Tadeusz Uszyński
 | |
 porucznik obserwator | |
| Pełne imię i nazwisko | Tadeusz Łukasz Uszyński |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 18 października 1894 |
| Data śmierci | ? |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1917–1921 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  _BAR.svg){kind=small}  | |
Tadeusz Łukasz Uszyński (ur. 18 października 1894 w Łukowie, zm. ?) – porucznik obserwator Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Syn Romana i Mirosławy. W Brześciu uzyskał maturę w tamtejszym gimnazjum i rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Kijowskiego, następnie przeniósł się na Wydział Prawa na Uniwersytecie Warszawskim. W lipcu 1917 roku wstąpił do Polskiego Korpusu Posiłkowego i został skierowany na przeszkolenie do szkoły podchorążych[1].
Wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego, otrzymał przydział do 1 pułku piechoty, następnie pracował w Sądzie Wojennym. 6 marca 1919 roku został przeniesiony do 7 pułku piechoty legionów, skąd 15 marca 1920 roku został skierowany na szkolenie w Oficerskiej Szkole Obserwatorów Lotniczych. Jako obserwator otrzymał 6 czerwca 1920 roku przydział do 1 eskadry wywiadowczej. W tym samym miesiącu, podczas lotu z sierż. pil. Antonim Katarzyńskim, jego samolot został uszkodzony ogniem przeciwlotniczym, ale załodze udało się dolecieć do terenów zajmowanych przez polskie oddziały[2][3].
8 lipca, ponownie w załodze z pil. Antonim Katarzyńskim, wykonywał lot w celu nawiązania łączności z odciętymi oddziałami gen. Lucjana Żeligowskiego. W trakcie lotu wykryli oddział Armii Czerwonej, który zaatakowali ogniem broni maszynowej. W wyniku uszkodzenia silnika byli zmuszeni lądować przymusowo w pobliżu nieprzyjaciela. Pilot podpalił uszkodzony samolot, a Tadeusz Uszyński ogniem z wymontowanego karabinu maszynowego osłonił ich odwrót do pozycji zajmowanych przez polskie oddziały[4].
14 sierpnia 1920 roku wykonywał loty, z ppor. pil. Stanisławem Pawluciem, wspierające natarcie 18 Dywizji Piechoty forsującej Wkrę. Wyróżnili się podczas ataków z niskiego pułapu na oddziały kawalerii Armii Czerwonej w rejonie Pułtuska[5]. 15 sierpnia, w załodze z ppor. pil. Zbigniewem Babińskim, wykrył w rejonie Pułtuska i zmusił do zaprzestania ognia nieprzyjacielską baterię artyleryjską[6]. W tym okresie wykonał dużą liczbę lotów, intensywność walk wymagała kilku startów dziennie. 18 sierpnia 1920 roku, pomimo trudnych warunków atmosferycznych, jego załoga była jedyną z eskadry, która wykonała postawione im zadanie[1].
Po zakończeniu działań wojennych został urlopowany z wojska w celu dokończenia przerwanych studiów prawniczych[7]. W 1922 roku rozpoczął pracę w Departamentu IV Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych[1]. 8 kwietnia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 79. lokatą w korpusie oficerów rezerwy lotnictwa. Posiadał przydział w rezerwie do 1 Pułku Lotniczego w Warszawie. Jako oficer rezerwy został zatrzymany w służbie czynnej[8]. W latach 30. był radcą ministerialnym w Ministerstwie Komunikacji[9].
Po II wojnie światowej mieszkał w Warszawie i pracował w Ministerstwie Komunikacji. Dalsze jego losy nie są znane.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 4423 (19 września 1922)[10]
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 9 listopada 1932[9], 15 czerwca 1939[11])
- Polowa Odznaka Obserwatora nr 68 (11 listopada 1928)[12]
Przypisy
- ↑ a b c Uszyński Tadeusz Łukasz ppor. obs. mgr. bequickorbedead.com. [dostęp 2020-01-27]. (pol.).
- ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 140.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 221.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 224-225.
- ↑ Mordawski 2009 ↓, s. 294.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 240.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 293.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 929, 951.
- ↑ a b M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 297 „za zasługi na polu rozwoju polskiego lotnictwa komunikacyjnego” - jako Tadeusz Tomasz Uszyński.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 10 października 1922 roku, s. 771.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 143, poz. 336 „za zasługi na polu lotnictwa cywilnego”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 437 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Hubert Mordawski: Polskie lotnictwo wojskowe 1918–1920 : narodziny i walka. Poznań ; Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie Oddział Publicat, 2009. ISBN 978-83-245-8844-2. OCLC 750811729.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). Początki, organizacja, personel i sprzęt. T. I. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). Walka i demobilizacja. T. II. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Marian Romeyko (red.): Ku czci poległych lotników: księga pamiątkowa. Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku czci Poległych Lotników, 1933. OCLC 830230270.
Media użyte na tej stronie
Naramiennik porucznika Wojska Polskiego (1919-39).
.svg)
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
Tadeusz Uszyński, podporucznik obserwator