Tadeusz Korzon

Tadeusz Korzon
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia9 listopada 1839
Mińsk, gubernia mińska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci8 marca 1918
Warszawa, Królestwo Polskie
Zawód, zajęciehistoryk

Tadeusz Korzon (ur. 9 listopada 1839 w Mińsku, zm. 8 marca 1918 w Warszawie) – polski historyk, uczestnik powstania styczniowego, wykładowca Uniwersytetu Latającego, czołowy przedstawiciel warszawskiej szkoły historycznej[1], członek honorowy Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu od 1892 roku[2], członek Towarzystwa Historycznego we Lwowie[3] oraz Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i Poznańskiego[4].

Życiorys

Po ukończeniu mińskiego gimnazjum, udał się na uniwersytet w Moskwie na studia prawnicze (1855–1859), które ukończył w dwudziestym roku życia ze stopniem kandydata. Zdolności, których dowody m.in. złożył w napisanej w 1859 po rosyjsku rozprawie, pt. Pogląd porównawczy na procedury karne: francuską i angielską, napisanej w 1859, a drukowanej w 1867 („Żurnał Minsterstwa Justicji”) zwróciły nań uwagę osób wpływowych, które chciały mu utorować drogę do objęcia katedry profesora, ale Korzon nie zdecydował się pozostać w Moskwie i osiadł w Kownie, gdzie w tamtejszym gimnazjum przez dwa lata (1859–1861) wykładał historię[1].

W 1861 został sekretarzem urzędu gubernialnego do spraw włościańskich w Kownie, gdzie był wielce użytecznym i zdobywał się na inicjatywę, przynoszącą mu zaszczyt. W okresie powstania styczniowego został skazany na przymusowe osiedlenie w Rosji. W końcu roku 1863 wyjechał do Ufy, potem do Orenburga, gdzie przebywał do sierpnia 1867. Tam wypełniały mu czas zajęcia umysłowe, prace malarskie (najwybitniejszą pamiątką pędzla Korzona z owego okresu pozostał obraz, przedstawiający widok bazaru w Orenburgu), oraz pisanie „Historii wieków średnich”[1].

Wróciwszy do kraju w 1867, z początku osiadł w Piotrkowie, jako pedagog, skąd w 1869 przeniósł się do Warszawy. Tu niepodzielnie oddał się historii, już to nauczając jej w tutejszych zakładach naukowych, już to wzbogacając literaturę sumiennymi i cennymi dziełami. Od razu zajął stanowisko jednego z najpoważniejszych i najpoczytniejszych pisarzy, umieszczając swe rozprawy oraz recenzje i sprawozdania w „Tygodniku Illustrowanym”, „Bibliotece Warszawskiej”, „Kłosach”, „Ateneum”, „Kwartalniku Historycznym” (lwowskim), „Muzeum”, „Niwie”, „Tygodniku literackim” (lwowskim) i książkach zbiorowych „Charitas”, (1894); „Dla Śląska” (1895). W kwietniu 1897 powołany na posadę bibliotekarza w Bibliotece Ordynacji Zamojskiej w Warszawie, rozpoczął swą czynność 1 lipca tegoż roku[1].

Do 1886 roku wykładał historię powszechną i handlu w Szkole Handlowej im. Leopolda Kronenberga w Warszawie[5]. Jeden z inicjatorów a później członków Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie. W latach 1906-1907 był wykładowcą historii powszechnej na Wydziale Humanistycznym TKN, którego był organizatorem i pierwszym dziekanem (1906)[6].

Korzon zajmuje jedno z najpoważniejszych miejsc w gronie historyków polskich. Wytyczył nowe drogi dla badań historycznych: jako pierwszy zaczął uwzględniać w swych pracach historycznych warunki administracyjne, ekonomiczne, finansowe, ludnościowe, w jakich się naród w opowiadanej przez niego chwili przeszłości znajdował. W uznaniu jego działalności naukowej Akademia Umiejętności w Krakowie powołała go na swego członka[1].

Pochowany został na warszawskim cmentarzu Stare Powązki[1] (kwatera T-1-18)[7].

Jego bratanica została żoną Franciszka Ksawerego Martynowskiego[8].

Wybrane publikacje

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia).
  2. ↑ Sprawozdanie z Zarządu Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu. 1909 R.40, s. 10.
  3. ↑ Fryderyk Papée, Towarzystwo historyczne 1886-1900, w: Kwartalnik Historyczny, rocznik LI, zeszyt 1-2, Lwów 1937, s. 7.
  4. ↑ M.P. z 1918 r. nr 19 Nekrolog, s. 6.
  5. ↑ Bolesław Miklaszewski, Szkoła Handlowa im. Leopolda Kronenberga, w: Leopold Kronenberg 1812-1878, oprac. Franciszek Doleżal, Warszawa 1922, s. 377.
  6. ↑ Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, s. 129 Podkarpacka BC – wersja elektroniczna
  7. ↑ Cmentarz Stare Powązki: JADWIGA KORZONOWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-12-01].
  8. ↑ Notatki literacko-artystyczne. Franciszek Martynowski. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 238 z 17 października. 
  9. ↑ Tadeusz Korzon, Historycy pozytywiści: Buckle, Draper, Kolb. Studyum krytyczne, „Biblioteka Warszawska” 1870, t. 3, s. 42–72.
  10. ↑ Tadeusz Korzon, Poranek filozofii greckiej, „Biblioteka Warszawska” 1873, t. 2, s. 474–503.
  11. ↑ Tadeusz Korzon, Ludzie przedhistoryczni. Zarys pierwotnych dziejów rodu ludzkiego, „Tygodnik Illustrowany” 1871, t. VII, nr 171, s. 170–171, nr 172, s. 186–187; nr 174, s. 198–199.

Bibliografia

  • Jolanta Kolbuszewska, Tadeusz Korzon (1839-1918). Między codziennością, nauką a służbą narodowi, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2011.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Tadeusz Korzon 1909.jpg
Tadeusz Korzon - polski historyk (1839-1918)