Tadeusz Sokół
 Tadeusz Sokół (ze zbiorów NAC) | |
 porucznik | |
| Data i miejsce urodzenia | 15 czerwca 1914 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1939–1945 |
| Siły zbrojne | Wojsko Polskie, Związek Walki Zbrojnej, Polskie Siły Zbrojne, Armia Krajowa |
| Jednostki | 12 Dywizja Piechoty (II RP), 25 Pułk Piechoty (PSZ), 3 Dywizja Strzelców Karpackich, Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich, 2 Pułk Piechoty Legionów Armii Krajowej |
| Stanowiska | młodszy oficer w oddziale przeciwpancernym, dowódca kompanii |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca | lekarz pediatra, pulmonolog |
| Odznaczenia | |
 _BAR.svg){kind=small}  | |
Tadeusz Sokół vel Tadeusz Charkowski pseud.: „Bug 2”, „Irkus 2” (ur. 15 czerwca 1914 w Czaharach Hrycowieckich (powiat zbaraski), zm. 21 czerwca 1980 w Warszawie) – polski lekarz pediatra, pulmonolog, porucznik piechoty Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, cichociemny.
Życiorys
Był synem Józefa, rolnika, i Pauliny z domu Nahaj. Po ukończeniu II Państwowego Gimnazjum w Tarnopolu i zdaniu matury w 1935 roku kontynuował naukę w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 12 Dywizji Piechoty. W latach 1936–1939 studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[2].
Dostawszy przydział mobilizacyjny do 51 pułku piechoty Strzelców Kresowych we wrześniu 1939 roku przedzierał się do swojego pułku. Został przydzielony w Złoczowie do Ośrodka Zapasowego 12 Dywizji Piechoty. 19 września uczestniczył w bitwie z wojskami radzieckimi w Monasterzyskach, gdzie został wzięty do niewoli.
Po ucieczce z niewoli wstąpił do ZWZ, jednak 26 kwietnia 1940 roku opuścił Lwów celem przekroczenia granicy polsko-węgierskiej. Został aresztowany przez siły radzieckie i był więziony w Stanisławowie, Starobielsku i Moskwie. Następnie został zesłany do łagrów Jercewo, Mostowica i Onofrówka w obwodzie archangielskim. 18 listopada 1941 roku został zwolniony w wyniku podpisania układu Sikorski-Majski. Od 12 lutego 1942 roku służył w 1 kompanii karabinów maszynowych 25 pułku piechoty 9 Dywizji Piechoty. W Palestynie 5 maja został przeniesiony do IV batalionu 3 Dywizja Strzelców Karpackich jako młodszy oficer w oddziale przeciwpancernym, a od 21 marca 1943 roku służył w sztabie Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich.
Zgłosił się do służby w kraju. Po przeszkoleniu w dywersji został zaprzysiężony 29 marca 1944 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzutu dokonano w nocy z 21 na 22 września 1944 roku w ramach operacji „Przemek 1” dowodzonej przez por. naw. Stanisława Kleybora (zrzut na placówkę odbiorczą „Rozmaryn” w pobliżu majątku Czaryż). Został przydzielony do Okręgu Radom-Kielce AK na dowódcę 5 kompanii II batalionu 2 pułku piechoty Legionów AK, z którym brał udział w kilku bitwach z Niemcami. W październiku miał zostać oficerem ds. zleceń specjalnych komendanta Okręgu Kraków, jednak nie udało mu się dotrzeć do Krakowa. Do rozwiązania AK był instruktorem dywersji w jej terenowych oddziałach.
Po ujawnieniu się w Warszawie został w lecie 1945 roku aresztowany przez UB i skazany na 4 lata więzienia za członkostwo w AK. Na mocy amnestii został zwolniony z więzienia wiosną 1947 roku.
W październiku 1947 roku dostał się na III rok Wydziału Medycznego Uniwersytetu Wrocławskiego, w latach 1949–1950 kontynuował studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego, które ukończył w 1952 roku. Pracował jako lekarz pediatra w Nowym Sączu[2]. Był organizatorem przychodni przeciwalergicznej w tym mieście.
Zmarł w Warszawie, został pochowany na cmentarzu w Nowym Sączu[2]. W 1947 ożenił się z Danutą Marią (ur. w 1918 roku). Nie mieli dzieci.
Awanse
- podporucznik – 1938
- porucznik – 22 września 1944 roku.
Odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi
- Złota Odznaka Zasłużonego dla Rozwoju Sądecczyzny.
Przypisy
- ↑ Według „Biuletynu Koła Lwowian w Londynie” urodził się w Maksymówce w powiecie tarnopolskim.
- ↑ a b c Żałobna karta. „Biuletyn”. Nr 38, s. 100, Czerwiec 1980. Koło Lwowian w Londynie.
Bibliografia
- Sokół Tadeusz. W: Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 3. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „ostoja”, 2002, s. 98–99. ISBN 83-910535-4-7.
- Krzysztof A. Tochman: Sokół Tadeusz. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 40. Warszawa – Kraków: Instytut Historii PAN, 2000, s. 232–233. ISBN 83-86301-85-6.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1984, s. 411. ISBN 83-211-0537-8.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 250–251.
Media użyte na tej stronie
Naramiennik porucznika Wojska Polskiego (1919-39).
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
Tadeusz Sokół – cichociemny