Tadeusz Lechnicki

Tadeusz Lechnicki

podpułkownik artylerii
Data i miejsce urodzenia	28 lutego 1892 Serebryszcze, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	1 października 1939 Janów Lubelski, Polska
Przebieg służby
Lata służby	1910–1911, 1914–1931, 1939
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	3 Dywizjon Artylerii Konnej
Stanowiska	dowódca baterii artylerii
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Późniejsza praca	Ministerstwo Spraw Zagranicznych wiceminister skarbu poseł na Sejm RP
Odznaczenia

Tadeusz Lechnicki (ur. 28 lutego 1892 w Serebryszczu, zm. 1 października 1939 w Janowie Lubelskim) – podpułkownik artylerii Wojska Polskiego, polityk OZN, wiceminister skarbu (1930–1936), poseł na Sejm V kadencji.

Życiorys

Urodził się 28 lutego 1892 w powiecie chełmskim, w rodzinie Felicjana, właściciela dóbr Święcica i Serebryszcze, i Marii z domu Hempel^[1]. Jego przyrodnim bratem był Felicjan Lechnicki, poseł i senator RP. Uczęszczał do gimnazjów w Lublinie i Warszawie. W 1910 zdał maturę i rozpoczął służbę w wojsku rosyjskim. Później studiował w Wyższej Szkole Handlowej w Wiedniu, a w latach 1912–1914 w berlińskiej Akademii Handlowej. W 1911 wstąpił do Związku Młodzieży Polskiej^[2].

Od lipca 1914 do 1 marca 1917 był oficerem w XV Korpusie artylerii rosyjskiej, później służył jako zastępca szefa wydziału mobilizacyjnego w I Korpusie w Rosji gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego. W połowie marca 1919 w Lubomlu za zgodą dowódcy Frontu Wołyńskiego generała podporucznika Edwarda Śmigły-Rydza zorganizował pluton artylerii konnej. W kwietniu został przetransportowany do wsi Hołoby, gdzie wszedł w skład grupy podpułkownika Jana Słupskiego. W maju wziął udział w walkach o Łuck, a po zajęciu miasta, wykorzystując zdobyte działa i konie, rozwinął swój pododdział do ram baterii złożonej z dwóch plutonów. 2 czerwca razem z baterią został przetransportowany na front galicyjski. W połowie sierpnia został przeniesiony do Warszawy, do dyspozycji Naczelnego Dowództwa. W kwietniu 1920 roku ponownie objął dowództwo swojej baterii, która w międzyczasie została przemianowana na 2 baterię 3 dywizjonu artylerii konnej. Wyróżnił się 5 czerwca w walce o wieś Ozierna. Od sierpnia 1919 dowodził jedną z sekcji Oddziału II Naczelnego Dowództwa. Na przełomie 1919/1920 z ramienia tego oddziału prowadził służbę wywiadowczą w Berlinie przez 8 miesięcy. W związku z obawą o dekonspirację w 1920 powrócił do kraju. W kampanii w 1920 uczestniczył jako porucznik artylerii konnej. Ciężko ranny w bitwie pod Hrubieszowem do służby wrócił w 1921, po kilkumiesięcznym pobycie w szpitalu kiedy objął szefostwo Sekcji Osad Wojskowych w Ministerstwie Spraw Wojskowych. Akcją osadnictwa kierował do 1923 kiedy, powołano go na szkolenie do Centralnej Szkoły Kawalerii, a w 1924 do 3 dywizjonu artylerii konnej^[2].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 11. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[3]. 31 marca 1924 awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 9. lokatą w korpusie oficerów artylerii. Z dniem 28 lutego 1925 został przeniesiony w stan nieczynny na 12 miesięcy bez prawa do poborów^[4]. Z dniem 1 marca 1928 został powołany ze stanu nieczynnego z równoczesnym oddaniem do dyspozycji komendanta kadry oficerów artylerii^[5][6].

1 stycznia 1928 rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, w marcu tego roku został kierownikiem referatu niemieckiego w resorcie. W 1930 objął funkcję zastępcy naczelnika Wydziału Zachodniego MSZ. W związku z tym w 1930 prowadził polsko-niemieckie rozmowy na temat incydentów granicznych. Od 1932 był szefem Biura Ekonomicznego Prezydium Rady Ministrów Z dniem 30 listopada 1931 roku został przeniesiony z dyspozycji Ministra Spraw Zagranicznych w stan spoczynku^[7][8]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”^[9].

W latach 1934–1936 był wiceministrem skarbu. Był także działaczem Centralnego Towarzystwa Organizacji i Kółek Rolniczych.

W 1938 został wybrany do Sejmu z okręgu nr 36. W izbie był przewodniczącym komisji spraw zagranicznych oraz komisji przemysłu i handlu. Był członkiem zarządu koła parlamentarnego Obozu Zjednoczenia Narodowego i Rady Naczelnej Obozu. 17 sierpnia 1939, w czasie zagrożenia wybuchem konfliktu zbrojnego, wygłosił w Oslo przemówienie podczas kongresu Unii Międzyparlamentarnej, w którym podkreślił, iż Polska pragnie pokoju, bo jest do niego przywiązana, lecz i gotowa jest do obrony^[10]. Jest autorem książek: „O jasny program i zwarte działanie. I. Rolnictwo” (1937), „Problem centralny. Uwagi programowe” (1938). Ożenił się z Hanną z domu Drecką, która w posagu wniosła gospodarstwo niedaleko Piask. Małżeństwo było bezdzietne^[8].

Po agresji III Rzeszy na Polskę powrócił do służby wojskowej, był komendantem placu podczas obrony Twierdzy Brześć. Pod koniec września 1939 znalazł się w grupie pułkownika Zieleniewskiego. Pełnił funkcję oficera sztabu. 29 września 1939 roku w czasie szturmu na więzienie w Janowie Lubelskim został ciężko ranny. Zmarł 1 października w szpitalu. Pochowany na cmentarzu w Piaskach^{[11][12][13][2]}.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3227 (1922)^[14]
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)^[15]
• Krzyż Niepodległości (24 października 1931)^[16]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)^[17]
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie: po raz pierwszy w 1922)^[18]
• Złoty Krzyż Zasługi (9 listopada 1931)^[19]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej
• Medal Międzysojuszniczy „Médaille Interalliée”

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej. Jacek Majchrowski (red.). Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, 1994. ISBN 83-7066-569-1.
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.

Linki zewnętrzne

• Tadeusz Lechnicki, Bazy bibliograficzne. Biblioteka Sejmowa.
• Tadeusz Lechnicki, Stankiewicze.
• Tadeusz Lechnicki – publikacje w bibliotece Polona