Tadeusz Ochęduszko

Tadeusz Ochęduszko

major piechoty
Data i miejsce urodzenia	19 listopada 1897 Jaćmierz
Data i miejsce śmierci	22 grudnia 1979 Wrocław
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier, Wojsko Polskie, Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	45 Pułk Piechoty Austro-Węgier 3 Batalion Strzelców Sanockich 2 Pułk Strzelców Podhalańskich Batalion KOP „Wołożyn” 17 Pułk Piechoty Batalion ON „Rzeszów” Pociąg Pancerny „F” Centrum Wyszkolenia Piechoty
Stanowiska	dowódca plutonu komendant obwodowy PW dowódca batalionu dowódca pociągu pancernego
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Tadeusz Jan Ochęduszko (ur. 19 listopada 1897 w Jaćmierzu, zm. 22 grudnia 1979 we Wrocławiu) – major piechoty Wojska Polskiego II RP i Polskich Sił Zbrojnych.

Życiorys

Urodził się jako Tadeusz Ochęduszko 18 listopada 1897 w Jaćmierzu^[a][1]. Był synem Zygmunta i Domiceli z domu Jasiewicz^[1][2]. Podczas I wojny światowej został zmobilizowany do c. i k. armii i służył w szeregach 45 pułku piechoty, biorąc udział w działaniach na frontach włoskim i albańskim, dosłużył stopnia chorążego^[2].

Dekretem Wodza Naczelnego Józefa Piłsudskiego z 19 lutego 1919 jako były oficer armii austro-węgierskiej został przyjęty do Wojska Polskiego z dniem 1 stycznia 1918 wraz z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika ze starszeństwem z 1 lutego 1918^[3] i rozkazem z tego samego dnia 19 lutego 1919 Szefa Sztabu Generalnego płk. Stanisława Hallera mianowany komendantem plutonu kkm (kompanii karabinów maszynowych)^[4]. W stopniu podporucznika był dowódcą plutonu ciężkich karabinów maszynowych w szeregach 3 batalionu Strzelców Sanockich podczas wojny polsko-ukraińskiej^[2]. Od 1919 był oficerem 2 pułku Strzelców Podhalańskich, wraz z którym uczestniczył w walkach wojny polsko-bolszewickiej^[2]. W okresie pokoju w latach 20. i w pierwszej połowie lat 30. był oficerem zawodowym 2 pułku Strzelców Podhalańskich stacjonującego w Sanoku^[5][6][7][8]. Został awansowany do stopnia porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919^[9], a następnie do stopnia kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924^[10][11][12]. W 1928 pełnił funkcję Komendanta Obwodowego Przysposobienia Wojskowego w Sanoku^[13]. Wraz z kpt. Marianem Warmuzkiem był także przydzielony do nauki w sanockim gnieździe Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, gdzie działał osobny oddział Przysposobienia Wojskowego^[14]. W marcu 1934 został przeniesiony do batalionu KOP „Wołożyn”^[2]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 27. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[15]. Od marca 1937 służył w 17 pułku piechoty w Rzeszowie^[2]. W 1939 był dowódcą Rzeszowskiego Batalionu ON i równocześnie komendantem 17 Obwodu Przysposobienia Wojskowego w Rzeszowie przy 17 pp^[16][17]. Batalion wszedł w skład 3 Brygady Górskiej. W latach 30. był uprawniony do protokołowania „Górskiej Odznaki PZN” (1937)^[18].

Po wybuchu II wojny światowej w trakcie kampanii wrześniowej batalion „Rzeszów” ON był składową Podkarpackiej Brygady Obrony Narodowej w Armii „Karpaty”^[2]. Na stanowisku dowódcy batalionu ON brał udział w walkach z Niemcami toczonymi w okolicach Zagórza i Leska do 19 września 1939^[2]. Po przedostaniu się na Węgry został tam internowany^[2]. W tym czasie sporządził dziennik dowodzonego przez siebie rzeszowskiego batalionu ON za czas od 27 sierpnia do 19 września^[2]. Zbiegł w maju 1940, trafił do Francji, a następnie w czerwcu 1940 do Wielkiej Brytanii^[2]. Został oficerem Polskich Sił Zbrojnych^[2]. Na przełomie 1941/42 sprawował stanowisko dowódcy Pociągu Pancernego „F” (w Barnstaple, Devon) w strukturze II Dywizjonu Pociągów Pancernych^[2]. Od czerwca 1944 służył jako wykładowca w Centrum Wyszkolenia Piechoty^[2].

Po wojnie w 1947 powrócił do Polski, zamieszkał w Gdańsku, a później osiadł we Wrocławiu^[2]. Był zatrudniony m.in. we wrocławskim Przedsiębiorstwie Geologicznym^[2]. W 1969 przeszedł na emeryturę^[2].

Zmarł 22 grudnia 1979 we Wrocławiu^[2]. Został pochowany w tym mieście na cmentarzu św. Wawrzyńca^[19][2].

2 stycznia 1924 w Sanoku jego żoną została Janina Ludwika z domu Borczyk (ur. 15 kwietnia 1902, siostra Czesława; świadkami na ich ślubie byli Bronisław Prugar-Ketling i Ryszard Zacharski^[1][20]), z którą miał dzieci Ludwika (ur. 1925) i Krystynę (ur. 1928)^[2].

W 2011 pamiątki po majorze Tadeuszu Ochęduszce zostały przekazany przez jego krewnych do Muzeum Historycznego w Sanoku^[2].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Walecznych
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[21]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[21]
• Państwowa Odznaka Sportowa (przed 1933)^[21]
• Odznaka Strzelecka (przed 1933)^[21]
• Odznaka „Przyczółek Kijów” (za wyprawę kijowską 1920)^[2]
• Odznaka pamiątkowa 2 pułku Strzelców Podhalańskich (przed 1933)^[21]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Tadeusz Ochęduszko. myheritage.pl. [dostęp 2017-01-10].