Tadeusz Zygmunt Jeziorowski
![]() | |
![]() | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby | |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | 3 pułk lotniczy |
Główne wojny i bitwy | Wojna polsko-bolszewicka, |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() |
Tadeusz Zygmunt Jeziorowski (ur. 15 listopada 1908 w Gostomi, zm. 4 września 1939 nad Widzewem) – harcerz, porucznik pilot Wojska Polskiego, w 1921 najmłodszy odznaczony Krzyżem Walecznych za męstwo i odwagę w obronie Płocka w wojnie polsko-bolszewickiej. Kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari (pośmiertnie).
Życiorys
Syn Romana i Jadwigi z Kołanowskich[1]. W dniach 18–19 sierpnia 1920, w czasie wojny polsko-bolszewickiej, jako jedenastoletni uczeń Gimnazjum Małachowskiego wziął udział w obronie Płocka. Został przydzielony do punktu sanitarno-amunicyjnego, w ogniu walki dostarczał amunicję na barykady[2]. W niedzielę 10 kwietnia 1921 w Płocku Józef Piłsudski odznaczył go Krzyżem Walecznych. Następnie kontynuował naukę w Korpusie Kadetów Nr 2 w Modlinie, a zakończył w Korpusie Kadetów Nr 1 we Lwowie. Tam w 1929 zdał maturę[3].
Uzasadnienie do Krzyża Walecznych wręczonego osobiście przez Józefa Piłsudskiego: ...kiedy wybito obronę barykady koło poczty a ranni żołnierze opuścili barykadę pozostawiając karabin maszynowy. Ochotnik Tadeusz Jeziorowski porwał i uniósł wymieniony karabin. Pędzony przez konnych bolszewików w ostatnim momencie ciałem swym go przykrył...[4]
W latach 1929–1931 był słuchaczem Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, którą ukończył z 38. lokatą[5]. 15 sierpnia 1931 Prezydent RP mianował go podporucznikiem, a Minister Spraw Wojskowych przydzielił do 3 pułku lotniczego w Poznaniu[6]. W 1934 roku ukończył kurs pilotażu, a następnie kurs wyższego pilotażu w Lotniczej Szkole Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu uzyskując kwalifikacje pilota myśliwskiego[7]. Na stopień porucznika awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 i 11. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych (od 1937 korpus oficerów lotnictwa, grupa liniowa)[8].
15 września 1937 objął dowództwo 133 eskadry myśliwskiej[9], która w październiku została rozformowana. Został wówczas pierwszym dowódcą 161 eskadry myśliwskiej we Lwowie[10]. 31 grudnia 1938 wyznaczony został na stanowisko oficera taktycznego III dywizjonu myśliwskiego w 6 pułku lotniczym[5][11]. Na tym stanowisku walczył w kampanii wrześniowej.
Poległ 4 września 1939 roku w walce powietrznej nad lotniskiem polowym dywizjonu w Widzewie-Ksawerowie (zestrzelony podczas startu z lotniska)[12][13]. Pochowany został na cmentarzu Doły w Łodzi[14]. Jego oraz jego braci imię nosi Szkoła Podstawowa nr 1 w Płocku[15].
W 2019 roku Instytut Pamięci Narodowej wydał komiks pt. „Waleczny Tadzio” upamiętniający postać Tadeusza Jeziorowskiego[16], w 2021 roku, w ramach serii „Bohaterowie Niepodległej”, ukazała się jego biografia[17].
31 marca 2022 roku Rada Miasta Płock jednogłośnie ustanowiła Tadeusza Jeziorowskiego (najmłodszy kawaler Krzyża Walecznych) patronem skweru znajdującego się na Osiedlu Międzytorze w płockiej dzielnicy Podolszyce[18].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (pośmiertnie)
- Krzyż Walecznych – 10 kwietnia 1921 (najmłodszy odznaczony)[4]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 „Polska Swemu Obrońcy”
- Krzyż za Męstwo i Odwagę 206 pułku piechoty Armii Ochotniczej i Obrony Płocka[4]
- Odznaka Ofiarnych O.K.O.P.[4]
Przypisy
- ↑ Pawlak 2009 ↓, s. 100.
- ↑ Żuławnik 2021 ↓, s. 8-10.
- ↑ Żuławnik 2021 ↓, s. 7.
- ↑ a b c d Konrad Jan Waluś, Henryk Waluś. Odznaka Ofiarnych Obywatelskiego Komitetu Obrony Państwa 1920 roku. „Biuletyn Numizmatyczny”. Nr 4(360), s. 273, 2010. PTN. ISSN 0006-4017.
- ↑ a b Pawlak 2009 ↓, s. 100-101.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932, s. 245, 740.
- ↑ Cumft, Kujawa 1989 ↓, s. 80.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 215.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 218.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 344.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 787.
- ↑ Cumft, Kujawa 1989 ↓, s. 31.
- ↑ Łydżba 2011 ↓, s. 105.
- ↑ Popiel 2014 ↓, s. 355.
- ↑ Szkoła Podstawowa nr 1 im. Braci Jeziorowskich w Płocku. Płocki Portal Oświatowy. [dostęp 2021-03-29]. (pol.).
- ↑ IPN wydał komiks upamiętniający postać por. pil. Tadeusza Jeziorowskiego. lodz.tvp.pl. [dostęp 2019-10-15]. (pol.).
- ↑ Tadeusz Zygmunt Jeziorowski. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2021-11-10]. (pol.).
- ↑ Damian Kelman , Nowe nazwy ulic i skweru w Płocku. Decyzje zostaną podjęte na sesji Rady Miasta, Płock Nasze Miasto, 28 marca 2022 [dostęp 2022-08-19] (pol.).
Bibliografia
- Olgierd Cumft, Hubert Kazimierz Kujawa: Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939–1946. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989. ISBN 83-11-07329-5. OCLC 21519956..
- Łukasz Łydżba: Lwowski III/6 Dywizjon Myśliwski. Poznań: Wydawnictwo "Vesper", 2011, seria: Dywizjony myśliwskie września 1939. ISBN 978-83-7731-025-0. OCLC 803895537.
- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
- Jerzy Pawlak: Absolwenci Szkoły Orląt: 1925-1939. Warszawa: Retro-Art, 2009. ISBN 83-87992-22-4. OCLC 69472829.,
- Jerzy Pawlak, Polskie eskadry w Wojnie Obronnej 1939, Biblioteczka Skrzydlatej Polski, tom 14, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1982, ISBN 83-206-0281-5.
- Adam Popiel: Wypadki śmiertelne w lotnictwie polskim 1918-1939. Chmielów: PANDORA, 2014. ISBN 978-83-61674-02-3. OCLC 1063590563.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Mariusz Żuławnik: Tadeusz Zygmunt Jeziorowski. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2021, seria: Bohaterowie Niepodległej. ISBN 978-83-8229-275-6.
- Szkoła Podstawowa nr 1 im Braci Jeziorowskich w Płocku
Linki zewnętrzne
- Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946. marszalek.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-08)].
Media użyte na tej stronie
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Naramiennik podporucznika Sił Powietrznych RP (obecnie).
Naramiennik porucznika polskiego lotnictwa wojskowego (II Wojna Światowa).
Tadeusz Zygmunt Jeziorowski (1908-1939) – Lieutnant pilot of the Polish Army
Józef Piłsudski decorates soldiers-defenders of Płock in Polish-Soviet War.
Odznaka Ofiarnych Obywatelskiego Komitetu Obrony Państwa 1920 roku
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
Tadeusz Jeziorowski (1908-1939)– najmłodszy odznaczony Krzyżem Walecznych 1920