Tadeusz Pióro (generał)

Tadeusz Pióro

generał brygady
Data urodzenia	23 kwietnia 1920
Data i miejsce śmierci	20 kwietnia 2010 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1943–1967
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Czerwona ludowe Wojsko Polskie
Jednostki	1 BA, 34 pal, POW
Stanowiska	dowódca baterii, dywizjonu i pułku artylerii, szef sztabu okręgu wojskowego
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Tadeusz Szymon Pióro herbu Bończa (ur. 23 kwietnia 1920 w Warszawie, zm. 20 kwietnia 2010^[1] w Warszawie) – doktor nauk wojskowych, generał brygady Wojska Polskiego, historyk wojskowości, publicysta.

Życiorys

Był synem Elżbiety i Jana, pułkownika lekarza Wojska Polskiego, zamordowanego w Charkowie. W 1938 roku złożył maturę w Gimnazjum im. Słowackiego w Przemyślu. Do czerwca 1939 roku ukończył Wołyńską Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii w Włodzimierzu Wołyńskim i odbył staż w 22 pułku artylerii lekkiej w Przemyślu. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku jego oddział został rozbity, a on sam z grupą żołnierzy dostał się w rejonie Lwowa do niewoli radzieckiej. Po ucieczce z transportu wrócił do Przemyśla, a później przeniósł się do Lwowa, w którym rozpoczął studia na Wydziale Naftowym Lwowskiego Instytutu Politechnicznego i pracę zarobkową w rafinerii naftowej w charakterze robotnika. Naukę przerwał, ponieważ został wcielony do batalionu budowlanego (strojbatu).

Pod koniec maja 1941 roku został wcielony do (222?) zmotoryzowanego pułku strzelców Armii Czerwonej stacjonującego w stanicy Ust'-Łabińskaja, w rejonie Krasnodaru. Po ataku Niemiec na ZSRR przeniesiony został w rejon Kijowa do 363 Samodzielnego batalionu budowlanego. Jego jednostka, tzw. strojbat, zajmowała się kopaniem łopatami rowów przeciwpancernych, została później wycofana do Nowoczerkaska.

W Nowoczerkasku zatrudniony został w fabryce armat. Pracował dwanaście godzin na dobę obsługując młot pneumatyczny bez środków ochrony słuchu. Jesienią 1941 roku zdezerterował z Armii Czerwonej z zamiarem wstąpienia do „Armii Andersa”. Po trzech tygodniach „podróży” dotarł do Władykaukazu (ówcześnie – Ordżonikidze). Zatrudniony został w stanicy Archonskaja położonej na północny wschód od Władykaukazu przy zwózce drzewa z lasu. W sierpniu 1942 roku przeniósł się do Gori w Gruzji, gdzie przyjęto go do fabryki konserw. Nadal chciał dołączyć do polskiego wojska. Gdy dowiedział się, że jest formowana Armia Berlinga, wysłał telegram do Moskwy, na który w odpowiedzi we wrześniu 1943 roku został wcielony do I Korpusu Polskiego w Sielcach w stopniu podporucznika. Dowodził baterią sztabową w 1 Brygadzie Artylerii Armat. Przeszedł szlak bojowy od Smoleńska do Warszawy. Od października 1944 do maja 1945 roku był słuchaczem kursu dowódców dywizjonów w Wyższej Szkole Artylerii w Leningradzie. W maju 1945 roku objął stanowisko dowódcy dywizjonu artylerii w Bydgoszczy, zaś w grudniu 1946 został dowódcą 34 pułku artylerii lekkiej w Szczecinie. Awansowany do stopnia majora w 1946 roku. Stamtąd został skierowany do Wyższej Akademii Wojskowej im. Woroszyłowa w Moskwie, gdzie studiował od marca 1948 do kwietnia 1950 roku.

Po powrocie do Polski mianowany podpułkownikiem, w lipcu 1950 roku został przydzielony do Zarządu Operacyjnego Sztabu Generalnego, a od kwietnia 1956 roku był przedstawicielem Sztabu Generalnego przy Zjednoczonym Dowództwie Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego. W 1957 roku mianowany generałem brygady. W marcu 1959 roku został szefem Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy.

We wrześniu 1963 roku na własną prośbę został przeniesiony na stanowisko zastępcy komendanta Akademii Sztabu Generalnego. W latach 1967–1968 występował w obronie oficerów pochodzenia żydowskiego zwalnianych z pracy, za co sam został usunięty z wojska w lipcu 1967 roku Przez jakiś czas kontynuował rozpoczętą wiele lat wcześniej współpracę z tygodnikiem Polityka, jednak nie pod swoim nazwiskiem – miał zakaz publikowania. Pod koniec lat siedemdziesiątych zaczął pracować jako dziennikarz w Słowie Powszechnym. 23 sierpnia 1980 roku dołączył do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami^[2].

Pisarz wojskowy, autor książek Armia ze skazą (1994) i Broń jądrowa. Geneza, działanie, skutki (tom 190 serii wydawniczej Omega, 1971).

Odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy (1946)^[3] i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B22-4-26)^[4].

Awanse

• podporucznik - 1943
• porucznik - 1944
• kapitan - 1945
• major - 1946
• podpułkownik - 1947
• pułkownik - 1950
• generał brygady - 1957

Przypisy

Bibliografia

• Henryk P. Kosk, Generalicja polska, t. 2, Oficyna Wydawnicza Ajaks, Pruszków 2001
• Tadeusz Pióro: Armia ze skazą. W Wojsku Polskim 1945-1968 (wspomnienia i refleksje). Warszawa: Czytelnik, 1994.
• Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, tom III: M–S, Toruń 2010, s. 190-192 (z fotografią)