Tadeusz Wirth
 pułkownik artylerii | |
| Data i miejsce urodzenia | 9 marca 1897 |
|---|---|
| Data śmierci | 15 grudnia 1985 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | 30 pułk artylerii lekkiej |
| Stanowiska | dowódca pułku |
| Główne wojny i bitwy | II wojna światowa |
| Odznaczenia | |
      | |
Tadeusz Franciszek Wirth (ur. 9 marca 1897 w Przemyślu, zm. 15 grudnia 1985[1]) – pułkownik artylerii Polskich Sił Zbrojnych.
Życiorys
Urodził się 9 marca 1897[2]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego. W korpusie oficerów administracji dział gospodarczy został awansowany na stopień porucznika ze starszeństwem z dniem 1 października 1920[3], a następnie na stopień kapitana ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923[4]. W 1923, 1924 był oficerem Okręgowego Zakładu Gospodarczego I[5][6]. Przeniesiony do korpusu oficerów artylerii został zweryfikowany w stopniu kapitana artylerii ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923[7][8]. Na przełomie lat 20. i 30. był oficerem 30 pułku artylerii polowej we Włodawie[9][10]. W czerwcu 1933 został przeniesiony do 9 Dywizji Piechoty w Siedlcach[11]. 27 czerwca 1935 został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 i 1. lokatą w korpusie oficerów artylerii[12][2]. W sierpniu tego roku został przeniesiony do 9 pułku artylerii lekkiej w Siedlcach na stanowisko dowódcy dywizjonu[13]. W marcu 1939 nadal pełnił służbę w 9 pal na stanowisku II zastępcy dowódcy pułku (kwatermistrza)[14].
W obliczu zagrożenia wybuchem konfliktu zbrojnego został mianowany dowódcą III dywizjonu 61 pułku artylerii lekkiej, sformowanego dla 41 Dywizji Piechoty (rezerwowej) i następnie przydzielonego do 51 pułku artylerii lekkiej w składzie 39 Dywizji Piechoty (rezerwowej)[15]. Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej. Później został oficerem Polskich Sił Zbrojnych. Uczestniczył w kampanii włoskiej, w tym brał udział w bitwie pod Monte Cassino[16], w stopniu podpułkownika, następnie pułkownika dowodząc 5 Wileńskim pułkiem artylerii lekkiej do 1 maja 1945[17].
Jego żona pochodziła z ziemiaństwa, przed 1939 zamieszkiwali w jej rodzinnej posiadłości na wschód od Włodawy, mieli syna Andrzeja Wirtha (ur. 1927), teatrologa[18][19]. Po zakończeniu II wojny światowej Tadeusz Wirth przebywał na emigracji w Wielkiej Brytanii, zamieszkując w Londynie[20].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari nr 196[21]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 8786
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (31 maja 1977)[22]
- Srebrny Krzyż Zasługi (18 marca 1932)[23]
- Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino nr 20711 (1944)[24]
- Krzyż Kawalerski Orderu Gwiazdy Rumunii (przed 1924)
- Odznaka Honorowa Koła Lwowian (1977)[25]
Przypisy
- ↑ Karolina Grodziska, Polskie groby na cmentarzach Londynu, Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1995, s. 403.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 163.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1319.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1200.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1278.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1160.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 461.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 186.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 404.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 698.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 135.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 71.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 99.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 727.
- ↑ Karol Lucjan Galster, Księga pamiątkowa artylerii polskiej 1914–1939, Londyn 1975, s. 310.
- ↑ Wawer 2009 ↓, s. 245.
- ↑ Aleksander Blum: Artyleria polska. Bitwa o Bolonię 1945. s. XXIII.
- ↑ Thomas Irmer (red.): Byle dalej. Autobiografia mówiona i materiały. Lipsk: Spector Books Leipzig, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, 2014, s. 5–7. ISBN 978-83-63276-02-7.
- ↑ Oczy szeroko otwarte. „Dialog”. 113, s. 24, 26, 2015.
- ↑ Oczy szeroko otwarte. „Dialog”. 113, s. 26, 2015.
- ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 374.
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 27, Nr 4 z 31 grudnia 1977.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 65, poz. 87 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
- ↑ 5 Pułk Artylerii Lekkiej - krzyz.montecassino.eu, krzyz.montecassino.eu [dostęp 2022-01-29].
- ↑ Odznaki Honorowe Koła Lwowian. „Biuletyn”. Nr 33, s. 92, Grudzień 1977. Koło Lwowian w Londynie.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Media użyte na tej stronie
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
.png)
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
Baretka: Order Gwiazdy Rumunii (model 1877) – Kawaler – Księstwo i Królestwo Rumunii.
Baretka: Krzyż Monte Cassino