Tadeusz Nowak (pisarz)

Tadeusz Nowak
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 listopada 1930
Sikorzyce

Data i miejsce śmierci

10 sierpnia 1991
Skierniewice

Zawód, zajęcie

pisarz

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Tadeusz Nowak (ur. 11 listopada 1930 w Sikorzycach, gm. Wietrzychowice, zm. 10 sierpnia 1991 w Skierniewicach) – polski poeta i prozaik, tłumacz m.in. literatury rosyjskiej i węgierskiej.

Życiorys

Tadeusz Nowak urodził się na ziemi tarnowskiej, w widłach Wisły i Dunajca, we wsi, która w tamtych czasach należała do powiatu dąbrowskiego (15 km na zachód od Dąbrowy Tarnowskiej), a obecnie do powiatu tarnowskiego (25 km na północny zachód od Tarnowa). Naukę w liceum rozpoczął w I Liceum Ogólnokształcącym im. Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie, w roku szkolnym, który rozpoczął się tam 12 lutego 1945 r. W twórczości często nawiązywał do swojego miejsca pochodzenia - do ziemi tarnowskiej i rodzinnej wsi. Tam rozgrywały się akcje większości jego opowiadań i powieści[1].

Absolwent filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim (1948–1954). W 1948 opublikował pierwszy wiersz w tygodniku „Wici”. W 1953 wydał pierwszy tomik poezji Uczę się mówić, a w 1956 tomik Prorocy już odchodzą. W 1953 podpisał rezolucję ZLP w sprawie procesu krakowskiego. Od 1954 należał do PZPR[2]. Członek ZLP od 1956. Na przełomie lat 50. i 60. XX w. związany był z grupą poetycką Muszyna[3]. Oprócz działalności poetyckiej artysta zajmował się także prozą, czego przykładem są zbiory opowiadań W puchu Alleluja czy powieści Takie większe wesele, A jak królem, a jak katem będziesz, Diabły, Dwunastu, Prorok, Wniebogłosy.

Tadeusz Nowak zasiadał także w kolegium redakcji oraz radzie redakcyjnej Tygodnika Kulturalnego w latach 1968–1986, kiedy redaktorem naczelnym tego ogólnopolskiego tytułu kulturalno-literackiego był Stanisław Adamczyk. Dwukrotny Laureat Nagrody im. Stanisława Piętaka: w 1965 roku za tom poezji Ziarenko trawy oraz w 1969 roku za powieść A jak królem, a jak katem będziesz. Nagrodzony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[2].

W sierpniu 1991, po długotrwałej chorobie, zmarł na zawał serca w szpitalu w Skierniewicach.

W 1999 profesor Stanisław Balbus wydał jego dwie niedokończone powieści: Jak w rozbitym lustrze oraz Jeszcze ich słyszę, widzę jeszcze. Powieści Tadeusza Nowaka utrzymane są w baśniowo-balladowej konwencji, sięgają do pokładów literatury ludowej, kreując świat pełen prastarych archetypów i motywów biblijnych. Są zaliczane do tzw. nurtu wiejskiego[4].

Wybrana twórczość

  • Uczę się mówić (1953)
  • Porównania (1954)
  • Prorocy już odchodzą (1956)
  • Jasełkowe niebiosa (1957)
  • Ślepe koła wyobraźni (1958)
  • Psalmy na użytek domowy (1959)
  • Kolędy stręczyciela (1962)
  • Obcoplemienna ballada (1963)
  • Ziarenko trawy (1964)
  • W jutrzni (1966)
  • Takie większe wesele (1966)
  • A jak królem, a jak katem będziesz (1968)
  • Psalmy (1971)
  • Diabły (1971)
  • Dwunastu (1974)
  • Półbaśnie (1976)
  • Prorok (1977)
  • Wiersze wybrane (1978)
  • Wniebogłosy (1982)
  • Pacierze i paciorki (1988)
  • Za snem, za jawą, za pacierzem (2000)

Kompozycje z tekstami Tadeusza Nowaka

Przypisy

  1. Tadeusz Nowak | Życie i twórczość | Artysta, Culture.pl [dostęp 2020-12-07] (pol.).
  2. a b Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 676. ISBN 83-223-2073-6.
  3. Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku. Grzegorz Gazda (redaktor). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 348-349. ISBN 978-83-01-15724-1.
  4. Z Tadeuszem Nowakiem rozmawia Zbigniew Taranienko, „Literatura” nr 19 (65) 1973.

Bibliografia

  • Jan Zdzisław Brudnicki: Tadeusz Nowak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1978.
  • Stanisław Balbus: Poezja w czasie marnym. Kraków: 1992.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Tadeusz Nowak Polish poet.jpg
Tadeusz Nowak, Polish poet, 1930-1991