem Pogoni Lwów, w barwach której rozegrał w latach 1937–1939 piętnaście spotkań w ekstraklasie i zdobył trzy bramki. Występował często pod pseudonimem Tadeusiewicz. We wrześniu 1939, po zajęciu Lwowa przez radzieckich żołnierzy, Pogoń zawiesiła działalność i Jedynak rozpoczął występy dla Spartaka Lwów. W końcu 1940 razem z Michałem Matyasem, Aleksandrem Skoceniem, Mieczysławem Górskim i Ołehem Łajewskim został zabrany do Dynama Kijów^[1][2]. Jednak przez brak odpowiedniej kondycji nie zagrał żadnego meczu. W 1946 grywał jeszcze okazjonalnie w Legii Warszawa i Polonii Bytom.

II wojna światowa

17 lipca 1941, po napadzie Niemiec na Związek Sowiecki, został powołany do służby w Armii Czerwonej. Służył w baterii moździeży 46 Kijowskiej Dywizji Piechoty. Ze względu na polskie obywatelstwo już we wrześniu 1941 został wysłany do pracy na Ural. Pracował w zakładach przemysłu naftowego w Kraskomsku, a od lutego 1943 był instruktorem sportowym w Mołotowie.

Kariera w LWP

15 sierpnia 1943 zgłosił się do służby w formowanym na terenie ZSRR ludowym Wojsku Polskim. Otrzymał przydział do 2 pułku artylerii lekkiej 2 Dywizji Piechoty im. Jana Henryka Dąbrowskiego, gdzie został zastępcą dowódcy baterii do spraw polityczno-wychowawczych. Od września do października 1943 uczestniczył w Kursie Oficerów Polityczno-Wychowawczych zorganizowanym przy dowództwie 2 Dywizji Piechoty. 10 lutego 1944 został promowany na stopień chorążego w korpusie oficerów polityczno-wychowawczych. Następnie został zastępcą dowódcy kompanii do spraw polityczno-wychowawczych w 1 zapasowym pułku piechoty Centrum Formowania Armii Polskiej w ZSRR. W maju 1944 został na własną prośbę przeniesiony do grupy lotniczej. Od maja do października 1944 odbywał szkolenie lotnicze w 9 Wojskowej Szkole Pilotów w Bugurusłaniu. Do marca 1946 kontynuował szkolenie lotnicze w 1 Kaczyńskiej Szkole Pilotów w Krasnym Kucie. W marcu 1946 powrócił do Polski i przebywał w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Dęblinie, a w czerwcu 1946 został zastępcą dowódcy eskadry w 2. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego do spraw polityczno-wychowawczych. We wrześniu 1946 został skierowany na kurs przygotowawczy w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, a od grudnia 1946 do kwietnia 1950 studiował w Wojskowej Akademii Lotniczej w Monino koło Moskwy.

Po powrocie do kraju w czerwcu 1950 krótko służył w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Dęblinie, jednak już w listopadzie 1950 przeszedł do wywiadu wojskowego, do Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, gdzie początkowo był starszym pomocnikiem kierownika jednej z sekcji, a następnie pomocnikiem szefa Wydziału I Oddziału IV Zarządu II. Od lipca 1953 do kwietnia 1954 przebywał w Korei, gdzie służył na stanowisku dowódcy I grupy w Misji Polskiej do Komisji Nadzorczej Państw Neutralnych. W latach 1954-1955 był szefem katedry w Fakultecie Rozpoznawczym Akademii Sztabu Generalnego WP w Rembertowie. Od listopada 1955 był przez 10 lat zastępcą szefa Zarządu II Sztabu Generalnego WP (kolejno płk. Fiodora Wiedmieda, później gen. dyw. Grzegorza Korczyńskiego). Na mocy uchwały Rady Państwa PRL z 22 września 1961 otrzymał nominację na stopień generała brygady. Nominację wręczył mu w Belwederze przewodniczący Rady Państwa Aleksander Zawadzki. W 1965 pełnił obowiązki szefa Zarządu II Sztabu Generalnego.

Od listopada 1965 przebywał w dyspozycji szefa Sztabu Generalnego WP. Przygotowywał się do objęcia funkcji szefa Misji Polskiej do Komisji Nadzorczej Państw Neutralnych w Korei, jednak nie objął tej funkcji i wniósł prośbę o zwolnienie z zawodowej służby wojskowej. Na mocy rozkazu personalnego MON z 19 lipca 1967 zwolniony do rezerwy z dniem 18 grudnia 1967.

W latach 1957–1967 był działaczem Legii, m.in. członkiem prezydium zarządu klubu. Działał także społecznie w ZBoWiD.

Pogrzeb Tadeusza Jedynaka odbył się 30 stycznia 1987 na Cmentarzu Komunalnym-Powązkach w Warszawie (kwatera B 4 rz. 7 m. 11)^[3]. Ministerstwo Obrony Narodowej reprezentował wiceminister obrony narodowej, Główny Inspektor Obrony Terytorialnej gen. broni Tadeusz Tuczapski. W imieniu żołnierzy WP zmarłego pożegnał szef Zarządu II Sztabu Generalnego gen. bryg. Roman Misztal, a w imieniu środowiska kombatanckiego płk w st. spocz. Jan Skowron^[4].

Awanse

• chorąży - 10 lutego 1944
• podporucznik - 1 stycznia 1946
• kapitan - 15 października 1946 (z pominięciem stopnia porucznika)
• major - 22 lipca 1948
• podpułkownik - 9 lipca 1952
• pułkownik - 6 grudnia 1955
• generał brygady - 22 września 1961

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1964)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1958)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1954)
• Srebrny Krzyż Zasługi (1946)
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1973)

I inne.

Życie prywatne

Był synem Stefana, telefonisty i Anny z domu Piwowar. Po wojnie mieszkał w Warszawie. Żonaty z Ireną z domu Spadarzewską, miał syna i dwie córki^[5].

Przypisy

Bibliografia

• H. P. Kosk, Generalicja Polska, tom I, Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 1999;
• Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, tom II: I–M, Toruń 2010, s. 97–99 (z fotografią)
• L. Pawlikowicz, Tajny front zimnej wojny. Uciekinierzy z polskich służb specjalnych 1956-1964, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2004, ISBN 83-7399-074-7;
• Ostatnia droga gen. bryg. w st. spocz. Tadeusza Jedynaka /w/ Żołnierz Wolności, gazeta codzienna WP, 31 stycznia 1987 r., str. 2;
• Wojskowy Przegląd Historyczny, 1987, nr 3 (121), str. 231.
• Andrzej Gowarzewski: MISTRZOSTWA POLSKI. LUDZIE (1918-1939). 100 lat prawdziwej historii (1), Wydawnictwo GiA, Katowice 2017, str. 77