Tadeusz Perkitny

Tadeusz Perkitny

Data urodzenia	31 maja 1902
Data śmierci	7 sierpnia 1986
Zawód, zajęcie	technolog drewna
Odznaczenia

Tadeusz Perkitny (ur. 31 maja 1902, zm. 7 sierpnia 1986) – profesor doktor habilitowany, technolog drewna.

Życiorys

W latach 1909-1918 uczęszczał do poznańskiego Gimnazjum Fryderyka Wilhelma. Rodzice dali młodemu Perkitnemu patriotyczne wychowanie. Jako uczeń niemieckiej szkoły, już od 1913 uczestniczył w działalności samokształceniowej Towarzystwa Tomasza Zana^[1].

Wraz z Leonem Mroczkiewiczem odbył w latach 1926–1930 podróż dookoła świata, podczas której pracował głównie w lasach i przemyśle drzewnym. Wyprawę tę opisał w książkach pt. Z setką złotych dookoła świata i Okrążmy świat raz jeszcze. W roku 1934 jako asystent-wolontariusz napisał pracę doktorską pt. Badania nad nasycaniem bielu sosnowego zanurzonego w wodzie.

W kampanii wrześniowej porucznik Tadeusz Perkitny wziął udział jako dowódca kompanii łączności 15 Dywizji Piechoty, na szlaku Bydgoszcz – Brzoza – Brześć Kujawski – Gąbin – Puszcza Kampinoska. Do końca wojny przebywał w niemieckiej niewoli.

Zainteresowania

Interesował się następującymi zagadnieniami: kurczenie się drewna, naprężenia wilgotnościowe w drewnie i kompleksowe deformacje drewna. Jako pierwszy na świecie podjął badania reologicznych właściwości drewna w warunkach zmiennej wilgotności. Uważany bywa za ojca doświadczeń nad ciśnieniem pęcznienia drewna. Jego działalność ściśle związana była z przemysłem. W ramach walki z powojennymi trudnościami rynkowymi podjął badania nad nowymi klejami (np. Alpit, Krezolit, Igelit, czy Fortel), a także udoskonalaniem starych. Badał wytrzymałość oraz wodoodporność sklejek, a także wypracowywał nowe metody badań spoin klejowych. Badania jego zespołu doprowadziły do wytworzenia lignofolu skrawkowego - drobnowymiarowego drewna warstwowego o maksymalnie ulepszonych właściwościach. Opracował nową metodę sklejania forniru nasyconego olejem maszynowym, czyli tzw. lignofolu samosmarowego (polski patent). Produkt ten wyparł z produkcji czółenek tkackich drogie drewna importowane. W zespole opracował nową metodę użytkowania drobnych odpadów drzewnych poprzez tworzenie z nich dowolnie formowanych elementów i przedmiotów (kolejny polski patent). Metodę wykorzystywały Bydgoskie Zakłady Sklejek do masowej produkcji obrzeży kół sterowych traktorów Ursus. Następnym patentem objęto całkowicie nową metodę klejenia i jednoczesnego impregnowania wielkowymiarowych elementów drewnianych (tzw. metoda Imperkol). Była ona wykorzystywana przez kilkanaście lat w przemysłowej produkcji dębowo-sosnowych prowadników szybowych dla górnictwa węglowego, a także (w Klosterfelde koło Berlina) przez cztery lata do potokowego klejenia i jednoczesnej impregnacji około 120.000 podkładów kolejowych rocznie^[2].

Osiągnięcia

Doktor honoris causa Wydziału Technologii Drewna Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu (1982) i Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Jest autorem ok. 100 publikacji w specjalistycznej prasie krajowej i zagranicznej oraz 19 patentów. W roku 1992 powstała Wielkopolska Fundacja Naukowa im. Tadeusza Perkitnego, wspierająca interdyscyplinarne badania z dziedziny rolnictwa, leśnictwa, drzewnictwa i ochrony środowiska.

Nazwisko Perkitnego i jego fotografia zostało umieszczone w publikacji Physik des Holzes und der Holzwerkstoffe Petera Niemza z 1993, jako jedynego Polaka^[2].

Był autorem wystawianej w Polsce w latach 1945-1946 sztuki Droga do źródeł^[3].

Pochowany na cmentarzu św. Jana Vianneya w Poznaniu^[4] (kw. św. Barbary-rząd 17-grób 4).

grób prof. Tadeusza Perkitnego na cmentarzu Sołackim

Odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi (1954, za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie przemysłu drzewnego)^[5]
• Odznaka „Racjonalizator Produkcji” (1952)^[6]

Przypisy

Bibliografia

• Joanna Nowaczyk: Gdy księżyc odmienił się złoty... (pol.). [dostęp 2011-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].