Tadeusz Nowierski

Tadeusz Nowierski

3 zwycięstwa
podpułkownik pilot
Data i miejsce urodzenia	22 czerwca 1907 Piotrków Trybunalski
Data i miejsce śmierci	2 kwietnia 1983 Warszawa
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego, RAF
Jednostki	2 pułk lotniczy, dywizjon 609 RAF, dywizjon 308
Stanowiska	dowódca
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa, kampania wrześniowa, bitwa o Anglię
Odznaczenia

Tadeusz Nowierski (ur. 22 czerwca 1907 w Piotrkowie Trybunalskim^[1] lub Warszawie^[2], zm. 2 kwietnia 1983 w Warszawie^[3]) – podpułkownik pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, uczestnik kampanii wrześniowej i bitwy o Anglię, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Życiorys

Tadeusz Nowierski był synem Ludomira (zm. 18 stycznia 1925 w Warszawie^[4]), porucznika lekarza Legionów Polskich i majora lekarza rezerwy Wojska Polskiego, odznaczonego Krzyżem Walecznych i pośmiertnie Krzyżem Niepodległości. Uczęszczał do I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie Trybunalskim, jednak przerwał naukę i wstąpił do wojska. Ukończył Szkołą Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 15 października 1935 i 5. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa, grupa liniowa^[5]. Był instruktorem lotnictwa^[1]. W 1938 roku został przeniesiony do 2 pułku lotniczego w Krakowie^[2] i przydzielony do 24 eskadry liniowej na stanowisko pilota^[6]. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 i 20. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa, grupa liniowa^[7][8].

W czasie kampanii wrześniowej pilotował jednego z 6 Karasi, które 3 września zadały duże straty niemieckiej kolumnie XVI Korpusu zdążającej z Częstochowy w kierunku Piotrkowa^[1]. Był jednym z trzech pilotów, którzy 15 września podjęli się dostarczenia bezpośredniego rozkazu od marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza do dowódcy obrony Warszawy, gen. Juliusza Rómmla^[1]. Z lotniska pod Młynowem (w powiecie dubieńskim, dziś na Ukrainie)^[1] przeleciał na niskim pułapie do Warszawy i wykonał zadanie^[2]. Udało mu się też wrócić, a następnie przedostać się przez Rumunię do Francji^[2].

W 1940 roku znalazł się w Wielkiej Brytanii, gdzie otrzymał numer służbowy RAF 76803^[9] i został przydzielony do 609 dywizjonu Royal Air Force^[2]. Z powodu trudnego do wymówienia nazwiska nazywany był tam „Novi”^[1]. Jeden z brytyjskich pilotów dywizjonu 609, David Moore Crook napisał, że dwaj Polacy, Novi and Osti [czyli Tadeusz Nowierski i Piotr Ostaszewski] byli wspaniałymi kolegami i wszyscy ich podziwialiśmy […]. Obaj byli bardzo spokojni, o pięknych manierach, i obaj byli świetnymi pilotami […]. Z pewnością byli jednymi z najdzielniejszych ludzi, jakich kiedykolwiek poznałem.^[10]

Mustang używany przez mjr. Tadeusza Nowierskiego w okresie, gdy był dowódcą 2 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego

13 sierpnia 1940 odniósł swoje największe zwycięstwo^[1], zestrzeliwując jednego dnia dwa messerschmitty Bf 109^[2].

Po przejściu do Polskich Sił Powietrznych od stycznia do kwietnia 1942 roku był dowódcą dywizjonu 308, a w 1943 roku dowódcą 2 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego^[2]. Pod koniec wojny został wysłany do Stanów Zjednoczonych^[1]. Służbę wojskową zakończył w stopniu podpułkownika^[1].

Na tzw. liście Bajana Tadeusz Nowierski jest sklasyfikowany na pozycji 70. – ma 3 pewne zestrzelenia samolotów i jedno prawdopodobne, a ponadto 6 1/2 uszkodzeń^[11].

W 1947 roku Nowierski wrócił do Polski. Aresztowany 4 czerwca 1948 roku, tego samego dnia co Stanisław Skalski^[1], został zwolniony po dwóch latach^[12]. Pracował jako taksówkarz^[2], potem prowadził wraz z synem^[1] warsztat ślusarski^[13]. Zmarł 2 kwietnia 1983^[2], został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie^[1] (kwatera 274-1-11/12)^[14].

Ordery i odznaczenia

13 czerwca 1941 roku otrzymał z rąk gen. Władysława Sikorskiego Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari^[1]. Ponadto został odznaczony Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)^[1], czterokrotnie Medalem Lotniczym^[15] oraz brytyjskim Distinguished Flying Cross^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

Linki zewnętrzne

• Fragment wspomnień Tadeusza Nowierskiego w serwisie Lotnicza Polska
• Zdjęcia Tadeusza Nowierskiego i informacje o nim w serwisie Aircrew Remembered (ang.)
• Nowierski – bohater Bitwy o Anglię, dostęp: 2019-03-02, (pol.)