Taganrog

Taganrog

Таганрог

Taganrog (2016)
Herb Flaga
Państwo	Rosja
Obwód	rostowski
Zarządzający	Andriej Lisickij[1]
Populacja (2020) • liczba ludności	248 643[2]
Nr kierunkowy	+7 8634
Kod pocztowy	347900
Tablice rejestracyjne	61, 161
Położenie na mapie obwodu rostowskiego Taganrog
Położenie na mapie Rosji Taganrog
47°14′N 38°54′E/47,233333 38,900000
Strona internetowa
Portal Rosja

Taganrog (ros. Таганрог) – portowe miasto nad Morzem Azowskim w Rosji (obwód rostowski). Ludność ok. 248 tys. (2020).

Jako twierdza założony przez Piotra Wielkiego w 1698 z przeznaczeniem na pierwszą bazę rosyjskiej marynarki wojennej. Zburzony w 1712. Prawa miejskie uzyskał w 1775. Od początku XIX wieku ważny ośrodek handlowy, zaś od przełomu XIX i XX wieku również – przemysłowy.

Miasto położone na wzgórzu. Ważny ośrodek przemysłu ciężkiego oraz ośrodek akademicki. Zachował wiele ze swej historycznej architektury, co wpływa na jego atrakcyjność jako miasta turystycznego.

Miejsce urodzin Antona Czechowa – rosyjskiego nowelisty i dramatopisarza, Witolda Rowickiego – polskiego dyrygenta, pedagoga, organizatora życia muzycznego, oraz Sokrata Starynkiewicza – prezydenta Warszawy.

Historia

Badania archeologiczne prowadzone w latach 30. XX wieku stwierdziły, że w miejscu obecnego Taganrogu w VI wieku p.n.e. powstała grecka kolonia, zniszczona podczas licznych najazdów ludów koczowniczych. W okresie genueńskiej kolonizacji basenu Morza Czarnego w XIII stuleciu zbudowano tutaj miasto portowe Pizano.

Pierwsza wzmianka o Taganrogu pochodzi z 12 września 1698 r. Miasto zostało założone na rozkaz Piotra I jako twierdza i port floty czarnomorskiej. Miejsce to zostało nazwane Trojeckom na Tagan-Rogu, a następnie Trojecom, a wreszcie – Taganrog.

Pierwszych kilka lat nie było dla miasta pomyślnych. W traktacie pruckim Rosja zobowiązała się do zniszczenia portu i miasta, które zostało zburzone w lutym 1712 roku. W 1769 roku podczas V wojny rosyjsko-tureckiej na rozkaz Katarzyny Wielkiej rozpoczęła się odbudowa miasta. W 1825 roku zmarł tu car Aleksander I.

Po powstaniu Sewastopola w 1783 roku Taganrog stracił znaczenie wojskowo-strategiczne i stał się największym portem handlowym w Rosji. Do rozwoju miasta przyczyniły się bliskość obszarów rolnych. Działał handel pszenicą, lnem, kawiorem, konopiami. W mieście funkcjonowało 15 zagranicznych konsulatów. W 1869 roku Taganrog został połączony koleją z Charkowem i Rostowem.

W XIX wieku miasto było centrum handlu, z tego okresu zachowały się pałace włoskich i greckich kupców. Pod koniec XIX wieku zaczął się rozwijać przemysł, głównie metalurgiczny, produkowano tutaj kotły, maszyny budowlane. W 1908 roku została zbudowana w pierwsza elektrownia.

herb (1811)

Podczas wojny domowej, od 1918 roku do 1920 roku, w Taganrogu mieściła się siedziba generała Denikina – naczelnego dowódcy Sił Zbrojnych Południa Rosji.

Zimą 1917-1918 w Taganrogu, pod nazwiskiem Greka ukrywał się dowódca imperialnego wojska, generał Paul von Rennenkampf. Po odmowie wstąpienia do Armii Czerwonej, został aresztowany przez Czeka i rozstrzelany (1 kwietnia 1918).

Zbiór chińskiej sztuki zabrany Rennenkampfom, znajduje się obecnie w lokalnym muzeum (Pałac Alferaki).

W 1918 roku do miasta został ewakuowany z Dniepropetrowska, bolszewicki rząd Ukrainy. W latach 1920-24 Taganrog należał do Donieckiej prowincji Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, w 1924 roku został przekazany do RFSRR.

Jako miasto zasiedlone przez Ukraińców okręg Taganrog był centrum ukraińskiego życia. Podczas ukraińskiej rewolucji z lat 1917-1921 miasto było częścią Ukraińskiej Republiki Ludowej, wraz z nadejściem władzy radzieckiej w latach 1920-1924 powiat Taganrog stał się częścią Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.

W okresie bezpośrednio po I wojnie światowej w Taganrogu działała polska placówka o charakterze konsularnym.

Według Spisu Powszechnego z 1926 roku Ukraińcy w mieście Taganrog stanowili 34,6% ogółu ludności, Rosjanie – 55,2%, ale w całym okręgu regionie Ukraińcy byli bezwzględną większością – 71,5%, Rosjanie – tylko 21,9%. Od roku 1937 miasto znajduje się w obwodzie rostowskim.

W latach 20. XX wieku w mieście nastąpił rozwój przemysłu, proces uprzemysłowienia przerwała II wojna światowa. 17 października 1941 r. do Taganrogu wkroczyły wojska niemieckie. Podczas okupacji w mieście działała organizacja ruchu oporu skupiająca komsomolców. Okupacja trwała 680 dni, aż do 30 sierpnia 1943.

Pomniki

• 

  pomnik Aleksandra I

• 

  pomnik Giuseppe Garibaldiego

• 

  pomnik Antona Czechowa

• 

  pomnik obrońców Taganrogu w 1855 roku

• 

  pomnik marynarzy Flotylli Azowskiej

Dynamika przyrostu ludności

Geografia

Pałac Alferaki

Taganrog рołożony jest na południowo-wschodniej części półwyspu Miusskowo w zatoce Taganroskiej, Morza Azowskiego, zabytkowa część miasta znajduje się na cyplu Таganyj Róg. Współrzędne geograficzne to: 47°14' N i 38°54' E. Miasto położone na nizinie, lekko pofałdowanej, wzgórza dochodzą nawet do wysokości 75 m nad poziom morza. W granicach miasta znajdują się dwa potoki.

Klimat

Klimat jest suchy, umiarkowany, kontynentalny ciepły. Średnia roczna temperatura wynosi +9 °C. Maksymalna temperatura w lipcu wynosi do + 35-40 °C, minimalna temperatura w styczniu wynosi do -30 °C. Charakteryzuje się silnym wiatrem, któremu towarzyszą fale, w wyniku czego podmywany jest brzeg i osuwa się ziemia.

Nauka w Taganrogu

Szkolnictwo wyższe

• Taganrodzki Instytut Techniczny Południowego federalnego uniwersytetu.
• Taganrodzki Państwowy Instytut Pedagogiczny.
• Taganrodzki Instytut Kierowania i Gospodarki.

Katedra Wniebowzięcia w Taganrogu

Prasa

• Gazeta «Тaganrodzka Prawda» (od 1918 r.)
• Gazeta «Nowa Taganrodzka Gazeta» (od 2002 r.)
• Gazeta «Taganrog»
• Gazeta «Kurier Таgаnrodzki»
• Gazeta «Czas Taganroga»

Transport

Przez miasto przebiega linia kolejowa Iłowajsk — Rostów nad Donem oraz droga Rostów nad Donem — Mariupol. Taganrodzki handlowy port morski zabezpiecza przeładunek metalu i węgla, ziarna oraz produktów przemysłu naftowego.

Transport miejski to: tramwaje, trolejbusy i autobusy.

Powietrzne połączenie możliwe jest przez port lotniczy Taganrog-Południowy.

Stary Taganrog

• 

  grecki monaster (1809-1814).

• 

  Gimnazjum dla chłopców (1843)

• 

  Gimnazjum żeńskie (Mariinka) (1900),

• 

  Pałac Alfaraki (początek XX wieku).

Miasta partnerskie

• Czerwony Brzeg
• Vlissingen
• Lüdenscheid
• Badenweiler
• Famagusta
• Jining
• Pińsk

Miasto prowadziło również współpracę partnerską z Mariupolem, jednak w 2017 umowa została zerwana przez stronę ukraińską^[3].

Urodzeni w mieście

• Władimir Butkow – rosyjski wojskowy (kapitan), dowódca batalionu w kozackiej brygadzie kawalerii gen. Antona Turkula pod koniec II wojny światowej
• Anton Czechow – rosyjski nowelista i dramatopisarz
• Kuźma Galicki – generał armii Sił Zbrojnych ZSRR
• Aleksiej Gierasimienko – rosyjski piłkarz
• Alexandre Koyré – francuski filozof rosyjskiego pochodzenia
• Aleksandr Łakijer – rosyjski historyk pochodzenia niemieckiego
• Henryk Malinowski – polski wojskowy i szachista
• Faina Raniewska – rosyjska aktorka teatralna i filmowa
• Witold Rowicki – polski dyrygent, pedagog, organizator życia muzycznego, propagator muzyki
• Aleksandr Sawin – radziecki siatkarz, środkowy bloku
• Igor Sklarow – rosyjski piłkarz
• Sokrat Starynkiewicz – prezydent Warszawy
• Jurij Szykunow – rosyjski piłkarz
• Wiktor Żylin – ukraiński piłkarz pochodzenia rosyjskiego
• Eugeniusz Żytomirski – polski pisarz
• Roman Biłyk (ur. 1977), rosyjski piosenkarz, założyciel i wokalista rockowego zespołu Zwieri

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Taganrog w encyklopedii «Moja miasto»
• Anglojęzyczna witryna miasta