Tadeusz Zipser

Tadeusz Zipser
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 września 1930
Lwów

profesor nauk technicznych
Specjalność: metody ilościowe w planowaniu przestrzennym, planowanie przestrzenne
Alma Mater

Politechnika Wrocławska

Doktorat

1960

Habilitacja

1968

Profesura

5 lutego 1976

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Politechnika Wrocławska

rektor PWr
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (od 1908)

Tadeusz Maria Zipser (ur. 5 września 1930 we Lwowie) – polski architekt i urbanista współczesny, laureat Honorowej Nagrody SARP w 1986, profesor Politechniki Wrocławskiej, publicysta.

Życiorys

Syn profesora i rektora Politechniki Lwowskiej Kazimierza Zipsera. Po wysiedleniu ze Lwowa zamieszkał we Wrocławiu i ukończył w 1952 studia na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Pracując następnie na uczelni, zajmował się m.in. problemami planowania urbanistycznego i prognozowania ruchu ulicznego, zapoczątkowując w 1962 użycie komputerów w prognozowaniu obciążenia ulic. W 1960 otrzymał stopień naukowy doktora (praca Zasady ekspozycji w nowoczesnym ogrodzie zoologicznym[1]), w 1968 doktora habilitowanego (praca Badanie struktury trójkątowo-łańcuchowej obszarów zurbanizowanych[1]), zaś w 1976 został profesorem. W II połowie lat 70. zaangażowany w działalność opozycji demokratycznej, m.in. współpracował ze Studenckim Komitetem Solidarności, w styczniu 1978 podpisał deklarację założycielską Towarzystwa Kursów Naukowych. W 1979 wykładał i prowadził seminaria z zakresu planowania miast na Southern Illinois University[1].

W PRL informacje na temat Tadeusza Zipsera podlegały cenzurze. W 1977 roku jego nazwisko znajdowało się na specjalnej liście osób pod szczególną kontrolą cenzury. Zalecenia cenzorskie dotyczące jego osoby zanotował Tomasz Strzyżewski, który w swojej książce o peerelowskiej cenzurze opublikował notkę informacyjną z 7 stycznia 1977 roku Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk. Wytyczne dla cenzorów wymieniały jego nazwisko z adnotacją: "Wszelkie próby popularyzowania w środkach masowego przekazu (prasa codzienna, radio, TV, tygodniki społeczno-polityczne) niżej wymienionych osób należy sygnalizować kierownictwu GUKPPiW". Zalecenia cenzorskie zezwalały jedynie na publikacje w prasie specjalistycznej, naukowej oraz skryptach itp[2].

17 czerwca 1981 został wybrany na rektora Politechniki Wrocławskiej. Kadencję rozpoczął we wrześniu tegoż roku, lecz ze względu na aktywną działalność w „Solidarności” został po ogłoszeniu stanu wojennego 24 grudnia usunięty ze stanowiska[3], a 4 stycznia 1982 internowany i osadzony we wrocławskim więzieniu przy ul. Kleczkowskiej.

W latach 90. współinicjator powstania kierunku studiów gospodarka przestrzenna na Politechnice Wrocławskiej i kierownik Katedry Planowania Przestrzennego. W tym okresie należał też do Rady dla Spraw Nauki przy prezydencie RP Lechu Wałęsie i kierował zespołem projektującym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Wrocławia, przyjęte w 1997[4].

Pod jego kierunkiem w 2000 stopień naukowy doktora uzyskała Izabela Mironowicz[5].

Główne dzieła

W 1967 zaprojektował dla wrocławskiego Ogrodu Botanicznego specjalny niewielki zbiornik wodny do ekspozycji roślin wodnych. Ponadto zajmował się projektowaniem ogrodów zoologicznych.

Jest autorem poematu Respicjum: Symetryczna Komedia Symetryczna[6].

W 2014 Muzeum Architektury we Wrocławiu zorganizowało wystawę indywidualną „Tadeusz M. Zipser. Zygzakiem przez symbole” i wydało jego książkę autorską[7].

Odznaczenia

Galeria

Kościół św. Ducha we Wrocławiu

Ogród zoologiczny we Wrocławiu

Inne

Przypisy

  1. a b c Janusz Korzeń, Rozmowa z prof. Tadeuszem Zipserem, w: Przegląd Urbanistyczny, nr I/2009, s. 9, ISSN 2080-9336
  2. Tomasz Strzyżewski 2015 ↓, s. 139.
  3. Decyzję ministerialną w tej sprawie, datowaną na 29 grudnia 1981, doręczono profesorowi 31 grudnia.
  4. Później znowelizowane studium zawiera nadal (2008) zasadnicze idee zespołu Zipsera.
  5. Dr hab. inż. Izabela Beata Mironowicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-04-23].
  6. Tadeusz Zipser, Respicjum: symetryczna komedia symetryczna, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2012, s. 303, ISBN 978-83-7493-691-0.
  7. Tadeusz M. Zipser, Zygzakiem przez symbole czyli samouczek drwala znaleziony na Saharze, Wrocław: Muzeum Architektury we Wrocławiu, 2014, s. 287, ISBN 978-83-89262-76-9.
  8. M.P. z 2006 r. nr 4, poz. 64.

Bibliografia

  • Tomasz Strzyżewski: Wielka księga cenzury PRL w dokumentach. Warszawa: Prohibita, 2015, s. 91. ISBN 978-83-61344-70-4.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Ribbon.Crossproecclesiaetpontifice.jpg
Ribbon of the Cross "pro ecclesia et pontifice" - Holy See - Vatican
Kaplica cmentarna Sw Ducha projekt.jpg
Zdjęcie makiety kaplicy cmentarnej parafii Św. Ducha we Wrocławiu, 1978-90, proj. T. Zipser, M. Dobrowolski, R. Pustelnik, P. Szkoda
Уроцлаўскія замалёўкі 26.jpg
Autor: Андрэй Дзмітрыеў (http://fgb.by/viewtopic.php?p=60515#60515), Licencja: CC BY-SA 3.0
Уроцлаўскія замалёўкі
Kosciol Sw Duch Wnetrze.jpg
Zdjęcie wnętrza Kościoła Ducha Świętego we Wrocławiu proj. Tadeusza Zipsera
Zoo Rysunek Zipser 1.jpg
Zagospodarowanie terenów nowoprzyłączonych do wrocławskiego ogrodu zoologicznego we Wrocławiu w 1957, proj. T. Zipser i J. Romaszkiewicz.
Kosciol Ducha Swietego Fasada.jpg
Zdjęcie fasady kościoła Świętego Ducha we Wrocławiu, proj. Tadeusz Zipser.
Grajewo-kosc Matki Boskiej Nieustającej Pomocy.jpg
(c) Akir, CC-BY-SA-3.0
Grajewo - kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy
Tadeusz Maria Zipser.jpg
Zdjęcie wrocławskiego architekta, Tadeusza Zipsera