Tadeusz Szczurkiewicz

Tadeusz Szczurkiewicz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 listopada 1895
Pilzno

Data i miejsce śmierci

6 grudnia 1984
Poznań

profesor nauk społecznych
Specjalność: socjologia
Alma Mater

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Doktorat

1931

Profesura

1963

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy II klasy Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal Komisji Edukacji Narodowej

Tadeusz Szczurkiewicz (ur. 20 listopada 1895 w Pilźnie, zm. 6 grudnia 1984 w Poznaniu) – polski socjolog.

Życiorys

Wykształcenie i działalność naukowa

Był synem Władysława (inżynier budowy dróg i mostów) oraz Marii z Grohmannów[1]. Uczęszczał do IV Gimnazjum w Krakowie, maturę zdał w 1914 w Gorlicach. Po wybuchu I wojny światowej został powołany do wojska austriackiego, w którym służył w latach 1915–1918. Po wojnie przez rok odbywał służbę w wojsku polskim.

Studiował filozofię i filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim (1919–1921), potem filozofię kultury i socjologię na Uniwersytecie Poznańskim, gdzie jego wykładowcami byli m.in. Florian Znaniecki, Jan Stanisław Bystroń i Stefan Błachowski.

W 1931 uzyskał na Uniwersytecie Poznańskim stopień doktora summa cum laude, tematem rozprawy doktorskiej była Sugestia społeczna, a promotorem Florian Znaniecki. Habilitację uzyskał w 1939 roku na podstawie rozprawy Rasa, środowisko, rodzina.

Na Uniwersytecie Poznańskim pracował od 1919 , początkowo jako zastępca asystenta, w latach 1931–1939 prowadził wykłady z socjologii. W czasie II wojny światowej pracował jako urzędnik w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie. Zaangażował się w tajne nauczanie na Uniwersytecie Ziem Zachodnich, Uniwersytecie Warszawskim i w Wolnej Wszechnicy[2].

Po 1944 pracował jako robotnik w Krzystkowicach.

1 września 1945 został prowizorycznie powołany przez rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika na stanowisko profesora nadzwyczajnego. Tytuł profesora otrzymał w 1963 roku. W latach 1945–1950 był kierownikiem zorganizowanej przez siebie Katedry Socjologii na Wydziale Prawno-Ekonomicznym UMK. Od 1957 do przejścia na emeryturę w 1966 roku kierował Katedrą Historii Filozofii i Myśli Społecznej UMK. Jednocześnie, wobec przeprowadzki Floriana Znanieckiego do USA, odtwarzał po wojnie socjologię poznańską, którą kierował w latach 1945-1957[3]. Na emeryturze pracował m.in. na Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Pochowany na cmentarzu komunalnym Junikowo w Poznaniu[4].

Działalność polityczna

Od 1945 do 1947 należał do Stronnictwa Demokratycznego[1]. W listopadzie 1947 wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej, a następnie do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[1]. Był delegatem na II zjazd PZPR[1]. Wchodził w skład Komitetu Uczelnianego tej partii na Uniwersytecie Poznańskim[5]. Od 1957 do 1966 zasiadał w zespole socjologicznym Sekcji Filozoficzno-Socjologicznej Komisji Nauki KC PZPR[1].

Odznaczenia

Został odznaczony: Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1975), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem 10-lecia Polski Ludowej, Medalem Komisji Edukacji Narodowej[1].

Zainteresowania

Jego głównym obszarem badawczym był zakres teorii i historii socjologii w powiązaniu z historią filozofii i myśli społecznej.

Dzieła

  • Rasa, środowisko, rodzina (1938)
  • Studia socjologiczne (1969)

Przypisy

  1. a b c d e f Spuścizna Tadeusza Szczurkiewicza w Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk. Inwentarz archiwalny, oprac. M. Boksa, Poznań 2013. [dostęp 2017-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-21)].
  2. J. Pawlak, Profesor Tadeusz Szczurkiewicz, "Acta Universitatis Nicolai Copernici. Filozofia", 1993, 14 (250), s. 5.
  3. Janusz Ziółkowski, Pięćdziesiąt lat socjologii w Poznaniu, „Studia Socjologiczne”, 2 (37), 1970, s. 5-27.
  4. Położenie grobu na mapie. [dostęp: 11 VI 2017 r.]
  5. Elżbieta Mania, Znaczenie POP PZPR w procesie sowietyzacji uczelni (1948-1956). Przypadek Uniwersytetu Poznańskiego, [w:] „Letnia szkoła historii najnowszej 2011” (red. Przemysław Gasztolda-Seń, Łukasz Kamiński), Warszawa 2012, s. 24,

Bibliografia

Literatura uzupełniająca

Media użyte na tej stronie