Tadeusz Kazimierz Walkowski

Tadeusz Kazimierz Walkowski
podpułkownik k.k. podpułkownik k.k.
Data i miejsce urodzenia

6 października 1898
Gwoździec

Data i miejsce śmierci

4 stycznia 1983
Edmonton

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Poland badge.jpg Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Orzełek legionowy.svg Legiony Polskie

Jednostki

Legion Wschodni
2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich
5 Pułk Ułanów Zasławskich
14 Pułk Ułanów Jazłowieckich

Stanowiska

kwatermistrz pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi

Tadeusz Kazimierz Walkowski[a] (ur. 6 października 1898 w Gwoźdźcu, zm. 4 stycznia 1983 w Edmonton) – podpułkownik korpusu kontrolerów Wojska Polskiego, działacz emigracyjny.

Życiorys

Urodził się 6 października 1898 w Gwoźdźcu na Pokuciu[2][3]. Był wnukiem powstańca styczniowego, Józefa Walkowskiego[4] oraz synem Mieczysława i Marii[5] (jego matka pochodziła ze spolonizowanej rodziny austriackiej Marquart wzgl. Margnart[5], pracującą w służbie wojskowej i urzędniczej[4]). Jego babka od strony ojca, Albina Skulska, była Ormianką[4]. Miał młodszych braci: Mieczysława[6], Władysława Antoniego (ur. 1905)[5]. Zamieszkiwał w Stanisławowie[7].

Przed 1914 należał do Drużyn Bartoszowych[3]. Po wybuchu I wojny światowej wyruszył ze Lwowa w szeregach Legionu Wschodniego[3]. Po wojnie, jako były oficer Legionów Polskich został przyjęty do Wojska Polskiego i zatwierdzony w stopniu podporucznika[8]. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 w szeregach 2 pułku szwoleżerów rokitniańskich[3]. Został awansowany na stopień porucznika kawalerii starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[9], a następnie na stopień rotmistrza ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924[10]. W 1923, 1924 był oficerem 5 pułku ułanów w Ostrołęce[11][12]. W późniejszych latach 20. oraz 30 był oficerem 14 pułku ułanów jazłowieckich we Lwowie[13][14][2][3]. 12 marca 1933 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933 roku i 6. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[15]. W czerwcu tego roku został wyznaczony na stanowisko kwatermistrza 14 puł.[16] We Lwowie ukończył studia w Wyższej Szkole Handlu Zagranicznego[2][3]. Przed listopadem 1938 roku został przeniesiony do korpusu oficerów kontrolerów[17][3].

Po wybuchu II wojny światowej przedostał się przez Rumunię i Francję do Wielkiej Brytanii[7][3]. Po wojnie początkowo przebywał w Londynie, później wyjechał do Kanady i zamieszkiwał Edmonton w prowincji Alberta wraz z żoną i córką[7][2][18][3][19]. Tam rozwijał działalność niepodległościową i uczestniczył w polskim życiu emigracyjnym na polu społeczno-politycznym[2][18][3]. Był działaczem Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, Związku Ziem Wschodnich, Kongresu Polonii Kanadyjskiej Okręgu Alberta, którego był przewodniczącym od 1957 do 1963[2][3][20]. Działał także w The Canadian Polish Academic Club (CPAC)[21]. Należał do Koła Lwowian i wspierał sprawę polskiego Lwowa[18]. W 1965 został awansowany przez władze RP na uchodźstwie na stopień pułkownika w korpusie kontrolerów[22][2]. Był inicjatorem powstania Pomnika Katyńskiego w Toronto, odsłoniętego w 1980[3]. Jego Wspomnienia działacza polonijnego zostały wydane w 1979 w publikacji pt. Polish Settlers in Alberta (Polacy w Albercie). Wspomnienia i życiorysy[4][3].

Podczas wojny zginął jego brat Władysław (w 1940 zamordowany w Katyniu w ramach zbrodni katyńskiej) oraz dwaj synowie (polegli w akcjach Armii Krajowej)[18][3]. Jego żona i córka były więzione w niemieckich obozach Auschwitz-Birkenau i Bergen-Belsen[18][3]. W sierpniu 1978 Tadeusz Walkowski wraz z żoną Stanisławą obchodził diamentowy jubileusz 60-lecia małżeństwa[18]. Z tej okazji osobiste życzenia przekazali parze królowa Elżbieta II, papież Paweł VI, premier Kanady Pierre Trudeau, premier prowincji Alberta Peter Lougheed[18][3]. Na wspomniany jubileusz pułkownik otrzymał dyplom przyznany przez Edmonton Historical Board za zasługi dla społeczeństwa kanadyjskiego i wkład na rzecz miasta Edmonton (wcześniej T. Walkowski przekazał bibliotece Uniwersytetu w Edmonton ponad 2000 tomów dotyczących Polski, w tym Lwowa)[18][3]. Z kolei 10 listopada 1979 otrzymał od premiera prowincji Alberta i ministra ds. kultury dyplom uznania za działalność społeczno-naukową w dziedzinie zbliżenia i lepszego wzajemnego zrozumienia w prowincji Alberta[23]. W późniejszym czasie nadal przekazywał bibliotece dzieła[24][25]. Zmarł 4 stycznia 1983 w Edmonton[26][27][3].

Ordery i odznaczenia

Uwagi

  1. ↑ Do grudnia 1934 roku w ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Tadeusz II Walkowski”, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko, a mianowicie por. lek. dr Tadeusza I Walkowskiego ur. 27 kwietnia 1891 roku. W grudniu 1934 roku minister spraw wojskowych sprostował imię mjr. Walkowskiego z „Tadeusz II” na „Tadeusz Kazimierz”[1].

Przypisy

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 287.
  2. ↑ a b c d e f g Wiadomości o Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Goście z Kanady. „Biuletyn”. Nr 29, s. 59, Grudzień 1975. Koło Lwowian w Londynie. 
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Adam Treszka. Śp. płk. Tadeusz Walkowski / Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 45, s. 78, 96–97, Czerwiec 1983. Koło Lwowian w Londynie. 
  4. ↑ a b c d Bernacki. Stanisławów 2016 ↓, s. 161.
  5. ↑ a b c Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej. Władysław Antoni Walkowski. Muzeum Katyńskie. [dostęp 2019-04-15].
  6. ↑ Bernacki. Stanisławów 2016 ↓, s. 167.
  7. ↑ a b c Bernacki. Stanisławów 2016 ↓, s. 160.
  8. ↑ Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922, s. 123.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 683.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 605.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 609.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 551.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 303, 349.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 149, 641.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 14 marca 1933 roku, s. 46.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 127.
  17. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 27.
  18. ↑ a b c d e f g h O Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Diamentowy Jubileusz Państwa T. i S. Walkowskich w Edmonton (Kanada). „Biuletyn”. Nr 36, s. 54–55, Czerwiec 1979. Koło Lwowian w Londynie. 
  19. ↑ Jan Mamos: Jak Powstało Towarzystwo Kultury Polskiej w Edmonton?. 2007-03-16. [dostęp 2018-11-05].
  20. ↑ Past presidents. poloniaedmonton.com/. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  21. ↑ Canadian Polish Academic Club/Society 50th Anniversary. cpasedmonton.ca. [dostęp 2018-11-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-05)]. (ang.).
  22. ↑ Lista oficerów Polskich Sił Zbrojnych według awansów dokonanych na uchodźstwie. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 4, s. 17, 30 czerwca 1969. 
  23. ↑ O Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Wyóżnienie Płk. T. Walkowskiego w Kanadzie. „Biuletyn”. Nr 38, s. 24, Czerwiec 1980. Koło Lwowian w Londynie. 
  24. ↑ O Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodnie. „Biuletyn”. Nr 41, s. 51–52, Czerwiec 1981. Koło Lwowian w Londynie. 
  25. ↑ O Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. „Biuletyn”. Nr 43, s. 38, Czerwiec 1982. Koło Lwowian w Londynie. 
  26. ↑ Benedykt Heydenkorn Kronika kanadyjska, w: Kultura (paryska), nr 3/1983, s. 166
  27. ↑ 1980–1984 Edmonton Jounal Index. albertagenealogy-research.ca. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  28. ↑ M.P. z 1932 r. nr 29, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  29. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Poland badge.jpg
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
PL Epolet pplk.svg
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
POL Krzyż Walecznych (1920) 2r BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920) nadany dwukrotnie.
Orzełek legionowy.svg
Orzełek legionowy