Tadeusz Kobylański
| ||
 | ||
 podpułkownik dyplomowany kawalerii | ||
| Data urodzenia | 11 listopada 1895 | |
| Data i miejsce śmierci | 1967 Rio de Janeiro | |
| Przebieg służby | ||
| Siły zbrojne |  Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie | |
| Jednostki | 3 Pułk Ułanów Śląskich Oddział II SG | |
| Stanowiska | pomocnik attaché attaché wojskowy | |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa | |
| Odznaczenia | ||
      _CCross_Star_wreath_BAR.svg){kind=small}     | ||
.jpg)
Tadeusz Mieczysław Kobylański[a] (ur. 11 listopada 1895[1], zm. 1967 w Rio de Janeiro) – podpułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, oficer II Oddziału Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, dyplomata II Rzeczypospolitej, ostatecznie jako wicedyrektor Departamentu Polityczno-Ekonomicznego i jednocześnie naczelnik Wydziału Wschodniego (P. III) Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP. Bliski współpracownik ministra Józefa Becka.
Życiorys
Pochodził z rodziny ziemiańskiej, służył w Armii Imperium Rosyjskiego. Od odzyskania niepodległości w Wojsku Polskim. W latach 1920–1922 studiował na École Supérieure de Guerre w Paryżu. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 245. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii). Po ukończeniu studiów otrzymał tytuł oficera Sztabu Generalnego i z dniem 15 lutego 1923 roku został przydzielony do Departamentu II Jazdy Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko kierownika referatu. Z dniem 1 kwietnia 1924 roku został mianowany pomocnikiem attaché wojskowego przy Poselstwie Polskim w Moskwie[2]. 1 grudnia 1924 roku awansował do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 38. lokatą w korpusie oficerów kawalerii. Później został mianowany attaché wojskowym przy Poselstwie Polskim w Moskwie. W czasie studiów oraz służby sztabowej i dyplomatycznej pozostawał oficerem nadetatowym 3 pułku ułanów. W listopadzie 1928 roku został przydzielony do macierzystego 3 puł na stanowisko dowódcy szwadronu[3], lecz już z dniem 31 stycznia 1929 roku został przeniesiony w stan nieczynny na okres dwunastu miesięcy z równoczesnym przeniesiem do kadry oficerów kawalerii[4]. Z dniem 31 marca 1930 roku został przeniesiony do rezerwy z równoczesnym przeniesieniem w rezerwie do 3 puł[5].
W służbie dyplomatycznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych od 1 lutego 1929 roku. Od marca 1929 roku do maja 1930 roku radca Poselstwa RP w Bukareszcie, oddelegowany do służby w II Oddziale Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (wywiad) (1930–1935). Od maja do października 1935 roku w centrali MSZ, w Departamencie Polityczno-Ekonomicznym jako radca. Od 1 grudnia 1935 roku do 17 września 1939 roku wicedyrektor Departamentu Polityczno-Ekonomicznego MSZ i naczelnik Wydziału Wschodniego (P.III). Zastąpił na obu stanowiskach Tadeusza Schaetzla.
Po agresji ZSRR na Polskę wraz z centralą MSZ przekroczył granicę polsko-rumuńską. Wyjechał do Francji, lecz nie otrzymał przydziału do wojska. Po klęsce Francji wyjechał do Lizbony, a następnie do Brazylii, gdzie przebywał do końca życia.
Spowinowacony z prezydentem RP Ignacym Mościckim (szwagier Michała Mościckiego, syna prezydenta)[6].
Teza o szpiegostwie[7]
Według Pawła Piotra Wieczorkiewicza, był co najmniej do roku 1937 płatnym agentem sowieckiego Razwiedupru, zwerbowanym osobiście przez Artura Artuzowa. Według profesora Wieczorkiewicza, Kobylański wprowadzał rząd polski w błąd co do intencji sowieckich, w szczególności co do radzieckiego ewentualnego ataku na Polskę. W wyniku działań agenta, minister Beck nie wierzył, że RP mogłaby walczyć na dwóch frontach.
[Artuzow] pozyskał np. attaché polskiego poselstwa, majora Sztabu Generalnego, zausznika marszałka Piłsudskiego. (…) Ostatnio wyjaśniło się, że był nim Tadeusz Kobylański. (…) służył w Moskwie w latach 1925–1928. Zwrócił tam na siebie uwagę jako karciarz, wielbiciel hulanek i spekulant. Zdrada nastąpiła jednak nie tylko na tle finansowym, ale i homoseksualnym. Kobylański, jako sowicie opłacany agent, dostarczał, co najmniej do roku 1937, kompletnych informacji we wszystkich interesujących Sowietów zakresach. Ponieważ był funkcjonariuszem II Oddziału Sztabu Głównego, a następnie wicedyrektorem Departamentu Polityczno-Ekonomicznego i zarazem naczelnikiem Wydziału Wschodniego MSZ, spowinowaconym i zaprzyjaźnionym do tego blisko z rodziną prezydenta Mościckiego, działania dwójki i polityka Becka nie miały odtąd przed Moskwą żadnych tajemnic[8].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 2157 – 1921[9]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1938)[10]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1929)[11]
- Krzyż Oficerski Orderu Korony (Rumunia)
- Krzyż Kawalerski Orderu Gwiazdy (Rumunia)
- Krzyż Kawalerski Orderu Korony (Włochy)
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi (1936, Węgry)[12]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Wazów (1937, Szwecja)[13]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Białej Róży (1939, Finlandia)[14]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu św. Olafa (Norwegia)[15]
- Wielka Wstęga Orderu Korony (1937, Rumunia)[16]
Uwagi
- ↑ Tadeusz Mieczysław Kobylański w ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Tadeusz I Kobylański” w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko, a mianowicie por. piech. Tadeusza II Kobylańskiego
Przypisy
- ↑ W Rocznikach oficerskich jako datę urodzenia podano 11 października 1895 r.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 3 kwietnia 1924 roku, s. 182.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 341.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 30.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 14 maja 1930 roku, s. 136.
- ↑ Andrzej Pepłoński, Wywiad a dyplomacja II Rzeczypospolitej, Toruń: Mado, 2004, s. 136, ISBN 83-85228-23-3, OCLC 830660326.
- ↑ O. Ken, Mobilizacyonnoje płanirowanije i politiczeskije rieszienija (koniec 1920-ch – sieriedina 1930-ch gg.), Moskwa 2008, s. 428. Biogram informatora figuruje nawet w słowniku biograficznym sowieckiego wywiadu, zob. K. Diegtariew, A. Kołpakidi, Wnieszniaja razwiedka SSSR, Moskwa 2009, s. 663–664.
- ↑ Paweł Piotr Wieczorkiewicz Łańcuch śmierci. Czystka w Armii Czerwonej 1937-1939, Wydawnictwo RYTM, Warszawa 2001, s. 687, ISBN 83-88794-71-X. Wieczorkiewicz powołuje się na prace historyków rosyjskich: Валерий Гоголь, Виктор Андриянов Бомба для Сталина: внешняя разведка России в операциях стратегического масштаба, Москва 1993; Wyd. Газетно-журнальное объединение „Воскресенье” (Walerij Gogol, Wiktor Andrianow: Bomba dla Stalina. Wniesznaja razwiedka Rossiji w opieracyjach stratiegiczeskogo massztaba, Moskwa 1993), s. 23, ISBN 5-88528-019-3; Александр Папчинский, Михаил Тумшис Щит расколотый мечом: НКВД против ВЧК Современник, Москва 2001 (Aleksandr Papczinski, Michaił Tumszys Szczit raskołotyj mieczom. NKWD protiw WCZK Wyd.Sovremennik, 2001), s. 254–255, ISBN 5-270-01319-3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 12.
- ↑ Odznaczenia. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 96 z 29 kwietnia 1938.
- ↑ 27 listopada 1929 „za zasługi w służbie dyplomatyczno-wojskowej” M.P. z 1929 r. nr 278, poz. 644.
- ↑ Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 11, s. 299, 1936.
- ↑ Sveriges statskalender / 1940. Bihang, s. 166.
- ↑ Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 1, s. 19, 1939.
- ↑ Piotr Łossowski: Dyplomacja Drugiej Rzeczpospolitej. Z dziejów polskie służby zagraniczej. Warszawa 1992, s. 116.
- ↑ Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 6, s. 134, 1937.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Marek Kornat, Polska 1939 roku wobec paktu Ribbentrop_Mołotow. Problem zbliżenia niemiecko-sowieckiego w polityce zagranicznej II Rzeczypospolitej. Warszawa 2002, Wyd. Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, ISBN 83-915767-2-8.
- Marek Kornat, Polityka równowagi 1934–1939. Polska między Wschodem a Zachodem., Kraków: Wyd. Arcana, 2007, ISBN 978-60940-12-9, OCLC 189607581.
- Paweł Piotr Wieczorkiewicz Łańcuch śmierci. Czystka w Armii Czerwonej 1937-1939, Warszawa 2001, Wydawnictwo Rytm, ISBN 83-88794-71-X.
- Andrzej Pepłoński, Wywiad a dyplomacja II Rzeczypospolitej, Toruń: Mado, 2004, ISBN 83-85228-23-3, OCLC 830660326.
- Robert Potocki, Polityka państwa polskiego wobec zagadnienia ukraińskiego w latach 1930–1939, Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 2003, ISBN 83-917615-4-1, OCLC 830495161.
- Jan Szembek Diariusz i teki Jana Szembeka opr. Tytus Komarnicki t. 1. London 1964, Wyd. Polish Research Centre.
- Paweł Piotr Wieczorkiewicz Polscy agenci Kremla Tygodnik Wprost Numer: 51/52/2005 (1203).
- Grzegorz Mazur: Biuro Informacji i Propagandy SZP-ZWZ-AK 1939–1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1987, s. 384. ISBN 83-211-0892-X.
Media użyte na tej stronie
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Baretka Orderu św. Olafa 2 kl.
Baretka Orderu Białej Róży - Komandor I klasy
Baretka: Order Gwiazdy Rumunii (model 1877) – Kawaler – Księstwo i Królestwo Rumunii.
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Bareteka Komandora 1. klasy Orderu Wazów
Marszałek Józef Piłsudski w Bukareszcie. Od lewej widoczni: dr Lucjan Skupiewski, Józef Piłsudski, kpt. Mieczysław Lepecki, radca Tadeusz Kobylański, Izabela Szembek.
Tadeusz Kobylański, Polish officer and diplomat. 1935 - 1939 in Ministry of Foreign Affairs of Poland, close associate of Józef Beck, Polish Minister of Foreign Affairs.
Baretka: Order Zasługi Węgier (przed 1945) – odmiana wojskowa – Krzyż Komandorski z Gwiazdą (z wieńcem).
ribbon of the medal of knigt of the Order of the Crown of Italy
Baretka: Order Korony Rumunii (model 1881) – Oficer – Królestwo Rumunii.